کاهش قیمت برنج با افزایش تولید
در دولت سیزدهم شاهد افزایش 25 درصدی تولید برنج داخلی بوده‌ایم که به‌تدریج در حال اثرگذاری بر بازار است و قیمت برنج را کاهش داده است
هما همت‌خواه
روزنامه نگار
برنج یکی از مهم‌ترین غلات و اقلام غذایی جهان است که نیمی از جمعیت به برنج به‌عنوان یک غذای اصلی وابسته هستند و این محصول بعد از گندم قوت اصلی مردم کشور ما نیز محسوب می‌شود که طبق آمارها از بین ۲۰ کشور بزرگ تولید‌کننده برنج در جهان، کشورهای چین، هند، بنگلادش، اندونزی و ویتنام در رتبه‌های اول تا پنجم قرار دارند و هر ساله بخشی از محصولات این کشورها به دیگر کشورهای جهان صادر می‌شود.
براساس آمارهای موجود، نیاز سالانه کشور ما به محصول برنج ۳ میلیون تن است که هر ساله حدود ۲ میلیون و ۲۵۰ هزار تن از این محصول در سطح بیش از ۶۰۰ هزار هکتار از اراضی داخل کشور تولید و مابقی کسری بین ۷۵۰ تا یک میلیون از محل واردات از کشورهای دیگر تأمین می‌شود.
بنابراین سال گذشته با توجه به شرایط آب‌و‌هوایی مناسب و اقدامات حمایتی دولت، تولید برنج نسبت به سال ماقبل خود (۱۴۰۰) بیش از ۲۵ درصد افزایش یافت که با وجود افزایش قیمت برنج داخلی، این محصول با رکود مواجه شد تا جایی که بخشی از برنج تولید داخل سال گذشته روی دست کشاورزان باقی ماند.
این در حالی است که اکنون عمده برنج کشور در استان‌های گیلان و مازندران تولید می‌شود، بنابراین بخشی از تولیدکنندگان برنج با مشکل جدی باقی ماندن برنج روی دست‌شان مواجه شده‌اند.
محمد مختاریانی، رئیس هیأت مدیره انجمن برنج در گفت‌و‌گو با خبرنگار «ایران اقتصادی» درباره وضعیت بازار برنج داخلی و وارداتی گفت: بالا بودن میزان بارندگی در فصل زراعی گذشته باعث افزایش تولید برنج در کشور و به دنبال آن کاهش قیمت برنج ایرانی نسبت به سال زراعی گذشته شده است همچنین سال گذشته میزان واردات برنج بیش از نیاز کشور بود، به طوری که بخشی برای تأمین ذخایر راهبردی انجام شده بود، اما امسال این روند کاهش چشمگیری داشته است.
وی اظهار داشت: با توجه به نگرانی‌‌هایی که کشاورزان استان‌های مازندران و گیلان بابت برنج باقی‌مانده داخلی از سال گذشته داشتند، تفاهمنامه‌ای با استانداری‌های استان‌های مازندران و گیلان برای خرید توافقی برنج صورت گرفت، به طوری که اکنون دیگر نگرانی بابت خرید برنج کیفی باقی‌مانده از سال گذشته در این استان‌ها وجود ندارد.
وی تصریح کرد: اکنون خرید برنج باقی‌مانده سال گذشته کشاورزان استان‌های گیلان و مازندران به صورت توافقی در حال انجام است و مشکلی در این خصوص نداریم.
رئیس هیأت مدیره انجمن تولیدکنندگان و تأمین‌کنندگان برنج با بیان اینکه خرید توافقی برنج در استان گیلان با تأخیر شروع شد و تا دو هفته آینده نیز ادامه خواهد داشت، گفت: امیدواریم با خرید برنج سال گذشته، کشاورزان دیگر مشکلی بابت برنج باقی‌مانده نداشته باشند.
وی با اشاره به اینکه سال گذشته قیمت تمام شده برنج هاشمی ۴۵ هزار تومان بود، اما اکنون انجمن مذکور برنج را با قیمت روز بازار به نرخ هر کیلوگرم ۷۰ هزار تومان از کشاورزان خریداری می‌کند، افزود: قیمت برنج سال گذشته غیرواقعی بود و امسال نیز برخی کشاورزان انتظار داشتند نرخ خرید برنج بیشتر از آنچه در حال خرید است باشد، اما باید توجه داشت نرخ برنج ایرانی در سال جاری متعادل شده است و نرخ‌‌هایی که در سال گذشته در سطح بازار فروخته شد، غیرواقعی بود.
وی اضافه کرد: انجمن تولیدکنندگان و تأمین‌کنندگان برنج، نرخ در نظر گرفته شده برای خرید توافقی برنج را به صورت حداقلی تعیین کرده است تا برنج مازاد باقی‌مانده روی دست کشاورزان باقی نماند و در حال حاضر وضعیت بازار برنج تقریباً در تعادل قرار دارد و کشاورزان می‌توانند محصول خود را با قیمت مناسبی به فروش برسانند.
مختاریانی درباره برنج‌‌های باقی‌مانده در گمرکات به دلیل ممنوعیت واردات در فصل برداشت گفت: بر اساس قانون ممنوعیت واردات برنج در فصل برداشت محصول برنج داخلی برای حمایت از تولیدکنندگان، از ابتدای مردادماه ممنوعیت صورت گرفته است، اما در سال جاری از یک ماه قبل مانع‌‌تراشی‌‌هایی ایجاد شد که ثبت سفارش برای برنج وارداتی انجام نشود.
به گفته وی، برنج‌‌های وارداتی باید تا یکم مردادماه امسال ترخیص می‌شد اما هنوز بخشی در گمرکات باقی مانده است.
وی اضافه کرد: بنابراین با ورود بخش خصوصی و تشکل‌ها، خرید برنج کشاورزان به صورت مستقیم و بدون واسطه در مراکز اعلام شده انجام می‌شود و در فروشگاه‌های زنجیره‌ای با قیمت ارزان به دست مصرف‌کننده نهایی می‌رسد.
مختاریانی درباره صادرات برنج ایرانی به کشورهای دیگر گفت: صادرات برنج ایرانی به صورت بسیار محدود و صرفاً برای ایرانیان مقیم کشورهای دیگر صورت می‌گیرد، چراکه نوع مصرف برنج در کشورهای دیگر به سبک ایران نیست و تمایلی به واردات برنج ندارند.
پیش از این نیز وزیر جهاد کشاورزی اعلام کرده بود که ۲.۵ هزار میلیارد تومان معادل (۲.۵ همت) برای خرید برنج مازاد شمال کشور توسط شرکت بازرگانی دولتی ایران مصوب شده که بخشی از این برنج توسط دولت برای حفظ ذخایر استراتژیک به جای برنج وارداتی خریداری شده است.