«ایران اقتصادی» از تداوم تدابیر دولت برای ساماندهی بازار خودرو گزارش می‌دهد
خودروهای وارداتی کارکرده در یک قدمی ورود به کشور
طی هفته‌های پیش و پس از موافقت مجلس با واردات خودروهای کارکرده، رایزنی‌ها برای واردات خودروهای دست دوم به کشورمان آغاز شده و به نظر می‌رسد که مبدأ بخش قابل توجهی از خودروهای وارداتی کارکرده به ایران، کشور امارات است.
واردکنندگان مجازهستند از 26 برند، خودروی کارکرده با عمر کمتر از 5 سال وارد کشور کنند. بر این اساس نشان‌های تجاری بنز، بی‌ام‌دبلیو، سئات، اشکودا، آئودی، فولکس‌واگن، مینی، اپل، ولوو، فیات، مازراتی، رنو، پژو، مان، اسکانیا، ایویکو، تویوتا، نیسان، سوزوکی، هوندا، لکسوس، میتسوبیشی، مزدا، کیا، هیوندای، سانگ‌یانگ برای واردات به کشور مجاز شدند. مهم‌ترین دلیلی که این برندها می‌توانند به خیابان‌های ایران برسند، یکسان و هماهنگ بودن استانداردهای 85گانه با کشورمان است.
خودروهای با عمر 2 تا 3 سال
خبرها حکایت از آن دارد که طی هفته‌های پیش و پس از موافقت مجلس با واردات خودروهای کارکرده، رایزنی‌ها برای واردات خودروهای دست دوم به کشورمان آغاز شده و به نظر می‌رسد که مبدأ بخش قابل توجهی از خودروهای وارداتی کارکرده به ایران، امارات است. خبرهای غیررسمی هم حکایت از آن دارد که قرار شده خودرو با عمر بین 2 تا 3 سال از برندهای تویوتا، نیسان، مزدا و سوزوکی وارد ایران شود. از سوی برخی از شرکت‌های واردکننده خودرو تأکید کردند که ماه‌های آبان و آذر، نخستین سری از خودروهای کارکرده پایشان به خیابان‌های ایران باز می‌شود. البته قرار است فرایند واردات خودروهای کارکرده در قیاس با خودروهای صفر کیلومتر با سرعت بیشتری صورت گیرد چرا که خودروهای کارکرده به جهت نزدیکی قیمت با خودروهای صفر کیلومتر داخلی (کمتر از خودروهای تولید داخل) با سرعت بیشتری می‌تواند بر قیمت خودروها در بازار اثر بگذارد.
کوتاه شدن دست دلالان و تقاضای کاذب
دولت سیزدهم برای آنکه بازار خودرو به آرامش کامل برسد و تحت تأثیر جوسازی‌های سیاسی، نرخ ارز، سفته بازان و... قرار نگیرد از ابتدای فعالیت خود وعده آرامش بازار خودرو را داد و در این مسیر حتی وزیر سابق صمت، قربانی سودجویی برخی‌ها شد. با تمام بداخلاقی‌ها و تلاش سودجویان، مدت طولانی است که بازار خودرو از تلاطم‌ها فاصله گرفته و قیمت‌ها در بازار در حال نزدیک شدن به نرخ‌های کارخانه است. البته همه امیدوار هستند که در این مسیر که بازار خودرو التهاب ندارد، شورای رقابت مجدد، قیمت انواع خودروها را افزایش ندهد. به خصوص اینکه 16 شهریورماه احسان خاندوزی، وزیر اقتصاد اعلام کرد که دولت برای تحقق درآمدهای تبصره 14 بودجه 1402 بر اساس مصوبه مجلس و در عین حال پیش‌بینی پذیر کردن اقتصاد، تصمیم گرفت که بر فرمول در تعیین نرخ خوراک البته تا تعیین سقف بازگردد. با دریافت نظر صاحبان صنایع، بخش‌های تولیدی و وزارتخانه‌های مرتبط در جلسات مکرر موضوع مورد بررسی قرار گرفت و به این تصمیم رسیدیم و ما در مصوبه اخیر اطمینان داده‌ایم که فرمول تعیین نرخ خوراک صنایع با تعیین سقف و کف ادامه می‌یابد تا اطمینان و پیش‌بینی پذیری برای سرمایه‌گذاران حفظ شود. بر این اساس شرایطی فراهم شد که قیمت‌هایی که علامت دهنده بود و موجب صادرات غیر رسمی که ارز آنها باز نمی‌گشت از بین برود و از نقاط مثبت مصوبه اخیر دولت این است که دلالانی که تقاضای کاذب ایجاد می‌کردند دستشان کوتاه شود. برخی نارضایتی‌ها از مصوبه ارزی اخیر دولت به دلیل از بین رفتن رانتی بود که شرایط قبل ایجاد کرده بود و حالا از بین رفته است. در این میان صنایع بزرگ تعهد دادند که عرضه به گونه‌ای باشد که برای کالاهای مهم در سبد خانوار اثر قیمتی نداشته باشیم.» به طور قطع سیاست جدید، دولت، دست و پای شورای رقابت در افزایش مجدد قیمت را خواهد بست.
