فراموشکاری
حسن روحانی در جلسه با استانداران دولت‌های یازدهم و دوازدهم به ایراد سخنانی درباره وضعیت اقتصادی در دوره ریاستش پرداخت که حتی دولتمردان خودش نیز آنها را تأیید نمی‌کنند!
حسن روحانی در جلسه‌ای که اخیراً با استانداران خود داشته برای دومین بار در طول یک سال و نیم اخیر اعلام کرده که اقدامات لازم برای احیای برجام در اواخر دولت دوازدهم مهیا شده بود، اما عده‌ای اجازه ندادند که برجام به سرانجام برسد! وی همچنین می‌گوید که «برجام به مانند درختی تنومند وقت ثمر دادنش فرارسیده و امیدوارم از این فرصت استفاده شود.»
البته این اولین باری نیست که رئیس دولت یازدهم و دوازدهم در تلاش است با فروختن رؤیاهای خود به شهروندان، جایگاه از دست رفته دولتش در افکار عمومی را احیا کند. اما اینبار پا را فراتر گذاشته و با وارونه نمایی وقایع آماری، 8 سال فاجعه دو دولت سابق را به عنوان ادوار موفق اقتصاد ایران(!) جا زده است. در این گزارش به‌صورت مشخص سراغ ادعاها و آمار و ارقامی رفتیم که مرور مجدد آن برای دولتمردان فراموش کارِ دولت راستگویان لازم و ضروری است.
یک امضا فاصله داشتیم تا چی؟!
رئیس دولت راستگویان اعتقاد دارد که مذاکرات احیای برجام تنها به یک امضا نیاز داشت و ظرف یکی دو هفته می‌توانستیم از میوه‌های برجام استفاده کنیم و دوباره رشد و شکوفایی به اقتصاد کشور باز گردد! اما عده‌ای از خدا بی‌خبر اجازه چنین کاری را به دولت توانمند و مخترع برجام ندادند.
اشاره روحانی به مذاکراتی است که از فروردین 1400 تحت مدیریت عباس عراقچی در وین آغاز شد. این مذاکرات 6 دوره به طول انجامید و نهایتاً در خرداد 1400، رسانه‌های حامی دولت اعلام کردند که کار به سرانجام رسیده و صرفاً یک امضا تا احیای برجام فاصله داریم.
مذاکرات یاد شده بین ایران و نمایندگان کشورهای 4+1 (آلمان، انگلیس، فرانسه، روسیه و چین) در ماه‌های پایانی دولت دوازدهم آغاز شد. این مذاکرات توسط تیم مذاکره کننده دولت روحانی با عجله و صرفاً به منظور احیای چهره از دست رفته دولت وی در افکار عمومی انجام شد که ماحصل آن پیش‌نویسی بود که در وین 6 به نگارش درآمد. در این پیش‌نویس تیم مذاکره کننده روحانی امتیازاتی به مراتب فراتر از متن برجام به طرف مقابل داد و حتی در بخش‌هایی مفاد متعددی از برجام در این مذاکرات بطور کلی نقض شده بود. این امتیازات در حالی به طرف مقابل داده شد که البته آنها حتی حاضر به رعایت تعهدات خود برای لغو تحریم‌ها مطابق اصول ذکر شده در برجام نیز نشدند! به عبارت ساده‌تر در مذاکرات وین6 تیم مذاکره کننده دولت روحانی در حوزه لغو تحریم‌ها، پیش نویسی را آماده کردند که حتی از خود برجام نیز ضعیف‌تر بود و از طرفی تعهداتی بر دوش کشور می‌گذاشت که از برجام به مراتب بیشتر و فراتر بود.
