درآمد 20 همتی متانولی‌های بورسی در 5 ماهه نخست سال
نسرین کاظمی
خبرنگار
تغییرات فرمول نرخ خوراک گاز پتروشیمی، بیشترین تأثیر را بر سودسازی تولیدکنندگان محصولات متانولی در بازار سرمایه می‌گذارد. این پتروشیمی‌ها بعد از تغییر فرمول و افزایش سقف قیمت‌ها با 7 هزار تومان در سال 1402 برای گاز خوراک خود حدود 6 هزار و 900 تومان و برای گاز سوخت خود حدود 2 هزار و 700 تومان (هر متر مکعب) هزینه شناسایی کردند که با توجه به تجدیدنظر در فرمول محاسباتی، پیش‌بینی می‌شود این عدد تا حدود 13 درصد کاهش یابد.
به این ترتیب به نظر می‌رسد این پتروشیمی‌ها بتوانند تا پایان سال‌جاری میزان سود خود را از آنچه که قبل از تغییر نرخ خوراک 7 هزارتومانی محاسبه می‌شد، بالاتر ببرند و به همین نسبت نیز ارزش جاری سهام آنها رشد کند.
درآمدمتانولی‌ها در 5 ماهه 1402 افزایش یافت
بررسی گزارش تولید و فروش شرکت‌های متانولی فعال در بازار سرمایه نشان می‌دهد، اگر چه حجم فروش کل و صادراتی این شرکت‌ها تا پایان مردادماه سال‌جاری کاهش 4.5 درصدی داشته است، اما با توجه به افزایش نسبی نرخ جهانی متانول، نسبت به سه ماهه فصل بهار، درآمدهای ریالی این صنعت بیش از 9.5 درصد افزایش یافت و به محدوده 20 هزار میلیارد تومان رسید.
به گزارش «ایران اقتصادی» و به نقل از چابک آنلاین، شرکت‌های متانولی در سال 1402، به دلیل افزایش نرخ تعرفه صادراتی، هزینه‌های گمرکی، افزایش هزینه‌های حمل و نقل دریایی و همچنین افزایش هزینه خدمات جانبی، با مشکلات زیادی روبه‌رو شدند.
در سال‌جاری با افزایش تولید متانول در کشورهای چین و حوزه خلیج فارس، قیمت‌ها بشدت کاهش یافت و تا بهار سال 1402 به زیر محدوده 240 الی 300 دلار در هر تن رسید. همچنین دولت براساس بودجه مصوب سال 1402، اعلام کرد که نرخ گاز خوراک پتروشیمی‌ها و پالایشگاه‌ها را تا سقف 7 هزار تومان بالاخواهد برد.
این موضوع باعث شد مدیران برخی شرکت‌ها از عدم بصرفه بودن تولید متانول در این شرایط خبر بدهند.
به گفته مدیران فعال در صنعت، با افزایش نرخ گاز خوراک پتروشیمی‌ها از 5 به 7 هزارتومان، هزینه تولید هر تن متانول از حدود 200 به 240 دلار افزایش می‌یابد و این موضوع در شرایطی که نرخ جهانی فروش هر تن متانول به همین محدوده رسیده بود، تولید را باچالش جدی روبه‌رو می‌کرد.
ضمن اینکه شرکت‌های ایرانی، متانول خود را زیر قیمت‌های میانگین جهانی به فروش می‌رسانند و این نیز عاملی می‌شد که در نهایت شرکت‌ها با زیان روبه‌رو شوند.
از طرفی، توسعه پتروشیمی‌های تولیدکننده متانول در ایران تنها با هدف صادرات بود و درحال حاضر تولید این محصول بسیار بیشتر از نیاز داخلی صورت می‌پذیرد که این موضوع باعث می‌شود شرکت‌ها در مواجهه با رکود و کاهش قیمت جهانی از قدرت رقابت‌پذیری کمتری برخوردار باشند.
این موارد در معاملات سهام آنها نیز تأثیرگذار بود و قیمت سهام آنها از اواسط اردیبهشت ماه تا پایان مردادماه، بیش از 40 درصد کاهش یافت. روندی که با توجه به تصمیم دولت برای اصلاح نرخ محاسباتی خوراک پتروشیمی‌ها و همچنین افزایش نسبی قیمت‌های جهانی محصولات تا حدودی تعدیل شد و قیمت سهام آنها نیز شروع به افزایش کرد.
بررسی روند تغییرات قیمت متانولی‌ها نشان می‌دهد، از زمان اعلام (غیررسمی) تجدید نظر دولت در نرخ خوراک پالایشگاه‌ها نماد «شخارک» 18 درصد، نماد «زاگرس» 20 درصد و «شفن» 15 درصد افزایش قیمت داشته‌اند که البته با توجه به فاصله زیاد آنها از سقف 11 اردیبهشت 1402، همچنان زیان سهامداران آنها جبران نشده است.
در حال حاضر قیمت متانول آسیا به حدود 315 تا 350 دلار در هر تن رسیده و با توجه به افزایش نسبی نرخ نفت و فرآورده‌های نفتی، تقاضا برای این محصول نیز کمی کاهش یافته است.
اما براساس برآوردهای انجام شده، نرخ خوراک گاز شرکت‌های متانولی، پس از تجدیدنظر مجلس و بازگشت به فرمول محاسباتی سال 1394، تا محدوده 200 الی 215 دلار خواهد بود و این موضوع بار دیگر حاشیه سود عملیاتی و خالص شرکت‌ها را مثبت خواهد کرد.
صادرات متانولی‌ها به 18 همت رسید
در جدول تغییرات حجم و ارزش فروش کل و صادراتی متانولی‌های بورسی با یکدیگر مقایسه شده است.
براساس ارقام موجود درجدول، حجم فروش متانول‌سازان تا پایان مردادماه 1402 به حدود 2 میلیون و 491 هزار تن رسیده که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل، 4.5 درصد کاهش یافته است. بااین حال، ارزش فروش این صنعت در 5 ماهه نخست سال با رشد 9.5 درصدی روبه‌رو شده و به 20 هزار میلیارد تومان رسیده است.
از نظر صادراتی نیز با وجود کاهش 8.9 درصدی حجم صادرات، ارزش صادرات آنها حدود 11 درصد افزایش یافته و به 18 هزار و 306 میلیارد تومان رسیده است.
حجم مصرف گاز متانولی‌ها حدود 3 درصد کاهش یافت
بررسی میزان گاز خوراک و گاز سوخت مصرفی سه پتروشیمی تولیدکننده محصولات متانولی نشان می‌دهد، این شرکت‌ها تا پایان مردادماه حدود 3.2 درصد گاز خوراک و 5.5 درصد گاز سوخت کمتری مصرف کرده‌اند.
با این حال هزینه گاز سوخت آنها حدود 36 درصد و هزینه گاز خوراک آنها حدود 13 درصد افزایش یافته است. به نظر می‌رسد نرخ‌های کنونی با توجه به سقف 7 هزار تومانی تعیین شده و می‌تواند بنا به تعدیلات انجام شده حدود 13 درصد کاهش یابد.
در جدول زیر تغییرات مصرف و هزینه گاز متانولی‌های بورسی تا پایان مردادماه 1402 بایکدیگر مقایسه شده است.