نمایش شفافیت از طرف سازمان بورس
کدهای مظنون به استفاده از اطلاعات نهانی مصوبه افزایش نرخ خوراک پتروشیمی‌ها شناسایی شدند؟
با وجود اینکه مدیران سازمان بورس در هفته شروع روند نزولی شاخص‌های بازار سهام اظهار داشتند که خروج پولی از بازار سرمایه اتفاق نیفتاده است و اظهارات برخی رسانه‌ها مبنی بر خروج پول از بازار با تمام واقعیات بازار تطابق ندارد، اما در ادامه و پس از افزایش گمانه‌زنی‌ها در خصوص احتمال استفاده از اطلاعات نهانی و خروج گسترده پول از طرف افراد مطلعی که زودتر از دیگران از مصوبه افزایش نرخ خوراک اطلاع یافته‌اند، سازمان بورس اعلام کرد در این رابطه تحقیقاتی انجام خواهد داد.
19 اردیبهشت‌ماه بود که مصاحبه‌ای از طرف مدیر نظارت بر بورس‌های سازمان بورس و اوراق بهادار مبنی بر عدم خروج پول از بازار سرمایه منتشر شد و وی بیان داشت در یک نمونه آماری از 30 کد در معاملات روز 17 اردیبهشت‌ماه، مشخص شد این 30 کد بیش از 710 میلیارد تومان از معاملات سهام خارج کرده و روز معاملاتی بعد حدود 500 میلیارد تومان از آن را به معاملات صندوق‌های با درآمد ثابت برده‌اند.
میزان تحرکاتی که هر چند بسیار کمتر از آمار‌های محاسباتی در برخی از سایت‌های ناظر بازار بود، اما بازهم رقم بالایی را نشان می‌داد و مشخص بود در همان زمان باید از طرف نهادهای ناظر مورد بررسی قرار گیرد.
با این حال در آن زمان سازمان بورس هیچ واکنشی به معاملات روز 17 و 18 اردیبهشت‌ماه نشان نداد و شاید اگر در آینده نیز اطلاعات مربوط به مصوبه تغییر نرخ خوراک و تاریخ آن منتشر نشده بود، سازمان بورس هیچ‌گاه به معاملات آن تاریخ ورود نمی‌کرد. به هر روی پس از قول پیگیری از طرف نهاد ناظر سازمان بورس، روز پنجشنبه امیرمهدی صبایی در مصاحبه با ایرنا اعلام کرد که تنها 10 کد حقیقی و 11 کد حقوقی در مجموع با خالص ارزش معاملات 2 هزار و 710 میلیارد تومان مورد بررسی قرار گرفته‌اند که از این تعداد برخی از کدهای معاملاتی همچنان پاسخی به نهادهای نظارتی نداده‌اند.
هرچند این سطح ضعیف از نظارت و تسلط بر معاملات بازار از طرف ناظران و سرمایه‌گذاران بسیار مورد انتقاد قرار می‌گیرد اما به نظر می‌رسد پیگیری تخلفات در همین سطح نیز بتواند در ادامه کورسوی امیدی برای آینده بازار سهام ایجاد کند.
ناهنجاری در معاملات را از طریق سامانه دیده‌بان سلامت بازار سرمایه ایران گزارش دهید
امیرمهدی صبایی در خصوص شناسایی کدهای مظنون به استفاده از اطلاعات نهانی مربوط به مصوبه افزایش نرخ خوراک پتروشیمی‌ها و سوخت صنایع اعلام کرد:مطابق بند ۳۱ ماده یک قانون بازار اوراق بهادار، اطلاعات نهانی، هر گونه اطلاعات افشا نشده برای عموم است که به طور مستقیم یا غیرمستقیم به اوراق بهادار، معاملات یا ناشر آن مربوط می‌شود و در صورت انتشار، بر قیمت یا تصمیم سرمایه‌گذاران برای معامله اوراق بهادار مربوطه تأثیر میگذارد.
وی افزود:از این‌رو مطابق تعریف فوق و با توجه به فاصله زمانی بین تاریخ اشاره شده در نامه معاون اول لغایت تاریخ نامه، موضوع افزایش نرخ خوراک پتروشیمی‌ها و سوخت صنایع از مصادیق اطلاعات نهانی محسوب می‌شود.
