شاهکار مهندسی ایرانی در ساخت آزاد راه تهران-شمال
پروژه آزادراه تهران-شمال به دلیل شرایط خاص جغرافیایی و سختی کار، یک پروژه منحصر به‌فرد محسوب می‌شود و با هیچ پروژه‌ای قابل مقایسه نیست
مدیرعامل شرکت ساخت آزادراه تهران-شمال درباره ویژگی‌های آزادراه تهران-شمال و باند رفت (باند غربی) آن که این روزها زیر بار ترافیکی رفته است، اظهار کرد: این محور حد فاصل دو راهی شهرستانک در استان البرز تا پل زنگوله در استان مازندران را در بر می‌گیرد که به قطعه 2 آزادراه تهران-شمال مشهور شده است؛ از این 22 کیلومتر که با محور متصل کننده آن به جاده اصلی به 23 کیلومتر و 700 متر می‌رسد، قبلاً تونل البرز آن به طول 6.5 کیلومتر در سال 1400 بهره‌برداری شده بود و 15 کیلومتر دیگر آن نیز به بهره‌برداری رسید. با افتتاح این قطعه از آزادراه، علاوه بر اینکه باند رفت آن زیر بار ترافیک می‌رود، این قابلیت را هم دارد تا در بعدازظهرهای جمعه یا روزهای پایانی تعطیلات که محور شمال به جنوب جاده چالوس یکطرفه می‌شود، به عنوان محور برگشت هم زیر بار ترافیک برود.
سعید شهسواری خاطرنشان کرد: اما از قطعه 2 در حالت عادی به عنوان باند رفت آزادراه راه تهران-شمال بهره‌برداری می‌شود و مسافرانی که از انتهای بزرگراه همت در غرب تهران وارد آزادراه تهران-شمال می‌شوند می‌توانند به صورت یکپارچه مسیر آزادراهی تا دو راهی شهرستانک را طی کنند. باند برگشت هم در حال کار است و حدود 45 درصد پیشرفت فیزیکی دارد.
وی اظهار کرد: طبق قرارداد مشارکتی که میان بنیاد مستضعفان با دولت در جریان است، سهمیه هر یک از طرفین 50 – 50 است یعنی نیمی از هزینه احداث را بنیاد مستضعفان می‌دهد و نیم دیگر را دولت متقبل می‌شود ضمن اینکه مجری و مسئولیت عملیات اجرایی پروژه با بنیاد مستضعفان است البته تاکنون بنیاد بیشتر از قدرالسهم خود در عملیات اجرایی پروژه هزینه کرده است.
مدیرعامل شرکت ساخت آزادراه تهران-شمال تأکید کرد: تمام شرکت‌هایی که در قطعه 2 آزادراه تهران-شمال فعالند و در ادامه هم برای باند برگشت مشغول کار هستند و شامل شرکت‌های مشاوره، طراحی و اجرای پروژه می‌شوند، همگی شرکت‌های پیمانکاری ایرانی دارای رتبه یک از سازمان برنامه و بودجه‌اند؛ تمام نیروی انسانی در پروژه که نزدیک به 3500 نفر شده و همچنین تمام 1500 دستگاه ماشین‌آلات راهسازی مورد استفاده در این پروژه، ایرانی هستند، البته بخشی از تجهیزات و اجرای بخش الکترومکانیکال در قطعه 2 آزادراه به دلیل شرایط جغرافیایی مسیر و نیز برخی سامانه‌ها شامل سیستم‌های اطفای حریق و سیستم‌های نظارت تصویری در داخل قابل تهیه نیستند اما سایر بخش‌های الکترومکانیکال مانند تابلوهای برق، دوربین‌های نظارتی و... را از شرکت‌های داخلی تأمین کردیم و در پروژه نصب شد.
وی تأکید کرد: پروژه آزادراه تهران-شمال به دلیل شرایط خاص جغرافیایی آن و سختی کار، یک پروژه منحصر به‌فرد محسوب می‌شود و با هیچ پروژه‌ای قابل مقایسه نیست؛ ما قبلاً قطعه 4 آزادراه تهران-شمال را احداث کرده بودیم که از نظر سختی کار مانند قطعه 2 بود؛ بیش از 86 درصد قطعه 2 داخل تونل و پل است که 18.5 کیلومتر تونل و یک کیلومتر پل بوده و مابقی هم عمدتاً شامل عملیات ترانشه‌برداری یاایجاد دیوار حائل بوده است و نقطه‌ای از مسیر نیست که به صورت کار روتین راهسازی باشد.
مدیرعامل شرکت آزادراه تهران-شمال اظهار داشت: این مسیر از شنبه 17 تیر برای عموم مردم باز شد. درواقع با افتتاح این مسیر از ابتدای منطقه یک آزادراه، سرتقاطع همت با آزادگان تا پل زنگوله در استان مازندران مسیر آزادراهی خواهیم داشت. در ادامه، این مسیر به جاده چالوس متصل می‌شود و پس از عبور از سیاه‌بیشه و هزارچم مجدداً وارد منطقه 4 آزادراه تهران ـ شمال خواهیم شد.
