در گفت‌وگو با معاون وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی مطرح شد
افزایش 8برابری مشارکت مردم در بخش تعاون طی دو سال اخیر
تضمین 100درصدی تسهیلات کسب‌وکارهای دانش‌بنیان تا سقف یک میلیارد تومان در صندوق ضمانت سرمایه‌گذاری تعاون در نظرگرفته شده است.
هفته تعاون از اول شهریورماه به مدت یک هفته بهترین فرصت برای معرفی دستاوردهای دولت سیزدهم در بخش تعاون است امسال در این هفته، شاهد مشارکت ۴۴همت مشارکت مردمی در حوزه تعاون هستیم که نسبت به سال گذشته، رشد ۸برابری در این بخش به ثبت رسیده است. دولت سیزدهم به بخش تعاونی به عنوان یکی از سه رکن اقتصادی توجه‌ای ویژه‌ای دارد. در همین راستا سند توسعه تعاون که بیش از 10سال بایگانی شده بود را احیا کرد و سیاست‌های توسعه‌ای برای بخش تعاون را دنبال کرد. همچنین برای بهره‌وری تعاونی‌ها از ظرفیت شرکت‌های دانش‌بنیان استفاده کرده است.وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی به‌عنوان متولی بخش تعاون در کشور، سیاست‌ها و راهبردهای توسعه‌ای را در نظر گرفته است و در این دولت در کنار ایجاد 103هزار فرصت شغلی در بخش تعاونی‌ها و پرداخت تسهیلات به دنبال حمایت از بخش تعاونی و رسیدن به سهم 25درصدی در اقتصاد کشور است.
آخرین دستاوردهای دولت سیزدهم را در گفت‌وگوی اختصاصی با مهدی مسکنی، معاون امور تعاون وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی جویا شدیم.
رویکرد دولت سیزدهم در توسعه تعاونی‌ها را چطور ارزیابی می‌کنید؟
سند توسعه تعاون که بیش از 10سال مغفول مانده بود در این دولت احیا شد.
در همین راستا برای ۲۹ دستگاه تکالیفی در سند توسعه تعاون دیده شده است. هدف این سند افزایش سالانه ۲درصدی بخش تعاون برای تحقق سهم ۲۵درصدی از اقتصاد است.دبیرخانه سند به‌عنوان یک دبیرخانه فرابخشی در وزارت تعاون شکل گرفته است. ضمن اینکه اهتمام به تعاون به‌عنوان اسناد بالادستی در اصل 44 قانون اساسی نیز مورد تأکید قرار گرفته است.
علت عدم توجه به بخش تعاون در برنامه توسعه هفتم چیست، آیا در این مورد رایزنی صورت گرفته است؟
دوستان در سازمان برنامه و بودجه معتقد بودند از آنجا که در برنامه پنجم توسعه حکم بالادستی در مورد میزان مشارکت بخش تعاون در اقتصاد داده شده است و طبق این برنامه باید سهم تعاون در اقتصاد به ۲۵درصد برسد، دیگر نیازی به مطرح شدنِ این موضوع در برنامه توسعه هفتم نیست، اما ما به‌عنوان متولی بخش تعاون این موضوع را از سوی نمایندگان مجلس شورای‌اسلامی پیگیری می‌کنیم.
در دولت سیزدهم نوآوری تعاونی‌ها چگونه دنبال می‌شود؟
نگاه دولت سیزدهم به بخش تعاون مثبت است از این رو برنامه‌های مختلفی در بخش‌های مختلف احیای تعاونی‌ها، پرداخت تسهیلات و استفاده از ظرفیت شرکت‌های دانش‌بنیان در توسعه تعاونی‌ها را اجرایی می‌کنیم. در همین راستا برای 268 تعاونی به منظور حمایت از بهسازی، نوسازی و افزایش بهره‌وری در آنها به میزان یک هزار و 470میلیون تومان بودجه اعتبار در نظر گرفته شده است. ازدیگر اقدامات معاونت تعاون، توسعه 62 تعاونی جدید دانش‌بنیان با عضویت یک هزار و580 نفر با ایجاد فرصت شغلی برای یک هزار و 43 نفر، راه‌اندازی و ساماندهی 25 مراکز نوآوری و توسعه تعاون (منتا) در سراسر کشور، تخصیص مبلغ 1.5 میلیارد تومان کمک بلاعوض به مرکز نوآوری و توسعه تعاون ایران(منتای ملی)، ایجاد اولین استارتاپ استودیو تخصصی توسعه ابزارهای مالی تعاون بنیان (Coop fintech) بوده است.
همچنین، تضمین 100درصدی تسهیلات کسب‌وکارهای دانش‌بنیان تا سقف یک میلیارد تومان در صندوق ضمانت سرمایه‌گذاری تعاون در نظرگرفته شده است.
