پشت پرده تفسیر نادرست خصوصی‌سازی در واگذاری سهام خودروسازان
وقتی افزایش سرمایه با صرف سهام موفقیت‌آمیز خواهد بودکه شرایط بازار، صنعت و شرکت از دیدگاه سرمایهگذاران مثبت باشد و به عبارتی بازار رونق خوبی داشته باشد
واگذاری سهام شرکت‌های دولتی و خروج دولت از بنگاه‌داری یکی از مهم‌ترین موضوعاتی است که دولت سیزدهم در راستای پویاتر کردن اقتصاد کشور و اصلاح ساختارهای تقویت کننده رشد اقتصادی در پیش گرفته است.
اما از نظر کارشناسان، ایجاد شرایط مناسب برای واگذاری سهام دولتی در بنگاه‌های اقتصادی کشور تنها بخشی از کار است و لازم است مدیران به نحوه واگذاری‌ها نیز توجه داشته باشند.
این موضوع به طور خاص در واگذاری سهام دو شرکت بزرگ خودرو ساز کشور اهمیت می‌یابد چراکه طی سال‌های گذشته، بسیاری از افراد فعال در صنعت سعی داشته‌اند تا از طریق افزایش میزان مالکیت خود در این دو شرکت، تعیین سرنوشت صنعت و بازار خودروسازی ایران را در دست بگیرند. این افراد طی سال‌های گذشته سعی کرده‌اند با غیر جذاب نشان دادن سهام دو شرکت ایران خودرو و سایپا، شرایط را برای خرید ارزان قیمت سهام این شرکت‌ها مهیا سازند.
اقدام دولت در واگذاری سهام خودروسازان
از زمان روی کار آمدن دولت سیزدهم، انتقال مالکیت دو خودروساز بزرگ کشور در دستور کار قرار گرفت و مدیران برای تحقق این امر ابتدا با شناسایی و تفکیک شرکت‌های زیرمجموعه و اصلاح نحوه سهامداری دو شرکت ایران خودرو و سایپا، اصلاحات مهمی را در راستای شفافیت بیشتر صورت‌های مالی و نحوه مالکیت آنها به انجام رساندند.
پس از تفکیک شرکت‌ها و برنامه‌ریزی برای اصلاح نحوه سهامداری (تعیین تکلیف سهام تودلی و ابلاغ دستورالعمل‌های لازم برای انحلال یا انتقال مالکیت سهام شرکت‌های غیرفعال) و مشخص شدن وضعیت مالکیت این شرکت‌ها، دولت برای تعیین میزان دقیق بدهی و ارزشگذاری درست دارایی‌های شرکت‌ها اقدام نمود تا شرایط برای واگذاری سهام باقی مانده دولت در خودروسازان مهیا شود.
پیشنهاد برای انتقال بی صرفه سهام
هر چند که در ماه‌های گذشته دولت سعی کرد سهام باقی مانده خود در شرکت ایران خودرو و سایپا را از طریق برگذاری مزایده عمومی به فروش رساند اما از آنجایی که متقاضیان خرید این دو خودروساز در واقع یک نفر بودند، عملاً امکان واگذاری سهام به وجود نیامد. در ادامه، پیشنهاد شد سهام این شرکت‌ها از طریق طی فرآیند افزایش سرمایه با صرف سهام، به متقاضیان انتقال یابند. در این روش، شرکت سهام خود را از طریق پذیره‌نویسی و با قیمتی بیش از قیمت اسمی در بازار به فروش می‌رساند. سپس تفاوت حاصل از قیمت فروش و قیمت اسمی را یا به حساب اندوخته منتقل می‌کند یا در ازای آن، به سهامداران سابق شرکت، سهام جایزه تخصیص می‌دهد.
روشی که هرچند می‌تواند در واگذاری بخش دولتی سهام شرکت‌های خودروساز راهگشا باشد، اما اگر در زمان مناسبی صورت نپذیرد، می‌تواند موجب ارزانفروشی دارایی‌ها و زیان بالای دولت در فرآیند واگذاری شود. در واقع از نظر کارشناسان، وقتی افزایش سرمایه با صرف سهام موفقیت‌آمیز خواهد بودکه شرایط بازار، صنعت و شرکت از دیدگاه سرمایهگذاران مثبت باشد و به عبارتی بازار رونق خوبی داشته باشد. چنانچه بازار در رکود و یا روند نزولی قرار داشته باشد و دورنمای مثبتی برای آن وجود نداشته باشد، برنامه افزایش سرمایه بدین روش، نمی‌تواند موفقیت چندانی کسب کند. بنابراین شرط موفقیت در این شیوه، وجود چشم‌‌انداز مثبت برای بازار و سهام شرکت است. بنابراین لازم است تا مدیران برای استفاده از چنین روشی برای انتقال سهام دولت، درک درستی از شرایط داشته باشند و این فرآیند در زمانی شروع شود که دیدگاه عموم به آینده شرکت‌ها مثبت باشد. با این وجود طی روزهای گذشته برخی مدیران و ذینفعان شرکت ایران خودرو پیشنهاد کرده‌اند که واگذاری سهام ایران شرکت از طریق افزایش سرمایه به روش صرف سهام انجام پذیرد. این درحالی است که در حال حاضر برخی شرایط حاکم در صنعت خودروسازی کشور باعث شده انتظارات درخصوص آینده فعالیت‌های این شرکت منفی شود و ارزش واقعی شرکت از طرف سرمایهگذاران خرد به درستی درک نشود.