با وجود این طرف مقابل همچنان به پیش‌نویس وین6 اکتفا نمی‌کرد و اعتقاد داشت که باید امتیازات بیشتری از جانب ایران برای احیای توافقی که خود از آن خارج شده بودند ارائه شود. بنابراین این ادعا که مذاکرات احیای برجام در خرداد 1400 به نقطه فرجام رسیده بود صحیح نمی‌باشد و اتفاقاً اعضای تیم مذاکره کننده وقت نیز چنین ادعایی را تأیید نمی‌کنند. در نهایت با تصمیم شورای عالی امنیت ملی در خرداد همان سال کمیته‌ای به منظور تطبیق مذاکرات شکل گرفت که وظیفه این کمیته بررسی مسائل مطرح شده توسط رئیس دولت وقت بود. این کمیته در دوره انتقال مسئولیت تشکیل شد و علی باقری کنی نیز به عنوان نماینده دولت جدید در آن عضو بود. نتیجه بررسی این کمیته نیز این شد که حرف‌های آقای روحانی درباره روند دور ششم مذاکرات وین اثبات نشد.
آقای روحانی، مراکز آماری تعطیل نشده‌اند و آمار فاجعه‌بار دولت شما روی سایت آنها موجود است!
در کنار این ادعای روحانی، وی در نشست استانداران آمار و ارقامی را نیز ارائه کرد که بررسی آنها نیز مؤید فراموشکاری رئیس دولت راستگویان است! روحانی در حالی دو دولت خود را در شاخص‌هایی نظیر مهار تورم، رشد تولید و سرمایه‌گذاری موفق اعلام می‌کند که انگار تمام مراکز آماری کشور تعطیل شدند و دیگر هیچ کس به آمار 5 سال اخیر دسترسی ندارد!
متوسط نرخ تورم در دهه 90 معادل 25 درصد بود که بالاترین میانگین در هشتاد سال اخیر ایران محسوب می‌شود.به عبارت دیگر متوسط نرخ تورم در دهه 90 حتی از متوسط نرخ تورم در دهه 60 نیز که کشور با جنگ تحمیلی دست و پنجه نرم می‌کرد بیشتر بود.
متوسط قیمت‌ها در دهه 90 معادل 9 برابر بیشتر شد و نشان می‌دهد که در این دهه از تمام ادوار گذشته پول ملی بیشتر تنزل پیدا کرد.
در کنار این وقایع تورمی، دولت با توزیع رانت‌هایی از قبیل ارز 4200 تومانی، جیب بسیاری را پر پول کرد و ضریب جینی را که نشان دهنده فاصله طبقاتی است، پس از یک دوره بهبود در دولت نهم و دهم مجدد به قله خود برگرداند.
در خصوص رشد اقتصادی نیز میانگین رشد اقتصادی در دهه 90 صفر بود که این موضوع نیز در طول 60 سال اخیر اقتصاد ایران بی‌سابقه بود. دولت روحانی با بی‌توجهی به بخش‌های حقیقی اقتصاد مانند کشاورزی و صنعت، رکوردهای بی‌نظیری را در جهت منفی کردن رشد اقتصادی از خود به جا گذاشت.
متوسط رشد سرمایه‌گذاری نیز در این دهه 5- درصد بود. این میانگین نیز در ادوار گذشته اقتصاد ایران بی‌سابقه بوده و حتی از دوران جنگ تحمیلی نیز ارقام کم‌تری را ثبت کرده است.با این حال روحانی از دهه 90 به عنوان دهه توسعه و رونق اقتصادی ایران سخن می‌گوید اما آمارها می‌گویند که از 6 ماه دوم سال 1392 تا 6 ماه اول سال 1400 نرخ تشکیل سرمایه ثابت در اقتصاد ایران 30 درصد کاهش یافته است. به عبارت ساده‌تر اقتصاد در این بازه زمانی 30 درصد کوچک‌تر شده است.البته دولت راستگویان در رشد یک مؤلفه بسیار موفق عمل کرد و آن مؤلفه نیز رشد نقدینگی بود. در حالی روحانی دولت را به سید ابراهیم رئیسی تحویل داد که رشد نقدینگی در قله 40.6 درصد بود. این میزان از رشد نیز درتاریخ اقتصادی کشور بی‌سابقه بوده است.