پیش‌بینی تداوم کاهش قیمت خودرو
الله وردی دهقانی عضو هیأت رئیسه کمیسیون صنایع و معادن مجلس درباره تلاش خودروسازان برای افزایش مجدد قیمت خودرو، تصریح کرد: خودروسازان همواره این بحث را مطرح می‌کنند و در سال چندین بار خواستار افزایش قیمت هستند.
او با بیان اینکه مجلس با تصویب قانون واردات خودروهای کارکرده و نو، بستر افزایش عرضه خودرو را فراهم کرد، ادامه داد: در صورتی که این قوانین بدرستی اجرایی شود خودروسازان ناچار می‌شوند که در وهله نخست خودروهای باکیفیت تولید کنند تا توان رقابت با خودروهای وارداتی را داشته باشند و در گام بعدی با کاهش هزینه تولید، قیمت خودروها را کاهش دهند.
در کنار تصمیم جدید وزارت اقتصاد و سایر سیاست‌های که از ابتدای فعالیت دولت سیزدهم چون واردات خودروهای صفر، واردات خودروهای کارکرده و افزایش تولید خودروهای تولید داخل، دنبال شد، بازار خودرو به صورت کامل به آرامش خواهد رسید و دیگر تحت تأثیر هجمه‌ها قرار نمی‌گیرد.
به میدان آمدن سازمان ملی استاندارد
یکی از دلایلی که هنوز خودروهای کارکرده به ایران نرسیده است، موضوع استاندارد بود. سازمان ملی استاندارد، جزئیات دستورالعمل استاندارد برای واردات خودروهای کارکرده را طی روزهای اخیر ابلاغ کرده بر این اساس شرکت‌های واردکننده خودرو، می‌توانند بر اساس ابلاغیه سازمان یاد شده که سختگیرانه هم نیست، نسبت به واردات خودرو اقدام کنند.
سازمان ملی استاندارد ایران هدف از تدوین این دستورالعمل را تعیین رویه برای ارزیابی و صدور تأییدیه وسائل نقلیه دست دوم وارداتی بر اساس الزام‌ها و ضوابط فنی اعلام کرده است.طبق این دستورالعمل، وسائل نقلیه دست دوم وارداتی با یکی از شرایط زیر قابلیت ارزیابی و صدور تأییدیه پیدا خواهند کرد.
نخستین نکته‌ای که سازمان استاندارد از واردکنندگان خواسته این است که خودروها، دارای گواهی صحه‌گذاری تأیید نوع صادره از سازمان طی پنج سال گذشته باشند. همچنین از نمانام‌های معتبر کشور‌های عضو اتحادیه اروپا، انگلیس، ژاپن و کره جنوبی ذکر شده در کاربرگ «نمانام‌های معتبر کشور‌های عضو اتحادیه اروپا، انگلیس ژاپن یا کره جنوبی» باشد. همچنین هر دستگاه باید دارای گواهی سازنده مبنی بر انطباق خودرو با ایمارک باشد. برای هر دستگاه خودرو نیز گواهی GCC ارگان تأیید کننده خودرویی کشور‌های حوزه خلیج فارس ضرورت دارد.
