تصویب بسته تشویقی جدید نوسازی
رفع بن‌بست‌های نوسازی و مقاوم‌سازی بویژه در بافت‌های تاریخی مورد تأکید رئیس‌جمهور شهید بود و بعد از تلاش‌های دو ساله دولت، بسته تشویقی بافت‌های تاریخی تصویب شد
بر اساس سرشماری سال 95، در بافت‌های تاریخی، سکونتگاه‌های غیررسمی و بافت فرسوده به ترتیب 328 هزار واحد، 930 هزار واحد و 1.4 میلیون واحد بنای ناپایدار وجود دارد و در مجموع حدود 2.7 میلیون واحد بنای ناپایدار در محلات هدف بازآفرینی شهری با جمعیتی بالغ بر 10 میلیون نفر شناسایی شده است. این بناها فاقد سازه بتنی و فلزی هستند و با کوچک‌ترین زلزله تخریب و روی ساکنان آن آوار می‌شوند. بخش زیادی از بناهای ناپایدار در بافت‌های تاریخی واقع هستند و همین برای نوسازی مشکل ایجاده کرده است. دولت سیزدهم برای رفع موانع نوسازی در بافت‌های فرسوده بسته تشویقی جدیدی در آخرین روزهای فعالیت این دولت تصویب کرد. در کشور ۳۲ هزار هکتار بافت تاریخی با جمعیتی بالغ بر حدود ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار نفر وجود دارد، به همین دلیل تسهیل نوسازی بافت‌های تاریخی مورد تأکید رئیس‌جمهور شهید بود.
محمد آیینی، معاون وزیر راهوشهرسازی و مدیرعامل شرکت بازآفرینی شهری ایران، جزئیات راهکارهای تشویقی با هدف تقویت سکونت در بافت‌های تاریخی-فرهنگی کشور را که در جلسه پنجم شورای‌عالی شهرسازی و معماری ایران به تصویب رسید، تشریح کرد و گفت: یکی از انتظارات عمومی ساکنان بافت فرسوده در ۳۲ هزار هکتار و ۱۶۸ شهر که ۱۹ درصد مساحت بافت‌های هدف بازآفرینی شهری را به خود اختصاص می‌دهند، رفع بن‌بست‌های تاریخی شکل گرفته در این بافت‌ها بود که عملاً هر گونه تغییری را در بناهای مسکونی ناپایدار این محلات غیرممکن کرده بود. در سفرهای رئیس‌جمهور شهید، رفع این بن‌بست‌ها مورد تأکید قرار گرفت و بعد از تلاش‌های دو ساله دولت، با تصویب این راهکارها و اجرایی شدن آن، بن‌بست‌های موجود برای ساکنان رفع می‌شود.
معاون وزیر راهوشهرسازی با بیان اینکه در بسته تشویقی نوسازی که به جنبه‌های مختلف شهرسازی تأکید داشت عملاً بافت‌های تاریخی مشوقی نداشتند، توضیح داد: با ابلاغ و اجرای بسته تشویقی نوزدهبندی که برای بافت‌های فرسوده مصوب شده بود بافت‌های تاریخی از این بسته تشویقی جا مانده بودند. با اینکه بافت‌های تاریخی حدود ۲۰ درصد بافت‌های هدف بازآفرینی شهری ایران را تشکیل می‌دهند، میزان پروانه‌های صادر شده ساختمانی در این بافت‌ها کمتر از یک درصد است. بنابراین امکان سرمایه‌گذاری جدید در این بافت‌ها وجود نداشته و عملاً از چرخه حیات شهری خارج شده بودند که با اجرای این مصوبه به مدار حیات شهری بازمی‌گردند. مدیرعامل شرکت بازآفرینی شهری ایران ادامه داد: سال گذشته با مصوبه مشترکی که به امضای وزرای راهوشهرسازی و میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی رسید، امکانات مالی برای مرمت و مقاوم‌سازی واحدهای مسکونی