خالق دیپلماسی التماسی بر منبر توصیه تکیه می‌زند!
در نهایت رئیس دولت رکوردداران در کنایه‌ای به دولت سیزدهم می‌گوید که «خوشحالم که شما به این نتیجه رسیدید که مشکلات از طریق تعامل با دنیا حل می‌شود»!
وی در حالی این جمله را بیان می‌کند که در دولت خود مهم‌ترین سیاستی را که دنبال کرد، دیپلماسی التماسی از چند کشور محدود بود. روحانی می‌گفت ما می‌خواهیم با تمام دنیا تعامل داشته باشیم، اما در عمل تمام تخم مرغ‌های خود را در سبد کشورهایی گذاشت که در نهایت آنها با پا گذاشتن روی وعده وعیدهایی که 8 سال کشور را سر کار گذاشته بود، پاسخ روحانی را دادند.
اما مرور کارنامه دولت سیزدهم در 21 ماه اخیر این‌گونه نشان می‌دهد که سید ابراهیم رئیسی سیاست به انزوا راندن ایران را در هم شکسته است و با سفرهایی که به نقاط دور و نزدیک کشور داشته، ثمرات قابل توجهی را در شرایط حفظ تحریم برای کشور رقم زده است که اتفاقاً گاه و بیگاه از زبان دولتمردان سابق نیز شنیده می‌شود.
دولت رئیسی توانست رشد اقتصادی کشور را در شرایط تحریم و مشکلات بر جای مانده از دولت روحانی، مثبت کند و بر اساس آخرین آمار مرکز آمار رشد اقتصادی در سال 1401 معادل 4.8 درصد بود.این در حالی است که با توجه به اجزای رشد اقتصادی، رشد بخش صنعت دو رقمی شده و رشد آن در زمستان سال گذشته از سال 1396 تاکنون بی‌سابقه بوده است.
همچنین این دولت سرعت رشد نقدینگی را از 40.6 درصد به حدود 30 درصد کاهش داد. این عدد نیز در 5 سال گذشته بی‌سابقه بوده و آثار آن با کاهش تورم در سال‌جاری نمایان می‌شود.
دولت سیزدهم در شرایطی که کسری بودجه به بالاترین ارقام خودش در پایان دولت قبل رسیده بود، با انضباط بخشی مالی و پولی توانست سال 1401 را بدون یک ریال استفاده از تنخواه گردان بانک مرکزی به انتها برساند. این در حالی است که مرور آمار خزانه‌داری کل کشور در سال‌جاری نیز نشان می‌دهد بودجه امسال نیز تاکنون بدون استقراض از بانک مرکزی و با افزایش 70 درصدی درآمدهای آن محقق شده است.
در کنار این موارد انتشار آمارهای بانک مرکزی و مرکز آمار نشان می‌دهد که رشد تولید در این دولت علیرغم وضعیت بحرانی که در پایان دولت دوازدهم داشت، آمار مثبتی را رقم زده است.
بــــرش
آمارهایی برای حفظ روحیه
در آخرین آمار، رشد تولید صنایع بزرگ در پایان سال 1401 جهش 9.6 درصدی را تجربه کرده است. از 24 رشته گروه موجود در گزارش بانک مرکزی، 23 رشته رشد مثبت داشتند و برخی از گروه‌ها که در سال‌های پایانی دولت روحانی به وضعیت رکود افتاده بودند نیز توانستند رشد مثبت را تجربه کنند. همچنین در سال گذشته 16 رشته گروه نیز توانستند رشد دو رقمی را در سال گذشته داشته باشند.
بنابراین به نظر می‌رسد که ایراد این قبیل سخنرانی‌ها توسط رئیس دولت راستگویان صرفاً جنبه حفظ روحیه در پیرمردان همان دولت را داشته باشد والا خود روحانی می‌داند که 2 سال زمان بسیار اندکی برای فراموشی روزهای عقب ماندگی و فاجعه بار دولت گذشته است.