فرمول حمایت دولت ازصنایع بورسی
ثبات در محاسبات نرخ خوراک گاز پتروشیمی‌ها تا پایان برنامه هفتم اقدام مثبت دولت در راستای بهبود نیمی از بازدهی بازار سرمایه
سعید رشیدی نوبندگانی
روزنامه نگار
روز شنبه، 11 شهریور ماه 1402، فرمول محاسباتی نرخ خوراک گاز پتروشیمی‌ها به طور رسمی اعلام شد تا وعده سخنگوی اقتصادی دولت در باره تجدیدنظر در هزینه تأمین خوراک پتروشیمی‌ها عملی شود.
براساس اعلام وزیرامور اقتصادی و دارایی، نرخ خوراک گاز صنایع، با هدف تقویت تولید و پیش‌بینی‌پذیری اقتصاد تا پایان برنامه هفتم توسعه، براساس یک فرمول محاسباتی مشخص، تعیین خواهد شد.
سید احسان خاندوزی تصویر مصوبه هیأت وزیران را در صفحه شخصی خود در فضای مجازی منتشر کرد و نوشت: همان‌طور که هفته قبل خبررسانی شد، با هدف تقویت تولید و پیش‌بینی‌پذیری اقتصاد، دولت تا پایان برنامه هفتم، روش محاسبه نرخ خوراک گاز صنایع را به فرمول بازگرداند. برپایه تصویر منتشر شده از مصوبه هیأت وزیران، نرخ پایه خوراک گاز واحدهای پتروشیمی تا پایان برنامه هفتم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، طبق فرمول ارائه شده در ابلاغیه سال 1394 وزارت نفت؛ به نحوی که «قیمت گاز در بازارتعیین شده» از پنج هزار تومان کمتر نشود و از میانگین ماه قبل قیمت صادراتی گاز ایران بیشتر نشود، تعیین خواهد شد. همچنین براساس این مصوبه، نرخ خوراک گاز واحدهای تولید متانول، مشروط به تسویه بهای خوراک طی 30 روز پس از دریافت صورتحساب، معادل 95 درصد نرخ پایه تعیین می‌شود.
در این مصوبه نرخ گاز سوخت نیز برای صنایع مختلف تعیین تکلیف شد، به نحوی که نرخ سوخت گاز واحدهای پتروشیمی، پالایشگاه‌ها، تلمبه‌خانه‌ها و واحدهای احیای فولاد (به استثنای واحدهای کوره بلند) معادل 60 درصد، واحدهای تولید فلزات (شامل واحدهای احیای کوره بلند) 45 درصد، واحدهای تولید سیمان 15 درصد و سایر واحدهای صنعتی 10 درصد نرخ پایه خوراک گاز واحدهای پتروشیمی تعیین می‌شود. همچنین این مصوبه تعرفه گاز طبیعی تأسیسات گردشگری و صنایع دستی را به تعرفه سال 1401 بازگرداند.
در این مصوبه، تعیین نرخ پایه محصولات روغن پایه، آلکیل بنزن خطی پلی اتیلن ترفتالات و پلی استایرن در بورس کالا را به کارگروهی متشکل از وزارتخانه‌های نفت، صنعت، معدن و تجارت و امور اقتصادی و دارایی، از طریق تعدیل بهای خوراک دریافتی تولیدکنندگان این محصولات، محول کرد.
تغییر نرخ خوراک گاز و گاز سوخت پتروشیمی‌ها هزینه تولید را کاهش می‌دهد
آنچه از این مصوبه می‌توان استنباط کرد این است که نرخ خوراک نمی‌تواند از 5 هزار تومان کمتر باشد و در فرمول محاسباتی، دوات نمی‌تواند گاز را بالاتر از میانگین نرخ صادراتی، به تولید کنندگان داخلی بفروشد.
همچنین متانول سازان می‌توانند در صورت تسویه بهای خوراک گاز دریافتی در کمتر از 30 روز، 5 درصد تخفیف دریافت کنند.
از طرفی، قیمت پایه محصولات تولیدی عرضه شده در بورس کالا نیز تابعی از نرخ خوراک گاز خواهد بود و در صورت افزایش نرخ خوراک، حاشیه سود پتروشیمی‌ها حفظ خواهد شد.
مواردی که می‌تواند در بازدهی و تداوم تولید شرکت‌های پتروشیمی و پالایشی بسیار تأثیرگذار شود و هزینه گاز سوخت سایر صنایع را نیز کاهش دهد.
براساس محاسبات انجام شده، تغییر این فرمول می‌تواند نرخ خوراک گاز پتروشیمی‌ها را از محدوده 6 هزار و 900 تومان تا 5.5 الی 6 هزار تومان کاهش دهد و به همین نسبت، نرخ گاز سوخت پتروشیمی‌ها و صنایع نیز به 600 تا 2700 تومان برساند.
رقمی که می‌تواند بهای تمام شده تولیدات را تا 13 درصد کاهش دهد و حاشیه سود تولیدات را در شرایط بهتری قرار دهد.(محاسبات به‌صورت حدودی، براساس ارقام غیر قطعی و با توجه به گزارش منتشر شده در سایت کدال، انجام شده است.)
جذابیت نیمی از بازار افزایش می‌یابد
با توجه به اینکه شرکت‌های پتروشیمی و پالایشی در حدود نیمی از بازدهی بازار سرمایه را به خود اختصاص می‌دهند(بازدهی شرکت‌های سرمایه‌گذاری نیز تحت تأثیر بازدهی شرکت‌های تولیدی است) تغییرات به عمل آمده در نرخ‌گذاری خوراک گاز و گاز سوخت پتروشیمی‌ها می‌تواند در جذابیت این بخش از بازار تأثیرگذار شود.
کارشناسان در این خصوص براین باورند که مصوبه هیأت دولت و تثبیت فرمول نرخ گذاری‌ها برای طولانی مدت می‌تواند باعث اعتماد بیشتر سرمایه‌گذار شود و افراد نمی‌توانند با نگاه بلندمدت برای سرمایه گذاری‌های خود تصمیم‌گیری کنند.
از این‌رو به نظر می‌رسد جذب سرمایه در صنعت پتروشیمی افزایش یابد و در بازارسرمایه نیز قیمت‌ها از این موضوع تأثیر بپذیرند.
انتظار می‌رود، کاهش هزینه‌های تمام شده تولیدات در پتروشیمی‌ها و پالایشگاه‌ها منجر به افزایش سودسازی آنها شود که در این باره تغییرات نرخ جهانی محصولات نیز تأثیرگذارخواهد بود.