فرصت‌سازی؛ دستاورد بزرگ سفر به آفریقا
امضای ۲۱ سند و تفاهمنامه همکاری، توافق بر سر افزایش تعاملات بویژه در حوزه‌های اقتصادی، ساخت خودرو و تراکتور در آفریقا و گسترش کشت فراسرزمینی، از جمله دستاوردهای سفر دو روزه رئیس دولت سیزدهم به سه کشور آفریقایی کنیا، اوگاندا و زیمبابوه بود.
به گزارش ایسنا، سید ابراهیم رئیسی رئیس‌جمهور اسلامی ایران صبح چهارشنبه ۲۱ تیر ۱۴۰۲ برای انجام یک سفر دو روزه منطقه‌ای عازم آفریقا شد و بامداد جمعه ۲۳ تیرماه به تهران بازگشت. کشورهای کنیا، اوگاندا و زیمبابوه مقصد رئیسی در این سفر بودند. رئیس قوه مجریه صبح چهارشنبه به نایروبی پایتخت کنیا رسید و پس از دیدار با ویلیام سامویی‌روتو، رئیس‌جمهور این کشور، مذاکرات دوجانبه هیأت‌های عالی‌رتبه ایران و کنیا به ریاست رؤسای‌جمهور دو کشور برگزار شد. در این جلسه هیأت‌های عالی‌رتبه سیاسی و اقتصادی جمهوری اسلامی ایران و کنیا به بحث و تبادل‌نظر درباره راهکارهای گسترش همکاری‌ها و تعاملات دوجانبه در زمینه‌های سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و همچنین معرفی ظرفیت‌های متنوع ایران و کنیا در حوزه‌های مختلف کشاورزی، دامپروری، تجهیزات پزشکی، صنایع و مصالح ساختمانی و پتروشیمی برای توسعه همکاری پرداختند.
مقامات عالی‌رتبه ایران و کنیا همچنین با استقبال از توسعه و ایجاد خط کشتیرانی میان بنادر جمهوری اسلامی ایران و کنیا راهکارهای مؤثر برای همکاری در این زمینه‌ها را بررسی کردند. در این مذاکرات پنج سند همکاری میان مقامات عالی‌رتبه ایران و کنیا و در حضور رؤسای جمهور دو کشور به امضا رسید. این اسناد همکاری در حوزه‌های دامپزشکی، ارتباطات، فرهنگ، شیلات و فنی حرفه‌ای بود که از سوی وزرای «امور خارجه»، «اطلاعات، ارتباطات و اقتصاد دیجیتال»، «گردشگری، حیات‌وحش و میراث»، «معدن، اقتصاد آبی و امور دریایی» و «آموزش کنیا» و وزرای امور خارجه و تعاون، کار و رفاه اجتماعی جمهوری اسلامی ایران در حضور رئیسی و روتو به امضا رسید.
مذاکرات مشترک هیأت‌های عالی‌رتبه ایران و کنیا
رئیسی در این سفر از خانه فن‌آورانه ایران در کنیا هم بازدید کرد. در این مرکز بیش از ۳۵ شرکت دانش‌بنیان ایرانی محصولات خود را در حوزه‌های دارویی، تجهیزات پزشکی، کشاورزی، ساختمانی و معماری معرفی و به کنیا صادر کرده‌اند. همزمان با بازدید رئیس‌جمهور اسلامی ایران از این مرکز، «پهپاد کشاورزی چندمنظوره پلیکان» و «پهپاد نقشه‌برداری درنا» از محصولات شرکت‌های دانش‌بنیان ایرانی برای تجاری‌سازی و صادرات به کنیا معرفی شدند. همچنین بر اساس توافق‌های صورت گرفته بین ایران و کنیا قرار است شرکت زامیاد، کارخانه مونتاژ وانت نیسان خود را به اسم Kifaru در شهر مومباسا راه‌اندازی کند. محمد‌علی تیموری، مدیرعامل سایپا هم از ورود محصولات این شرکت به بازار خودروی کنیا خبر داد و از آن به‌عنوان محصولات تجاری سایپا نام برد و گفت:این محصولات حمل‌ونقل عمومی حساب می‌شوند. رئیسی در این سفر نشستی هم با تجار و فعالان اقتصادی ایران و کنیا برگزار کرد و با بیان اینکه دفاتر بازرگانی در دو کشور می‌توانند متکفل شناساندن ظرفیت‌های متقابل باشند، گفت:توسعه زیرساخت‌های حمل‌ونقل و فعال شدن خطوط کشتیرانی و ایجاد زمینه تسهیل رفت‌وآمد تجار و گردشگران میان دو کشور با راه‌اندازی خطوط هوایی، کاهش هزینه‌های تجاری با اصلاح تعرفه‌ها و برقراری تعرفه‌های ترجیحی و تسهیل ارتباطات پولی، مالی و بانکی میان ایران، کنیا و دیگر کشورهای آفریقایی، از جمله زمینه‌های لازم برای گسترش تعاملات اقتصادی و تجاری فیمابین است.