تعاونی‌ها نیاز به پشتیبانی و حمایت دارند در این زمینه چه اقداماتی صورت گرفته است؟
پرداخت تسهیلات به تعاونی‌ها، یکی از مهم‌ترین موضوعاتی است که در این دولت به آن توجه ویژه‌ای شده است. در کنار اعطای تسهیلات، یک هزار و 30 تعاونی از سیاست‌های تشویقی بازار کار(مشوق بیمه‌ای و دستمزد) با پرداخت مبلغ 13.8 میلیارد تومان و 3 هزار و 256 نفر شاغل در تعاونی‌ها بهره‌مند شده‌اند.
38 مورد تفاهمنامه در راستای مانع‌زدایی از تولید و کسب‌وکارهای تعاونی با سازمان‌ها و نهادهای مرتبط منعقد شده است. همچنین جذب حدود 15میلیارد تومان مشوق بیمه‌ای و پرداخت تخفیف20درصدی، حق بیمه سهم کارفرما به هزار و171 تعاونی، تخفیف 30 درصد کارمزد برای متقاضیان خوش‌حساب صندوق ضمانت سرمایه‌گذاری تعاون و کاهش 60درصدی کارمزد برای تعاونی صندوق ضمانت سرمایه‌گذاری تعاون صورت گرفته است.
سهم پرداخت تسهیلات به تعاونی‌ها چقدر بوده است؟
سال گذشته برای اولین‌بار در دولت سیزدهم خط اعتباری 2هزار میلیارد تومانی برای تعاونی‌ها اختصاص یافت. همچنین در سال گذشته، ۳۰هزار میلیارد تومان تسهیلات توسط ۲۴ بانک در سال گذشته به تعاونی‌ها پرداخت شد. امسال نیز خط اعتباری جدید 3هزار میلیارد تومانی برای اشتغال روستایی و توسعه کارآفرینی در تعاونی‌ها ایجاد شده است. همچنین اختصاص ۱۱.۵ هزار میلیارد تومان ردیف اعتباری برای توسعه تعاونی‌های فراگیر یکی از مهم‌ترین اقدامات این دولت در توسعه تعاونی‌هاست.
ضمن اینکه طبق مصوبه هشتاد و ششمین جلسه شورای‌عالی اشتغال مقرر شده تا ۲۵درصد همه تسهیلات به تعاونی‌ها، اختصاص یابد.
در کنار اعتبارات و تسهیلات کلی، 132 مورد تسهیلات به اتحادیه‌ها، حمایت از 18 اتحادیه‌های تعاونی تخصصی و کمک بلاعوض به بیش از 175شرکت تعاونی زنان بالغ بر یک میلیارد و 850 میلیون تومان صورت گرفته است.
چه تعداد تعاونی با چه تعداد اشتغالزایی در دولت سیزدهم تشکیل شده است؟
2هزار و 676 تعاونی تولیدی با 51 هزار و 688 فرصت شغلی، 751 تعاونی توزیعی با 32 هزار و 154 فرصت شغلی و یک هزار و 23 تعاونی خدماتی با ایجاد فرصت شغلی برای 27 هزار و 799 نفر تشکیل شده است.
مجموع کل تعاونی‌های تشکیل‌شده در گرایش‌های مختلف چهارهزا رو 354 مورد با عضویت 112 هزار و131 نفر و اشتغالزایی (فرصت شغلی) 103 هزار و 532 نفری در دولت سیزدهم رقم خورده است. در بخش تعاونی زنان نیز که 10 درصد کل تعاونی‌ها را شامل می‌شوند، در دولت سیزدهم 891 مورد تعاونی با ایجاد فرصت شغلی برای 13 هزار و 808 هزار نفر صورت گرفته است. همچنین تسهیلگری در تشکیل تعاونی‌ها در این دولت منجر به تشکیل 239 شرکت تعاونی مسکن (جهش مسکن) با ظرفیت احداث 63 هزار و741 واحد مسکونی در نهضت ملی مسکن، تشکیل 646 تعاونی‌های خدماتی (نوع جدید) با ایجاد 10 هزار و 445 فرصت شغلی، تشکیل 14 تعاونی توسعه و عمران شهرستانی تعاونی با 505 فرصت شغلی، راه‌اندازی 47تعاونی فراگیر ملی تعاونی با 2 هزار و65 فرصت شغلی، راه‌اندازی 60 تعاونی آموزشگاهی در مدارس کشور با عضویت سه هزار نفر و تشکیل اولین تعاونی فراگیر ملی دانش‌آموزان استثنایی در استان فارس با عضویت 180 نفر شده است.
یکی از مهم‌ترین مشکلات تعاونی‌ها شبکه‌سازی و بازارسازی است، در این زمینه چه تدابیری صورت گرفته است؟
طرح کهکشان تعاون باهدف شبکه‌سازی کسب‌وکارها در تعاونی‌ها و اتحادیه‌ها در رسته‌های اولویت‌دار در حال اجراست. در همین راستا 6 رسته پوشاک، صنایع‌دستی، فرش دستباف، زنبورداری، پرورش ماهی و پرورش طیور شناسایی و در 5 استان کرمان، سمنان، همدان، خوزستان و یزد به‌صورت آزمایشی در حال اجراست. همچنین از ظرفیت برگزاری نمایشگاه‌های داخلی و خارجی برای عرضه تولیدات تعاونی‌ها استفاده می‌شود.