صبایی ادامه داد:بنابراین طبق وعده قبلی و در راستای اجرای وظایف قانونی و نظارتی، با توجه به انتشار نامه‌ای با موضوع افزایش نرخ جدید خوراک و سوخت صنایع، معاملات در یک دوره زمانی منتهی به روزهای معاملاتی ۱۷ و ۱۸ اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۲، در راستای احراز جرایم احتمالی مندرج در بند ۲ ماده ۴۶ قانون بازار بررسی شد.
مدیر نظارت بر بورس‌های سازمان بورس اذعان داشت:این بررسی‌ها عمدتاً شامل کدهای حقیقی قابل انتساب به کارکنان نهادهای دولتی مندرج در نامه، کدهای اشخاص حقوقی دارای رابطه حاکمیتی با نهادهای دولتی مندرج در نامه، کدهای اشخاص حقیقی دارای سمت در شرکت‌های مورد اشاره در بند فوق و کدهای دارای الگوی رفتاری مشکوک به استفاده از اطلاعات نهانی بوده است.
وی تصریح کرد:از بین کدهای بررسی شده، فعلاً و صرفاً تا این مرحله از بررسی‌ها، تعداد ۱۰ کد حقیقی و ۱۱ کد حقوقی در مجموع با خالص ارزش معاملات ۲۷۱۰ میلیارد تومان در دوره مورد بررسی، مظنون به استفاده از اطلاعات شناسایی شدند و از آنها درخواست توضیحات شد که برخی پاسخ داده و برخی هنوز پاسخی ارسال نکرده‌اند.
صبایی گفت:همچنین بررسی‌ها برای شناسایی اشخاص ردیف چهارم مربوط به اشخاص با الگوی رفتاری مشکوک ادامه دارد که در همین راستا از مرجع ذیصلاح درخواست دسترسی به اطلاعات تکمیلی برای بررسی مستند و دقیق‌تر ارتباطات اشخاص و رفتارهای معاملاتی وجود دارد و به محض نتیجه‌گیری، در مورد آنها نیز اقدام خواهد شد.
مدیر نظارت بر بورس‌های سازمان بورس اظهار داشت:پس از خاتمه بررسی‌ها و جمع‌بندی نهایی، در صورت احراز تخلف یا جرم، مراتب به مرجع ذیصلاح ارسال می‌شود. وی گفت:لازم به توضیح است اسامی اشخاص متخلف احتمالی، صرفاً پس از صدور رأی قطعی و بر اساس دستورالعمل بند چ ماده ۳۶ قانون احکام دائمی منتشر خواهد شد.
صبایی خاطرنشان کرد:سازمان در مکاتبات قبلی، نسبت به استعلام لیست اسامی دارندگان اطلاعات نهانی اقدام کرده است که تاکنون تعدادی از سازمان‌ها نسبت به ارسال پاسخ اقدامی نکرده‌اند، لذا متعاقباً مکاتبات مجددی با این سازمان‌ها صورت پذیرفت و در صورت عدم دریافت پاسخ مقتضی ظرف مدت یک هفته، نسبت به اعلام لیست سازمان‌هایی که از ارسال اسامی دارندگان اطلاعات نهانی خودداری کرده‌اند، اقدام خواهیم کرد.
مدیر نظارت بر بورس‌های سازمان بورس تأکید کرد:هدف از انجام اقدامات نظارتی ذکر شده، ضمن اجرای وظایف قانونی، حفظ سلامت و برقراری آرامش روانی در بازار سرمایه و کمک به توسعه بازاری شفاف و منصفانه است و کماکان تأکید می‌شود سازمان بورس در رسیدگی به تخلفات هیچ‌گونه خط قرمز و محدودیتی برای اشخاص، اعم از حقیقی و حقوقی قائل نبوده و همواره پیگیر حقوق شرکت‌ها و سهامداران خرد است.
وی گفت:در همین راستا همه فعالان و ذینفعان بازار سرمایه می‌توانند گزارش‌های ناهنجاری در خصوص نرخ خوراک پتروشیمی و گاز صنایع را از طریق سامانه دیده‌بان سلامت بازار سرمایه به نشانی https://dideban.seo.ir ارسال کنند تا در اولویت بررسی قرار گیرد.