افتتاح دفتر نوآوری و فناوری ایران در اوگاندا
اوگاندا دومین مقصد رئیس دولت سیزدهم در این سفر بود. رئیسی عصر چهارشنبه به کامپالا رسید و پس از دیدار وی با یووری موسونی، رئیس‌جمهور اوگاندا، مذاکرات دوجانبه هیأت‌های عالی‌رتبه ایران و اوگاندا به ریاست رؤسای‌جمهور دو کشور برگزار شد. رئیسی در این نشست با اشاره به آغاز به کار دفتر نوآوری و فناوری ایران در اوگاندا و ظرفیت‌های زیاد، بویژه در حوزه‌های پزشکی، علم و فناوری و کشاورزی، بر آمادگی ایران برای انتقال تجربیات خود در این زمینه‌ها و در قالب توسعه همکاری‌های تجاری و اقتصادی با اوگاندا تأکید کرد.
در این نشست مقامات عالی‌رتبه ایران و اوگاندا در حضور رؤسای‌جمهور دو کشور چهار سند همکاری به امضا رساندند. معافیت صدور ویزا، همکاری کشاورزی، تشکیل کمیسیون دائمی مشترک و بیانیه مشترک، چهار سند همکاری میان جمهوری اسلامی ایران و اوگاندا بود که در حضور رئیسی و موسونی به امضا رسید.
در ادامه برنامه‌های این سفر رئیس دولت سیزدهم از مزرعه کشت فراسرزمینی ایران در اوگاندا بازدید کرد. رئیسی در این بازدید با توضیحات مدیرعامل گروه کشاورزی و صنایع ایران در اوگاندا، در جریان اقدامات صورت گرفته در زمینه توسعه همکاری‌های کشاورزی و کشت فراسرزمینی در این کشور قرار گرفت.
رئیس قوه مجریه همچنین با بازدید از نمایشگاه محصولات کشاورزی شرکت‌های دانش‌بنیان ایرانی در اوگاندا، به نشانه آغاز رسمی کشت فراسرزمینی جمهوری اسلامی ایران در این کشور یک اصله نهال غرس کرد.
در جریان این سفر، دفتر نوآوری و فناوری ایران در اوگاندا با حضور رئیسی افتتاح شد و رئیس دولت سیزدهم از این دفتر بازدید کرد. این دفتر به‌عنوان مرکز و نمایشگاه محصولات دانش‌بنیان ایرانی در اوگاندا در حوزه‌های مختلف صنایع غذایی، کشاورزی، دارویی، تجهیزات پزشکی، واکسن‌های دام و طیور، داروهای گیاهی، مکمل‌های غذایی و پهپادهای کشاورزی است. هدف از تأسیس این دفتر، ایجاد بازارهای صادراتی جدید و معرفی محصولات دانش‌بنیان به بازارهای آفریقا و همچنین ایجاد زمینه توسعه همکاری مشترک بویژه در حوزه شرق آفریقا است. رئیس قوه مجریه همچنین در نشست مشترک تجار و فعالان اقتصادی ایران و اوگاندا، با تأکید بر اهمیت برگزاری نشست‌هایی به منظور شناخت دقیق موانع پیش‌روی گسترش و تسهیل همکاری‌ها و ارائه راهکارهای لازم در این زمینه اظهار کرد:میزان فعلی تبادلات تجاری و اقتصادی ایران و اوگاندا برای هیچ‌کدام از دو کشور قابل قبول نیست و این در حالی است که به راحتی می‌توان میزان تجارت میان دو کشور را به ۱۰ برابر حجم فعلی افزایش داد.