سهم تعاونی‌ها در صادرات چقدر است؟ سیاست دولت سیزدهم در توسعه صادرات غیرنفتی در بخش تعاون چیست؟
شورای‌عالی صادرات بخش تعاون در دولت سیزدهم احیا شد که این شورا به رفع موانع صادرات و راهکارهای توسعه صادراتی کمک ویژه‌ای خواهد کرد. دولت سیزدهم با تسهیلگری و دیپلماسی اقتصادی، روابط خود با کشورهای همسایه را تقویت کرده است که تعاونی‌ها می‌توانند از این بازار با تجاری‌سازی تولیدات بهره کافی را ببرند.
صادرات تعاونی‌ها از سال 1401 تا مرداد ماه امسال میزان 1.701.516 دلار (یک میلیارد و 701) بوده است که این آمار نشانگر رشد توسعه صادرات در این بخش است.
در زمینه تعاونی‌های مشکل‌دار و نظارت بر آنها چه اقداماتی صورت گرفته است؟
سامانه EOC جهت نظارت بر شرکت‌های تعاونی مشکل‌دار راه‌اندازی شد. موانع اعتباری 651 تعاونی نیز رفع شد.
یکی دیگر از اقدامات معاونت امور تعاون در زمینه نظارت و ارزیابی و پایش تعاونی‌ها، ارتقای شاخص شفافیت عملکرد مالی تعاونی‌ها با پرداخت ۸.۵ میلیارد تومان برای حسابرسی در سال ۱۴۰۰ بوده است. ضمن اینکه تشکیل کمیته مقررات‌زدایی و تمرکززدایی در راستای شفافیت با هدف شناسایی و بازبینی و تعیین تکلیف مقررات زائد و انجام ۳۹ نظارت میدانی در ۲۳ استان کشور را در راستای نظارت و ارزیابی تعاونی‌ها نیز انجام شده است.
نقش تعاونی‌ها در محرومیت‌زدایی را چطور ارزیابی می‌کنید؟
تعاونی‌ها با فراهم‌سازی مشارکت مردمی در اقتصاد نقش مهمی دارند در همین زمینه یک هزارو 100 تعاونی در سطح روستاهای محروم کشور با هدف محرومیت‌زدایی و افزایش عدالت اجتماعی با همکاری مرکز بررسی‌های استراتژیک و دستیار مردمی‌سازی رئیس‌جمهور تشکیل شد.
همچنین همکاری با قرارگاه مهر امام رضا برای تشکیل تعاونی‌های جدید در مناطق محروم با تشکیل تعداد 62 تعاونی، فعال‌سازی تعداد 10 طرح تعاونی، اجرا تعداد 7 طرح تعاونی، تشکیل تعداد 139 تعاونی و اجرا تعداد 25 طرح تعاونی در مناطق محروم با همکاری بنیاد علوی و تشکیل و راه‌اندازی 39 تعاونی فراگیر ملی با عضویت هزار و 385 نفر و فرصت شغلی هزار و 995 نفر به‌منظور فقرزدایی از سه دهک پایین درآمدی از دیگر اقدامات بوده است.
آیا تعاونی‌ها هوشمندسازی نیز شده‌اند؟
در راستای هوشمندسازی و استقرار دولت الکترونیک، از سرویس نقل و انتقال الکترونیکی عضویت در شرکت‌های تعاونی، ماژول مشوق‌ها و حمایت‌ها در سامانه جامع و هوشمند بخش تعاون و داشبورد مدیریتی سامانه جامع و هوشمند بخش تعاون و سرویس نقل مکان‌مند تعاونی‌های کشور، سامانه سفارش کالا از بورس کالا و ماژول تشکیل تعاونی سهامی عام وتعاونی‌های آموزشگاهی در سامانه جامع بخش تعاون رونمایی شده است.
بــــرش
طراحی و راه‌اندازی سامانه باشگاه تعاون
یکی از اقدامات معاونت امور تعاون وزارت کار، تهیه و تولید بسته آموزش سفیر تعاون و طراحی و راهبری و اجرای ۳۶۹ اتاق فکر در حوزه تحقیقات استانی بخش تعاون است. در این زمینه، نمایشگاه رسم تعاون را با هدف معرفی دیروز، امروز و فردای تعاون برگزار کردیم و چهار وبینار بین‌المللی با حضور مدیران و فعالان تعاون در جهان و ۴۴ وبینار سراسری آموزشی برگزار شده است.
طراحی و راه‌اندازی سامانه باشگاه تعاون (باشگاه داوطلبان تعاون)، طراحی سایت دانشنامه جامع تعاون با عنوان «ویکی تعاون»، طراحی و اجرای بسته ترویجی تعاونگر کوچک (ویژه دانش‌آموزان دبستان) از دیگر برنامه‌های اجرایی در این عرصه است. همچنین تصویب رشته کارشناسی ارشد اقتصاد با گرایش تعاون در دانشگاه‌ها نیز در این دولت رقم خورد و برای تشویق به گرایش تعاون، از ۱۷۴ عنوان پایان‌نامه دانشجویی مرتبط با حوزه تعاون در سراسر کشور حمایت شده است.