حمایت دولت سیزدهم از بورس در سطح بینالملل
بورس یک پای تأمین مالی پروژههای اقتصادی میشود
با وجود اینکه در اقتصادهای توسعهیافته جهان بازار سرمایه در تأمین مالی پروژههای مولد اقتصادی نقش مهمی ایفا میکند اما این بازار در دهه 90 نتوانست یکی از اساسیترین وظایف خود را به طور شایستهای به انجام برساند.
طی این دهه شاهد بودیم که بازار سرمایه ایران نتوانست از طریق تجهیز سرمایههای خرد در راستای تأمین مالی بخش مولد اقتصادی عمل کند و بیشتر پولهای وارد شده به بازار سرمایه به سمت معاملات ثانویه و سوداگری هدایت شد؛ رویهای که باعث شد طی 5 سال گذشته سهم تأمین مالی بازار سرمایه به کمتر از 10 درصد کاهش یابد و وابستگی اقتصاد ایران به سیستم بانکی افزایش یابد.
با تمام این تفاسیر طی دو سال گذشته شاهد بودیم که مدیران اقتصادی دولت سیزدهم و سازمان بورس و اوراق بهادار توجه خود را به بازسازی ساختارهای معیوب بازار سرمایه بیشتر کردند و توانستند با معرفی ابزار نوین تأمین مالی و اصلاحات قانونی و ساختاری برای تسهیل فرایند تأمین سرمایه شرکتها، زمینه را برای ایفای نقش بازار سرمایه در اقتصاد واقعی ایجاد کنند.
توجه به ورود شرکتهای کوچک و تقویت بازار sme در فرابورس، معرفی شیوه تأمین مالی از طریق شرکت پروژهها و افزایش تأمین مالی از طریق اوراق صکوک، از جمله دستاوردهای مهمی بود که طی این سالها از طرف سازمان بورس پیگیری شد. همچنین در بورسهای کالا و انرژی گامهای مهمی برای توسعه قراردادها و فروش محصولات پایه تولیدی با کاهش دوره وصول مطالبات شرکتها برداشته شد و نفت نیز بهعنوان مهمترین کالای تولیدی در اقتصاد ایران به ابزاری تبدیل شد تا شرکتها بتوانند در زمان لازم از طریق آن برای پروژههای خود تأمین مالی کنند.
از طرفی مدیران اقتصادی دولت سیزدهم در راستای بازارگشایی برای محصولات ایرانی گامهای مؤثری برداشتند و بانک مرکزی نیز اقدامات مهمی برای ایجاد راههای مبادلاتی جدید و تسهیل تجارت ایران با کشورهای بینالمللی به انجام رساند.
در این بین شاید بتوان عضویت رسمی ایران در اجلاس شانگهای را بهعنوان یکی از مهمترین دستاوردهای دولت سیزدهم در بخش تجارت و اقتصاد دانست. این موضوع نه تنها منجر به ارتقای جایگاه ایران در عرصه سیاسی شد، بلکه شرایط را برای افزایش تجارت بینالمللی و کاهش هزینه مبادله در اقتصاد ایران ایجاد کرد.
در بخش بازار سرمایه نیز عضویت ایران در پیمان شانگهای و تقویت روابط اقتصادی کشور با کشورهای همسایه باعث شد تقاضا برای ورود سرمایه خارجی به بازارهای ایران افزایش یابد و شرایط برای تقویت بخش بینالملل بورسهای ایران مهیا شود.
به گفته رئیس سازمان سرمایهگذاری خارجی و کمکهای فنی و اقتصاد ایران، با عضویت ایران در پیمان شانگهای زمینه بینالمللی شدن بورس تهران نیز مهیا شده است و میتوان از این طریق ورود سرمایهگذاری خارجی به ایران را تسهیل کرد.
علی فکری در برنامه صداوسیما عنوان کرد:بعد از پیوستن ایران به سازمان شانگهای ورود سرمایهگذاران خارجی به کشور ۲.۵ برابر شده و طبق آمار گمرک جمهوری اسلامی ۴۰ میلیارد دلار تفاهمنامه سرمایهگذاری خارجی در کشور منعقد شده است.
همچنین رئیس کمیته سازمان سرمایهگذاری خارجی در این برنامه اظهار داشت:با پیوستن ایران به پیمان شانگهای زمینه توسعه صادرات برای شرکتهای بورسی ایران فراهم شده است و آنها میتوانند با افزایش صادرات محصولات خود به کشورهای عضو پیمان شانگهای برای سهامداران و سرمایهگذاران خود سود بیشتری به دست آورند و امکان توسعه صادرات برای آنها فراهم شود. وی افزود:زمینه راهاندازی بورس بینالمللی در کشور ایجاد و زمینه جذب نقدینگی از طرف سرمایهگذاران خارجی در کشور فراهم شده است. به این ترتیب به نظر میرسد با تکمیل زیرساختهای لازم برای افزایش جذابیت ورود سرمایهگذاران خارجی در بازارهای سرمایه ایران، میتوان امیدوار بود در آینده نزدیک شرایط برای افزایش سهم تأمین مالی پروژههای اقتصادی کشور از بستر بازار سرمایه ایجاد و تا حدودی بار تأمین مالی اقتصاد از دوش سیستم بانکی کشور برداشته شود.
این موضوع مستلزم آن است که مدیران سازمان بورس برنامهریزیهای لازم را برای هدایت سرمایه به بخش مولد انجام دهند و سرمایههای خارجی کمترین ورود را به معاملات ثانویه و سوداگری داشته باشند.