اجرای الگوی کشت نیازمند حمایت‌های دولتی و مشوق‌های مالی
الگوی کشت طی سال‌های اخیر یکی از چالشی‌ترین مباحث حوزه کشاورزی است به طوری که بسیاری از کارشناسان نابسامانی‌‌های تولید و بازار محصولات کشاورزی را ناشی از عدم اجرای الگوی کشت مناسب می‌دانند، بنابراین برخی معتقدند اجرای این طرح می‌تواند در تحقق جهش تولید و تأمین امنیت غذایی کشور مؤثر باشد.
اجرای الگوی کشت علیرغم اهمیتش طی سال‌ها اجرایی نشده بود که با روی کارآمدن دولت سیزدهم این طرح به صورت رسمی کار خود را آغاز کرد.
معاون امور زراعت وزارت جهاد کشاورزی درباره اجرای طرح الگوی کشت گفت: طی سالیان گذشته الگوی کشت در ایران به صورت سنتی و تاریخی اجرا می‌شد، اما در دولت سیزدهم این مهم به طور رسمی در دستور کار وزارت جهاد کشاورزی قرار گرفت، یعنی با توجه به شرایط آب و هوایی، چه محصولاتی در کدام استان‌ها تولید و تأمین شود.
علیرضا مهاجر اظهارداشت: آنچه که مورد توجه است بحث مازاد تولید یا کاهش تولید در برخی سال‌ها برای محصولات سبزی و صیفی مانند گوجه فرنگی، پیاز و سیب زمینی است که انتظار می‌رود در بحث اجرای الگوی کشت این مهم ساماندهی شود اما این موضوع ارتباط چندانی با الگوی کشت ندارد بلکه بیشتر به بحث بازار و بازرگانی منتج می‌شود یعنی سال‌هایی که تولید کاهش می‌یابد با توجه با افزایش قیمت در بازار سال بعد شاهد افزایش تولید و افت قیمت‌ها هستیم که این موضوع مشکل ساز شده است.
مهاجر اجرای الگوی کشت را مربوط به وزارت جهاد کشاورزی ندانست و افزود: به طور حتم تمامی عوامل اجرا برای الگوی کشت در دست وزارت جهاد کشاورزی نیست، اکنون آب بخش کشاورزی در دست وزارت نیرو، تأمین اعتبار در دست سازمان برنامه و بودجه، تأمین کودشیمیایی در دست وزارت جهاد کشاورزی و ارائه تسهیلات در دست بانک مرکزی است بنابراین اجرای این طرح نیازمند عوامل حاکمیتی و غیرحاکمیتی از سوی ائمه جمعه و NGOها است.
وی براین باور است که آنچه روی کاغذ به عنوان الگوی کشت می‌نویسیم با آنچه در زمین اتفاق می‌افتد تفاوت زیادی دارد، زیرا زمین، آب و سرمایه مربوط به کشاورز است. وزارت جهاد کشاورزی چندان تصمیم گیرنده در این موضوع نیست.
معاون امور زراعت وزارت جهاد کشاورزی براین باور است برای اجرای الگوی کشت علاوه بر همکاری تمامی دستگاه‌ها و وزارتخانه‌ها به طور قطع نیازمند مشوق‌هایی هستیم که کشاورزان به این کار ترغیب شوند زیرا کشاورز ما دارای کشاورزی معیشتی است بنابراین باید درآمدش به گونه‌ای باشد که هزینه یک سال زندگی خود را تأمین کند.
وی افزود: کشاورز ما در اجرای الگوی کشت اگر در هر هکتار ۱۰۰ تن محصول گوجه فرنگی با قیمت هر کیلوگرم بین ۵ تا ۶ هزارتومان برداشت کند، سالانه ۴۰۰ تا ۶۰۰ میلیون تومان درآمد خواهد داشت درحالی که اگر به جای این محصول گندم بکارد با نرخ کیلویی ۱۵ هزارتومان سالانه درآمدش بین ۶۰ تا ۷۰ میلیون تومان خواهد بود ما به التفاوت بین گوجه فرنگی و گندم را چه کسی به کشاورزان می‌دهد؟! و باید به این موضوعات توجه شود.
وی اظهارداشت: بنابراین اجرای الگوی کشت نیازمند مشوق‌هایی است تا کشاورزان به این کار ترغیب شوند. به گفته وی، امریکا هر ساله به منظور تنظیم بازار داخلی خود مازاد محصولات خود از جمله سیب زمینی را در دریا می‌ریزد، اما با وجود اینکه ما نیز هر ساله در برخی محصولات با مازاد تولید روبه‌رو می‌شویم برخی دلسوزان می‌گویند چرا مازاد محصول را به فقرا نمی‌دهید این درحالیست که فقرا هم جزئی از بازار هستند بنابراین ما نمی‌توانیم این موضوع را توجیه کنیم. مهاجر، خرید توافقی و حمایتی محصولات مازاد کشاورزی را یکی از راهکارهای حمایت از تولیدکنندگان دانست و گفت: اکنون سازمان مرکزی تعاون روستایی برای حمایت از تولیدکنندگان داخلی و تنظیم بازار محصولات مازاد بخش کشاورزی را خریداری می‌کند که بخشی فراوری و بخشی صادر می‌شود. وی معتقد است باید در بحث صادرات و واردات محصولات کشاورزی نیز کنترل داشته باشیم به طور مثال سال گذشته ایران علیرغم تولید بالای سیب زمینی با کمبود محصول در بازار روبه‌رو شد، که این مهم به دلیل بروز سیل در پاکستان بود زیرا کشور پاکستان محصولش را از دست داد و نتوانست به تعهدش به عراق پاسخگو باشد، بنابراین ایران بخشی از محصول سیب زمینی خود را روانه بازار عراق کرد که باعث کمبود در بازار داخلی شد.