امضای اسناد همکاری میان مقامات ایران و زیمبابوه
زیمبابوه آخرین مقصد سفر رئیسی به آفریقا بود. رئیس دولت سیزدهم صبح پنج‌شنبه وارد هراره، پایتخت زیمبابوه شد. پس از دیدار و گفت‌وگوی رئیسی با امرسون منانگاگوا، رئیس‌جمهور زیمبابوه، نشست هیأت‌های عالی‌رتبه ایران و زیمبابوه برگزار شد.
در این نشست ۱۲ سند و تفاهمنامه همکاری میان ایران و زیمبابوه در حضور رؤسای‌جمهور دو کشور به امضا رسید. همکاری در زمینه‌های نفت و انرژی، مخابرات و فناوری اطلاعات، تأمین اجتماعی و بیمه، کار و اشتغال، آموزش عالی و علوم و تحقیقات و فناوری، کشاورزی و شیلات، غذایی و دارویی، تأمین، توزیع و تولید تجهیزات پزشکی، ایمنی حرفه‌ای و کاهش آسیب‌های مربوط به کار، حمایت‌های اجتماعی و حمایت از کودکان، توانمندسازی افراد معلول و تفاهمنامه همکاری میان شرکت تراکتورسازی ایران و شرکت «ماگای» زیمبابوه، محور اسناد همکاری امضا شده میان جمهوری اسلامی ایران و زیمبابوه بود.
این اسناد همکاری میان وزرای امور خارجه، تعاون، کار و رفاه اجتماعی، معاون وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی و معاون بین‌الملل شرکت تراکتورسازی ایران و از سوی زیمبابوه هم توسط سرپرست وزارت خارجه، وزیر اراضی و کشاورزی، رئیس سازمان غذا و داروی زیمبابوه و نماینده شرکت ماگا به امضا رسید. رئیس دولت سیزدهم بامداد جمعه ۲۳ تیرماه به تهران بازگشت و در فرودگاه مهرآباد درباره اهداف و دستاوردهای سفر به این سه کشور آفریقایی با بیان اینکه هدف اول این سفر تقویت عمق راهبردی جمهوری اسلامی ایران بود، اظهار کرد:گسترش ارتباط با کشورهای قاره آفریقا از اهداف این سفر بود چراکه آفریقا قاره فرصت‌های ارزشمند، منابع سرشار طبیعی، معادن و زمینه‌ها و استعدادهای فراوان است. رئیسی همچنین با اشاره به علاقه‌مندی این کشورها برای خرید محصولات دانش‌بنیان ایرانی گفت:تسهیل تأمین مواد اولیه و کالاهای اساسی با قیمت مناسب و امکان اجرای طرح کشت فراسرزمینی در این کشورها، از اهداف این سفر بود که با موفقیت دنبال و توافق شد که به شکل تهاتری و در ازای فروش محصولات و مواد پتروشیمی، کالاهای اساسی مورد نیاز ایران از این کشورها وارد شود.
به نظر می‌رسد جمهوری اسلامی ایران با گسترش روابط خود با کشورهای آفریقایی تلاش دارد از بازار بزرگ این کشورها برای افزایش حجم مبادلات اقتصادی خود و باز کردن راه‌های جدید برای تعاملات بین‌المللی استفاده کند.