سقف 9 میلیون تنی خرید تضمینی گندم پر شد
پیش‌بینی می‌شود تا پایان عملیات برداشت گندم به رقم 9 میلیون و 400 هزار تن برسیم
نفیسه امامی
روزنامه نگار
با توجه به اهمیت گندم به‌عنوان منبع غذایی اساسی و محصولی استرتژیک، هرگونه افزایش تولید محصول تأثیر مستقیمی روی تأمین غذایی جامعه دارد و حالا در میانه مردادماه خرید تضمینی گندم با بیش از ۲میلیون و ۳۰۰هزار تن افزایش نسبت به سال گذشته به مرز ۹میلیون تن رسیده است. در واقع خرید گندم در 4 ماه و نیم نخست سال 1402 نسبت به مدت مشابه سال 1401 از رشدی بالغ بر 2 میلیون و 325 هزار تن برخوردار شده است، در حالی که خرید تضمینی در سال قبل در مجموع به 7 میلیون و 500 هزار تن رسیده بود.
طبق اعلام سید سعید راد مدیرعامل شرکت بازرگانی دولتی ایران، از ابتدای امسال تاکنون 8 میلیون و 934 هزار تن گندم خریداری شده است، در صورتی که سال گذشته تا همین زمان، 6 میلیون و 609 هزار تن گندم خریداری شده بود.
وی با اشاره به اینکه میزان خرید گندم در استان خوزستان یک میلیون و 720 هزار تُن، استان فارس نزدیک به یک میلیون تُن، استان‌های کردستان و کرمانشاه مجموعاً بیش از یک‌ونیم میلیون تُن و استان‌های گلستان و آذربایجان غربی مجموعاً بیش از یک میلیون تُن بوده است، اظهار کرد: بعد از این 6 استان به‌ترتیب در هر یک از استان‌های لرستان، خراسان رضوی، همدان و ایلام بین 300 هزار تا نیم میلیون تن گندم خریداری شده است.
راد با بیان اینکه رشد خرید گندم در فارس بیش از نیم میلیون تُن، خوزستان 360 هزار تُن، کرمانشاه 280 هزار تُن و کردستان 270 هزار تُن بوده است، تصریح کرد: بعد از این 4 استان، به‌ترتیب هر یک از استان‌های لرستان، ایلام، آذربایجان غربی و بوشهر بین 100 تا 200 هزار تُن رشد خرید گندم داشته‌اند.
تاکنون 134 هزار میلیارد تومان گندم از کشاورزان خریداری شده است و تاکنون 70 تا 96 درصد از مطالبات کشاورزان 10 استان و 50 تا 69 درصد از مطالبات کشاورزان 7 استان دیگر، بابت تحویل گندم پرداخت شده است و پیگیری واریز مابقی طلب کشاورزان در حال انجام است.
رشد 105 درصدی خرید تضمینی گندم
عطاء‌الله هاشمی رئیس بنیاد ملی گندمکاران کشور در گفت‌و‌گو با «ایران» با اشاره به رشد مناسب تولید و خرید تضمینی گندم گفت: خوشبختانه ما به رقم 9 میلیون تن رسیده‌ایم که حاکی از رشد 105 درصدی و افزایش بیش از دو برابری نسبت به خرید تضمینی سال 1400 است. دولت در سال 1400، 4.5 میلیون تن گندم و در سال گذشته 7.5 میلیون تن گندم خریداری کرده بود.
هاشمی با بیان اینکه عملیات برداشت همچنان ادامه دارد، افزود: برداشت در استان‌های آذربایجان غربی و شرقی، کردستان، کرمانشاه، همدان و اردبیل در حال انجام است و تا شهریورماه ادامه خواهد داشت اما بتدریج روند برداشت کند می‌شود. پیش‌بینی می‌شود تا پایان برداشت به رقم 9 میلیون و 400 هزار تن گندم برسیم.
وی تولید گندم را در زنجیره کاشت، داشت و برداشت بیان کرد و افزود: تولید، کاشت و داشت گندم به عهده کشاورزان و انتهای زنجیره مربوط به دولت است که وظیفه خرید گندم را به عهده دارد. امسال میزان بارش کم بود و مشکلات نهاده‌ای هم وجود داشت ولی نسبت به سال 1400 دو برابر بیشتر خرید داشتیم. وقتی دولت با کشاورزان همکاری می‌کند بر خرید تضمینی تأثیر می‌گذارد و کشاورز حس امنیت اقتصادی پیدا می‌کند و رکوردشکنی توسط کشاورز انجام می‌گیرد، اما وقتی نرخ خرید تضمینی پایین باشد و پرداخت مطالبات هم بموقع انجام نگیرد، انگیزه کشاورز برای کاشت محصول کاهش پیدا می‌کند.
رئیس بنیاد ملی گندمکاران کشور با تأکید بر لزوم پرداخت بموقع مطالبات کشاورزان افزود: دولت اکنون در حدود 52 درصد به کشاورزان بدهکار است و پرداخت بموقع می‌تواند منجر به افزایش خرید تضمینی شود.
هاشمی یکی از روش‌های افزایش و بهره‌وری گندم را کشت قراردادی عنوان کرد و افزود: توسعه روش‌ها برای بهبود عملکرد و افزایش تناژ گندم در سطح جهانی می‌تواند تأثیر چشمگیری داشته باشد که یکی از این روش‌ها هم کشت قراردادی است که باید بدرستی اجرا شود. با اجرای این نوع کشت کشاورزی توجیه اقتصادی پیدا می‌کند.
وی در پایان سخنانش بیان کرد: از یک ماه آینده کشت دیم آغاز می‌شود و طبق اعلام کارشناسان هواشناسی امسال میزان بارش‌ها از نیمه شهریور آغاز می‌شود. بنابراین اعلام بموقع قیمت خرید گندم و تأمین نهاده‌های کشاورزان با توجه به پیش‌بینی مناسب بارش می‌تواند سال خوبی برای تولید محصول رقم بزند.
رشد چشمگیر قیمت خرید تضمینی گندم از کشاورزان در دولت سیزدهم نسبت به دولت‌های گذشته باعث افزایش قابل توجه تولید این محصول راهبردی شده است تا جایی که پیش‌بینی شده است امسال بتوان در تولید گندم خبازی‌ها به خودکفایی برسیم. با توجه به روند فعلی خرید گندم به نظر می‌رسد در این بخش به خودکفایی رسیده باشیم.
طبق آمارهای موجود، در سال ۱۴۰۱ با توجه به افزایش تولید واردات گندم ۳ میلیون تن کاهش یافت و تولید و خرید امسال بیانگر آن است که در سال‌جاری تأمین گندم غالباً از محل تولید داخل انجام خواهد گرفت.