وی درباره باند غربی منطقه 2 آزادراه تهران ـ شمال که آماده افتتاح است، گفت: سرعت در آزادراه تهران-شمال 100 کیلومتر در ساعت است اما چون هنوز مسیر یکپارچه نیست، در نواحی روباز سرعت 80 کیلومتر در ساعت است.
مدیرعامل شرکت آزادراه تهران-شمال اظهار داشت: دوربین‌های نظارت تصویری، خریداری و نصب شده است و کل محور توسط این دوربین‌ها رصد می‌شود. همچنین دوربین‌های ثبت تخلف سرعت باید از سوی سازمان راهداری خریداری و نصب شود.
شاهسواری بیان کرد: طبق قرارداد مشارکت 40 درصد از هزینه‌های سرمایه‌گذاری بنیاد در آزادراه تهران-شمال از محل عوارض آزادراه خواهد بود و 60 درصد از محل اراضی حاشیه آزادراه و دیگر اراضی است.
وی افزود: نرخ عوارضی فعلی برای هزینه‌های نگهداری آزادراهی پاسخگو نیست. در حال حاضر هنوز نرخ عوارضی در منطقه 2 مشخص نشده است، این موضوع توسط وزارت راه به تصویب خواهد رسید، اما با تصویب نرخ عوارضی برنامه‌ریزی‌شده است که کل عوارضی منطقه یک، یک باند منطقه 2 و تونل البرز همه در ابتدای مسیر دریافت شوند تا از ایستایی خودروها در نقاط مختلف جلوگیری شود.
مدیرعامل شرکت آزادراه تهران-شمال اظهار داشت: منطقه 2 آزادراه تهران-شمال 15.5 کیلومتر و با احتساب تونل البرز 22 کیلومتر است که 6.5 کیلومتر آن در سال 1400 افتتاح شد. این مسیر 1.3 میلیون مترمکعب حفاری تونل داشته است.
شاهسواری اضافه کرد: 86 درصد مسیر، تونل است و یک کیلومتر هم پل داریم و نگهداری چنین مسیری بسیار سخت است و نرخ عوارضی پوشش هزینه‌های نگهداری آزادراه را نمی‌دهد.
وی افزود: اگر کاهش سوانح رانندگی، کاهش مصرف سوخت و کاهش زمان سفر را در نظر بگیریم، قطعاً عبور از آزادراه برای مردم بسیار باصرفه است.
مدیرعامل شرکت آزادراه تهران-شمال اظهار داشت: با توجه به اینکه باند شرقی منطقه 2 آزادراه تهران-شمال هنوز تکمیل نشده است با افتتاح باند غربی این مسیر در ایام پیک، به این صورت طراحی می‌شود که در ایام پیک باند رفت باشد و در زمان برگشت به عنوان مثال بعدازظهرهای جمعه یا روز پایانی نوروز و روز پایانی تعطیلات، مسیر از شمال به جنوب امکان تردد دارد. در این راستا تابلوهای راهنمایی و رانندگی به نحوی نصب شده است که برای تردد شمال به جنوب و جنوب به شمال، امکان دریافت اطلاعات دارد.
شاهسواری درباره باند شرقی منطقه 2 آزادراه تهران-شمال گفت: این مسیر هم 44 درصد پیشرفت فیزیکی دارد و به شرط تأمین منابع مالی و همکاری دولت در تأمین منابع در بهار 1404 به بهره‌برداری می‌رسد.
بـرش
مدیرعامل شرکت آزادراه تهران-شمال در زمینه صادرات خدمات فنی و مهندسی با توجه به دانش و فناوری بالایی که مهندسان ایرانی در این پروژه تجربه کرده‌اند، بیان کرد: شاید بسیاری از مردم کشورمان در جریان این نباشند که احداث این پروژه با چه سختی‌هایی همراه بوده است.
با این حال در هر بازدیدی که مسئولان کشورهای خارجی در سفرشان به ایران از آزادراه تهران-شمال داشتند، همگی متفق‌القول از اجرای این پروژه توسط مهندسان ایرانی متعجب بودند؛ همین موضوع سبب شده تا دو شرکت پیمانکار فعال در این پروژه در مناقصه‌های کشورهای دیگر برنده شوند و مشغول فعالیت باشند؛ معاون نخست‌وزیر ارمنستان در سفری که به ایران و در پایان بازدیدی که از آزادراه تهران-شمال داشت، اسامی شرکت‌های پیمانکار را از ما دریافت کرد و این شرکت‌ها توانستند در مناقصه یکی از پروژه‌های این کشور برنده شده و مشغول شوند.