در بافت‌های تاریخی فراهم شد. با آن مصوبه به شورای پول و اعتبار پیشنهاد شد در سرفصل جدیدی معادل ۸۰ درصد تسهیلات ساخت به بخش مرمت و مقاوم‌سازی واحدهای مسکونی در بافت‌های تاریخی تخصیص یابد که آن مصوبه یک سال گذشته ابلاغ شد. آیینی تصریح کرد: اجرای مصوبه تأمین مالی مرمت و مقاوم‌سازی واحدهای مسکونی در بافت‌های تاریخی نیازمند ضوابط شهرسازانه‌ای بود تا کار را تسهیل کند و مصوبه راهکارهای تشویقی با هدف تقویت سکونت در بافت‌های تاریخی-فرهنگی کشور که در پنجمین جلسه شورای‌عالی شهرسازی و معماری ایران در سال جاری به تصویب رسید، این امکان را فراهم می‌کند. به گفته وی، تصویب راهکارهای تشویقی با هدف تقویت سکونت در بافت‌های تاریخی-فرهنگی کشور ضمن تکمیل مصوبه نوزدهبندی مشوق‌های شهرسازی، می‌تواند خدمت بزرگی برای ساکنان بافت‌های تاریخی با رفع بن‌بست فرسودگی در این بافت‌ها و بازگرداندن حیات شهری به آنها باشد.
امکان تغییر کاربری در بافت‌های تاریخی
آیینی ادامه داد: این مصوبه تسهیلاتی را در زمینه تأمین پارکینگ و تغییر کاربری ارزش‌افزا ایجاد می‌کند. همچنین تلاش بر این است که ساکنان و سرمایه‌گذاران را تشویق کند واحدهای خود را در این بافت‌ها مقاوم‌سازی و نوسازی کنند.
معاون وزیر راهوشهرسازی با اشاره به اینکه در بافت‌های تاریخی محدودیت و ضوابط حفاظت عمومی و اختصاصی وجود دارد در بیان ویژگی‌های مصوبه راهکارهای تشویقی با هدف تقویت سکونت در بافت‌های تاریخی-فرهنگی کشور توضیح داد: در این مصوبه پیش‌بینی شده که شهرداری‌ها می‌توانند هر چه سریع‌تر نسبت به ضوابط اختصاصی و بسته تشویقی خاص بافت تاریخی خود اقدام کنند که این خود سبب تحول و ایجاد انگیزه در شهرداری‌ها خواهد شد، همان‌طور که شاهدیم هم‌اکنون در ۳۳۰ شهر بسته تشویقی شهرسازی خاص این شهرها برای نوسازی بافت‌های فرسوده اعمال شده است.
وی افزود: در این مصوبه ضوابطی عمومی به تصویب رسیده است که شامل افزایش طبقات مجاز، تغییر کاربری ارزش‌افزا برای صرفه اقتصادی، امکان ایجاد طبقات منفی، ایجاد سطح اشغال بیشتر و ارائه تسهیلاتی در خصوص تأمین پارکینگ می‌شود که همه اینها به معنای رفع بن‌بست از این بافت‌هاست.
معاون وزیر راهوشهرسازی گفت:همان طور که در بافت‌های فرسوده شاهد رشد جهشی نوسازی واحدهای مسکونی بودیم، با رفع موانع و اعطای مشوق‌ها بزودی در بافت‌های تاریخی نیز شاهد جهش در جریان نوسازی مسکن خواهیم بود.
به گفته آیینی، راهکارهای تشویقی با هدف تقویت سکونت در محدوده بافت‌های تاریخی-فرهنگی کشور در ۱۳ بند مشتمل بر الزامات قانونی و مشوق‌های کالبدی است که به منظور رونق سکونت در بافت‌های تاریخی-فرهنگی و ایجاد انگیزه برای ساکنان، سرمایه‌گذاران و ترغیب جوانان علاقه‌مند به سکونت در این محدوده‌ها با حمایت از کسب‌و‌کارهای نوین تدوین شده و ظرفیت‌سازی در بافت و توانمندسازی ساکنان به عنوان پیش‌نیاز اقدامات کالبدی مورد تأکید قرار گرفته است.
