شاخص تولید صنایع رکورد تاریخی زد
۹،۶ درصد جهش تولیدات صنایع بزرگ
براساس آمار بانک مرکزی، در سال ۱۴۰۱ رشد تولیدات صنایع بزرگ در فصول بهار، تابستان، پاییز و زمستان به ترتیب ۳.۱ درصد، ۱۳.۲ درصد، ۹.۵ درصد و ۱۲.۸ درصد بوده و در مجموع در طول سال ۱۴۰۱ میزان تولیدات این صنایع رشد ۹.۶ درصدی نسبت به سال گذشته داشت. بیشترین نرخ رشد تولید مربوط به فصل تابستان با ۱۳.۲ درصد و زمستان با رشد ۱۲.۸ درصدی است. بر این اساس بیشترین سطح شاخص تولید در طول تاریخ تولیدات صنعتی کشور محقق شد.
رشد ۲ رقمی در ۱۶ گروه صنعتی
در بررسی شاخص کارگاه‌های بزرگ صنعتی، ۲۴۰۰ بنگاه بزرگ صنعتی بالای ۱۰۰ نفر کارکن در ۲۴ گروه صنعتی مورد بررسی قرار می‌گیرد. در سال ۱۴۰۱ از این ۲۴ رشته صنعتی، ۲۳ رشته رشد مثبت داشته‌اند و از این تعداد، ۱۶ رشته صنعتی رشد دورقمی را به ثبت رسانده‌اند. براساس آمار یادشده، بیشترین نرخ رشد تولید در بین این ۲۴ گروه، مربوط به صنایع نقلیه موتوری، تریلر و نیم‌تریلر با رشد ۳۱.۸ درصد و صنایع تولید وسایل نقلیه با ۲۸.۶ درصد است.
الزام تأمین پایدار انرژی
بررسی ارقام رشد تولیدات صنایع بزرگ هم نشان می‌دهد افزایش تأمین انرژی یکی از دلایل اصلی افزایش تولیدات این صنایع بوده است. در همین راستا سیما غفاری کارشناس حوزه انرژی با اشاره به شرایط خوب تولید در کشور تأکید کرد: تأمین مناسب انرژی برق و گاز در فصل تابستان و زمستان سال گذشته زمینه ثبت رشد تولید ۹.۶ درصدی در این سال را فراهم کرد. بر اساس اطلاعات وزارت نیرو ۵۸۰ هزار واحد صنعتی و صنفی صنعتی شامل صنایع آشامیدنی، تولید چوب، پوشاک، مبلمان و سایر مصنوعات محدودیت برق نداشتند و همین مسأله سبب شده تا تولید بخش‌های یاد شده به ترتیب، ۱۵.۷، ۱۶.۹، ۵.۳، ۱۱.۷ و ۱۲.۵ درصد افزایش را تجربه کنند.
افت‌های مستمر در دولت گذشته
برای مشخص شدن روند تولیدات صنعتی، شاخص تولیدات در سال ۱۳۸۴ را ۱۰۰ قرار دادیم تا میزان رشد تولیدات در سال‌های بعد مشخص شود. طبق این آمارها، از سال ۸۴ تا سال ۱۳۹۰ تولیدات صنایع بزرگ ۶۱.۳ درصد رشد داشت، اما در سال ۹۱ با کاهش ۶.۸ درصدی و در سال ۹۲ با افت ۱.۹ درصدی این شاخص به ۱۴۷.۵ درصد کاهش یافت. سال ۹۳ شاخص ۳ درصد رشد کرد، اما دوباره در سال ۹۴ با افت ۲.۹ درصدی، میزان تولیدات صنعتی به سطح سال ۹۲ بازگشت.
بانک مرکزی در آخرین گزارش منتشر شده خود سال پایه محاسبه تولیدات صنایع بزرگ را سال ۹۵ قرار داده و در گزارش جدید هم سال پایه را به سال ۱۴۰۰ تغییر داده است. در این گزارش صرفاً برای مشخص شدن روند تولیدات از سال پایه ۱۳۸۴ استفاده شده و شاخص‌ها براساس نرخ‌های منتشر شده از سوی بانک مرکزی تنظیم شده است.
در سال‌های ۹۵ و ۹۶ میزان تولیدات کارگاه‌های بزرگ صنعتی به ترتیب ۸.۲ درصد و ۶.۳ درصد افزایش یافت، اما در سال ۹۷ مجدداً تولیدات صنایع بزرگ رشد منفی ۸ درصد را به ثبت رساند. سال‌های ۹۸ و ۹۹ و پس از افت شدید ۸ درصدی در سال ۹۷، تولیدات صنایع بورسی به ترتیب ۲.۶ درصد و ۱۲.۲ درصد افزایش یافت و به سطح ۱۷۹.۶ درصد رسید. در واقع تا سال ۹۸ میزان تولیدات صنعتی کشور در سطح تولیدات صنعتی سال ۹۰ بوده است و این به معنای آن است که در طول ۸ سال رشد این بخش صفر بوده است، اما رشد ۱۲.۲ درصدی تولیدات صنایع بزرگ در سال ۹۹ و همچنین ثبت رشد ۳.۱ درصدی در سال ۱۴۰۰ میزان تولیدات این بخش را نسبت به سال ۹۰ ارتقا داد.
رشد برجسته در مقایسه با دوران اوج برجام
اما در سال ۱۴۰۱، رشد تولیدات صنعتی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است چرا که اولاً تولیدات صنایع بزرگ در این سال رشد ۹.۶ درصدی را به ثبت رسانده است و دوماً، این رشد در شرایطی به دست آمده که دو سال قبل از آن هم تولیدات صنایع بزرگ رشد مثبت داشته است، زیرا از سال ۱۳۹۰ به این طرف هیچگاه تولیدات صنایع بزرگ سه سال متوالی رشد مثبت نداشته است. میزان تولیدات صنایع بزرگ در سال ۱۴۰۱ نسبت به سال ۱۴۰۰ به میزان ۹.۶ درصد و در مقایسه با سال ۹۶ که سال نمایان شدن آثار برجام بود، ۱۹.۷ درصد بیشتر است. همچنین اگر میزان تولیدات صنایع بزرگ در سال ۱۴۰۱ را با سال ۹۰ مقایسه کنیم، مشخص می‌شود که میزان تولیدات در این بخش نسبت به سال ۹۰ بالغ بر ۲۵.۳ درصد افزایش یافته است و جالب آنکه ۱۳ درصد از این رشد ۲۵.۳ درصدی در سال‌های ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ به دست آمده است.