ثبت رکورد بینظیر در شناسایی مؤدیان مالیاتی در دولت سیزدهم
شناسایی 2.4 میلیون فراری مالیاتی در دولت سیزدهم
با توجه به افزایش درآمدهای مالیاتی در دولت سیزدهم، جریان اصلاحطلب این ادعا را مطرح کرده که افزایش درآمدهای مالیاتی ناشی از فشار دولت به مردم بوده است.
این در حالی است که در دولت سیزدهم مالیاتستانی از بخش مولد، نه تنها افزایش نیافته، بلکه کمتر هم شده به طوری که نرخ مالیات بخش تولید در دو سال اخیر 7 درصد کمتر شده و از 25 درصد به 18 درصد رسیده است. این وعده آیتالله رئیسی در انتخابات بود که نرخ مالیات بخش تولید کاهش یابد که هماکنون در حال تحقق است.
برخلاف ادعاهای جریان منتقد دولت سیزدهم، افزایش درآمدهای مالیاتی در دو سال اخیر، به تور انداختن فراریان مالیاتی بوده است. یعنی دولت با تمام توان در حال شناسایی افرادی است که تا پیش از این درآمد مناسبی داشتند اما مالیات پرداخت نمیکردند. عمده این افراد هم دلالان خودرو، مسکن، ارز، سکه، طلا و سایر داراییها و همینطور افراد فعال در فضای مجازی و زیرزمینی هستند که با سوءاستفاده از خلأهای قانونی، سالانه چند میلیارد تومان درآمد داشتند اما هیچگاه مالیات نمیپرداختند. دولت گذشته نیز هیچ تمایلی به شناسایی این افراد و اخذ مالیات از آنها نداشت که دلیل آن مشخص است.
شناسایی بیش از 2.4 میلیون فراری مالیاتی
در حالی که در 11 ساله منتهی به سال 1400، تنها 363 هزار نفر به تعداد مؤدیان مالیاتی افزوده شده؛ در دو سال اول دولت سیزدهم، تعداد مؤدیان با رشد 2 میلیون و 915 هزار نفری، به 5 میلیون و 350 هزار نفر رسیده است.
با اقداماتی که از ابتدای دولت سیزدهم برای اجرای قانون پایانههای فروشگاهی و همچنین شناسایی مؤدیان جدید مالیاتی انجام گرفت، موجب رشد قابلتوجه تعداد مؤدیان مالیاتی شد.
برای مشخصتر شدن نتایج اقدامات انجام گرفته در این حوزه بهتر است با عدد و رقم صحبت کنیم. از سال 1389 تا سال 1400 تعداد مؤدیان مالیاتی از 2 میلیون و 552 هزار نفر به 2 میلیون و 915 هزار نفر رسید.
یعنی در مدت 11 سال تعداد مؤدیان مالیاتی اعم از کسانی که اظهارنامه مالیاتی ارائه داده و کسانی که از ماده 100 استفاده کردهاند، معادل 363 هزار نفر افزایش یافته است، اما در سال 1401 تعداد مؤدیان مالیاتی با 52.4 درصد (معادل یک میلیون و 530 هزار نفر) افزایش به 4 میلیون و 445 هزار نفر رسید. همچنین در سال 1402 تعداد مؤدیان مالیاتی با 20.3 درصد رشد به 5 میلیون و 350 هزار نفر رسیده است.
به این ترتیب در دو سال اول دولت سیزدهم تعداد مؤدیان مالیاتی 83.5 درصد رشد داشته و این میزان افزایش چتر مالیاتی در طول تاریخ فعالیت سازمان امور مالیاتی بیسابقه است.
دلیل این جهش قابلتوجه در شناسایی مؤدیان مالیاتی، حرکت سازمان مالیاتی به سمت دادهمحوری و الکترونیکی کردن فرایند شناسایی و وصول مالیات است. اقداماتی مانند اتصال کارتخوانها به حساب و پرونده افراد، شناسایی و تفکیک حسابهای تجاری از حسابهای غیرتجاری و همچنین راهاندازی سامانه جامع مؤدیان و ملزم کردن مؤدیان به عضویت در این سامانه در یک فرایند تدریجی است.
علاوه بر این، کیفیت اخذ مالیات در سازمان در حال ارتقا است و امیدواریم امسال همه تکلیف بودجه برای وصول درآمدهای مالیاتی را محقق کنیم.
نکته بسیار مهم در این میان تلاش دولت برای تحقق عدالت مالیاتی است، به طوری که دولت برای جلوگیری از افزایش هزینه کسبه خرد، مالیات نیمی از مؤدیان مالیاتی را صفر و نرخ مالیات 90 درصد اصناف را کمتر از 10 میلیون تومان تعیین کرد.
قطعاً با توسعه هر چه بیشتر سامانههای الکترونیک مانند سامانه جامع مؤدیان، به سمت دادهمحوری و عدالت مالیاتی حرکت میکنیم. در صورتی که همه مؤدیان عضو سامانه جامع مؤدیان شوند و در این سامانه فاکتور الکترونیک صادر کنند، تا حدود زیادی عدالت در پرداخت مالیات محقق خواهد شد، چراکه ثبت همه معاملات، میزان مالیات قابل پرداخت برای هر مؤدی را مشخص میکند و این مهم مانع از اجحاف در حق مردم و مؤدیان میشود.