نکته دیگر اینکه وسیله نقلیه دست دوم وارداتی باید آماده استفاده عادی توسط کاربر باشد. متقاضی واردات خودرو باید درخواست رسمی خود را برای دریافت تأییدیه به سازمان استاندارد ارائه کند. سازمان ملی استاندارد می‌تواند رأساً یا از طریق شرکت (های) بازرسی برای بازرسی فیزیکی از وسائل نقلیه دست دوم وارداتی و بررسی عملکرد اجزا و قطعات مختلف آن طبق کاربرگ چک لیست بازرسی فیزیکی از وسیله نقلیه دست دوم وارداتی اقدام کند.
بند دیگر این است که در صورت تشخیص هیأت نظارت به جای استفاده از کارشناس فنی استان و خدمات شرکت بازرسی کمیته بازرسی جهت انجام بازرسی فیزیکی از وسائل نقلیه دست دوم وارداتی و بررسی عملکرد سیستم‌ها و قطعات مختلف آن اقدام خواهد کرد.
تأکید شده وسیله نقلیه دست دوم وارداتی نباید دارای یکی از عیوب ایمنی طبق کاربرگ «دسته‌بندی عیوب ایمنی، عملکردی و ظاهری» باشد. همچنین اگر وسیله نقلیه دست دوم وارداتی دارای یکی از عیوب عملکردی طبق کاربرگ دسته‌بندی عیوب ایمنی، عملکردی و ظاهری بوده، به نحوی که رفع آن مستلزم تغییر و جایگزینی قطعه، سیستم یا مجموعه فنی مجزا باشد، باید قطعات اصلی تعویض شده و رفع عیب انجام شود. در صورتی که تعویض و اصلاح با قطعات غیراصلی از قبیل اقدامات عرضه شده در خدمات پس از فروش انجام شود، باید قطعات تعویضی دارای استاندارد‌ها و الزامات تعیین شده باشد.
واردکنندگان خودروهای کارکرده باید دقت کنند که مشخصات فنی و علائم ردیابی سیستم‌های اصلی وسیله نقلیه دست دوم وارداتی، درج شده روی بدنه خودرو یا پلاک‌های شناسایی نباید با اسناد فروش یا اسناد گمرکی مغایرت داشته باشد.چنانچه با توجه به نتایج بازرسی و اسناد وسیله نقلیه دست دوم وارداتی یا ویژگی‌های فنی درج شده در سامانه‌های رسمی خودروساز مشخص شود که قطعه سیستم یا مجموعه فنی مجزایی در خارج از شرکت سازنده وسیله نقلیه نصب شده یا به نحوی مشخصات آن تغییر یافته است باید از روی وسیله نقلیه باز شده یا به سازنده برگردانده شود.
برای واردات خودروهای کارکرده، باید مبلغی به عنوان عوارض گمرکی و مالیات پرداخت شود؛ این مبلغ بسته به نوع و ارزش خودرو متفاوت است، همچنین برای واردات خودروی کارکرده، باید بیمه بدنه خودرو نیز خریداری شود.در نهایت نیز تأکید شده که برای واردات خودرو دست دوم، واردکننده باید گواهینامه معتبر رانندگی داشته باشد.
با دستورالعمل یاد شده بنادر کشور در یک قدمی خودروهای وارداتی کارکرده است و می‌توان انتظار داشت که بزودی بازار خودرو با شرایط بهتری مدیریت خواهد شد و مردم به خواسته خود در زمینه تنوع خودرو، ارتقای کیفیت محصولات داخلی و قیمت‌های رقابتی دست خواهد یافت.
از کدام برندها خودرو وارد کشور می‌شود؟
برندهای عضو اتحادیه اروپا و انگلیس همچون بنز، بی‌ام‌دبلیو، سئات، اشکودا، آئودی، فولکس‌واگن، مینی، اپل، ولوو، فیات، مازراتی، رنو، پژو، مان، اسکانیا، ایویکو
برندهای ژاپنی تویوتا، نیسان، سوزوکی، هوندا، لکسوس، میتسوبیشی، مزدا
برندهای کره جنوبی کیا، هیوندای، سانگ‌یانگ خودرو وارد کشور می‌شود.