بر اساس این گزارش، ایجاد ساختار مناسب اداری در شهرداری شهرهای دارای بافت تاریخی-فرهنگی و همچنین ارتقای ساختار بازآفرینی (حفاظت و احیا) در شهرداری‌ها و ادارات کل راهوشهرسازی استان‌ها و الزام به تأمین اعتبار مالی برای تهیه «طرح‌های ویژه حفاظت و احیای محدوده بافت‌های تاریخی‌ـ‌فرهنگی» از جمله الزامات قانونی پیش‌بینی شده در این سند است و شامل ۱۵ مشوق کالبدی تسهیل‌کننده ساخت‌و‌ساز در تناسب با شرایط بومی و فرهنگی هر منطقه ضمن پایبندی به اصول و ضوابط میراث فرهنگی می‌شود.
در این مصوبه «ظرفیت‌سازی»، «توانمندسازی» و «مشوق‌های کالبدی ویژه بافت» به صورت توأمان و یکپارچه برای احیای بافت دیده شده است. ارتقای کاربری، افزایش سطح اشغال و تسهیلاتی در تأمین پارکینگ، فضای باز و خدمات عمومی پشتیبان و دسترسی‌ها، رفع محدودیت حد نصاب قطعات و حداقل زیربنایی واحدهای مسکونی، اعطای امتیازات ویژه به ساکنان بافت‌های تاریخی از جمله معافیت‌های مالیاتی، عوارض و...، معافیت‌های هزینه‌های آب، برق و گاز برای بناهای تاریخی موجود در بافت و تسهیل رعایت الگوهای بومی معماری و شهرسازی از مهم‌ترین دستاوردهای این مصوبه است.
این سند ضمن تأکید بر اهمیت توجه به ارزش‌های تاریخی و هویت فرهنگی محدوده‌ها، اجرای «قانون حمایت از مرمت و احیای بافت‌های تاریخی-فرهنگی را «ضرورتی انکارناپذیر» عنوان کرده است و تهیه «طرح‌های ویژه حفاظت و احیای محدوده بافت‌های تاریخی‌ـ‌فرهنگی» را پیش‌شرط بهره‌گیری کامل از ظرفیت‌های توصیه شده در آن قلمداد می‌کند.
بــــرش
پروانه نوسازی بافت‌های فرسوده
به ۳۰۰ هزار فقره رسید
معاون وزیر راهوشهرسازی از اتمام ۸۴۰ هزار پروژه نیمه‌تمام عمرانی خبر داد و گفت: ۳۰۰ هزار پروانه نوسازی بافت فرسوده در کشور صادر شده است. آیینی با بیان اینکه نوسازی بافت‌های فرسوده در کشور در مقایسه با دوره‌های گذشته رکوردهای خوبی داشته است، گفت: در دولت سیزدهم در حوزه محرومیت‌زدایی و تأمین خدمات زیربنایی و روبنایی بیش از ۳ هزار کیلومتر معابر خاکی محلات کمتر‌برخوردار سکونتگاه‌های غیررسمی و بافت‌های فرسوده در ۵۳۰ شهر با تأمین قیر رایگان آسفالت شد. همزمان با افزایش میزان تسهیلات در بافت‌های فرسوده پیگیر روند پرداخت آنها از سوی بانک‌ها بوده‌ایم. وی همچنین از بهره‌برداری ۱۰۴ هزار واحد مسکونی در بافت‌های فرسوده خبر داد و گفت: سالانه ۹۶ هزار پروانه نوسازی را در بافت‌های فرسوده با همکاری شهرداری‌ها در بخش‌های مختلف کشور صادر کردیم.