مواجهه امریکا با موج سوم تورم
با وجود اینکه در ماه آوریل قیمت‌های مصرف کننده در امریکا اندکی کاهش داشت، اما به گفته اقتصاددانان، این کشور با موج سوم تورم مواجه شده است
به گزارش «ایران اقتصادی»، پل دوناوان (Paul Donovan)، اقتصاددان ارشد شرکت مدیریت ثروت جهانی یو‌بی‌اِس، به یاهو فاینَنس گفت: ما با وضعیتی واقعاً ناگوار روبه‌رو بودیم که در آن سه موج تورم بسیار متفاوت ناشی از عوامل بسیار متفاوت داشتیم که یکی پس از دیگری فرارسیدند؛ بنابراین به نظر می‌رسد تورم به‌صورت مداوم وجود داشته است.
دوناوان توضیح داد که موج اول تورم، عمدتاً در کالاهای مصرفی بادوام، «بر اساس تقاضا بود» و تمام شد. قیمت کالاهای بادوام در امریکا در حال کاهش است و با فروکش کردن تورم روبه‌رو هستیم.
وی افزود: پس از آن، موج دوم تورم ایجاد شد که ناشی از عرضه و شوک انرژی بود که حاصل جنگ در اوکراین بود.
و سپس موج سوم تورم (موجی که اکنون با آن مواجه هستیم) فرارسید که داستانی عجیب و ناشی از افزایش حاشیه سود (profit-led inflation) است.
تورم ناشی از افزایش حاشیه سود که گاهی تورم ناشی از بهانه (excuseflation) یا تورم ناشی از طمع (greedflation) نیز نامیده می‌شود، زمانی اتفاق می‌افتد که شرکت‌هایی که در انتهای زنجیره تأمین در برابر مصرف‌کننده قرار دارند، توضیحاتی می‌دهند تا خریداران را متقاعد کنند افزایش قیمت‌ها را بپذیرند؛ مثلاً به آنها می‌گویند تورم از مدت‌ها پیش بالا بوده است.
با این حال، براساس اظهارات دوناوان، دلیل واقعی این افزایش قیمت‌ها احتمالاً بیشتر به افزایش حاشیه سود و بالا نگه داشتن احساسات سرمایه‌گذار مربوط است تا افزایش هزینه‌های ورودی. داناوان معتقد است که در این نوع تورم از «بهانه‌ها» به‌عنوان پوشش استفاده می‌شود. حال چرا تورم، چسبنده باقی می‌ماند؟ محرک‌های اصلی افزایش قیمت‌ها، هزینه کالاهای فروخته‌شده (که شامل هزینه‌های مواد و هزینه‌های نیروی کار است) و سود شرکت‌ها هستند.
خوشبختانه برای مصرف‌کنندگان، قیمت مصالح به شدت کاهش یافته است. بانک جهانی انتظار دارد در سال 2023 میلادی، در مقایسه با سال قبل از آن، قیمت کالاها 21 درصد کاهش یابد که بیشترین کاهش قیمت از زمان همه‌گیری کرونا خواهد بود؛ با این حال، قیمت‌ها هنوز بسیار بالاتر از سطح متوسط قیمت‌های سال‌های 2015 تا 2019 میلادی قرار دارند.
در سه‌ماهه اول سال 2023 میلادی، برخی از شرکت‌ها به افزایش قیمت‌ها ادامه دادند؛ این در حالی است که حجم فروش قیاس‌پذیر آنها ثابت یا کاهشی بود.
هیو جانستون (Hugh Johnston)، مدیر مالی شرکت پپسی، به یاهو فایننس گفت: گمان می‌کنم دلیل افزایش قیمت‌ها بیش از همه، این است که ما برای پوشش تورمی که با آن مواجه بوده‌ایم قیمت‌گذاری کرده‌ایم.
وی ادامه داد: مصرف‌کنندگان ترجیح می‌دهند کالاهای کوچکتر بخرند که این موضوع بر حجم نیز کمی تأثیر می‌گذارد؛ اما به طور کلی، تقاضا برای محصولات ما همچنان بسیار بالاست.
افزایش هزینه نیروی کار ممکن است مسأله‌ای بزرگ‌تر برای فدرال رزرو (بانک مرکزی امریکا) باشد که در حال مبارزه با تورم است و همچنین توضیحی مناسب برای افزایش قیمت‌ها از سوی کسب‌وکارها باشد.
کوین گوردون (Kevin Gordon)، استراتژیست ارشد سرمایه‌گذاری چارلز شواب، به یاهو فاینَنس گفت: به نظر من، آنچه در سال‌جاری برای اقتصاد کلان، بویژه برای فدرال‌رزرو، مشکلی بزرگ‌تر است، هزینه‌های چسبنده نیروی کار خواهد بود.
وی گفت: به رشد هزینه واحد کار نگاه کنید که هنوز بسیار بالاتر از روند قبل از همه‌گیری کروناست و این واقعیت است که شما واقعاً کاهش یا کمبودی در رشد بهره‌وری مشاهده نمی‌کنید، زیرا هنوز عمیقاً منفی است.
از زمان بروز اختلالات ناشی از همه‌گیری ویروس کرونا، سود شرکت‌ها نقش زیادی در افزایش قیمت‌ها ایفا کرده است.
بر اساس تحلیلی که از سوی مؤسسه سیاست اقتصادی منتشر شده است، سود شرکت‌ها به‌عنوان بزرگ‌ترین عامل رشد قیمت واحد در بخش شرکت‌های غیرمالی از سه‌ماهه دوم 2020 میلادی تا سه‌ماهه چهارم 2021 میلادی، در مقایسه با میانگین‌های تاریخی از سال 1979 تا سال 2019 میلادی، جایگزین هزینه‌های نیروی واحد کار شده است.
دوناوان گفت: شرکت‌ها به طور مخفیانه حاشیه سود را افزایش می‌دهند و شما آن را به‌صورت افزایش سود خرده‌فروشی به‌عنوان سهمی از تولید ناخالص داخلی می‌بینید. ما نمی‌توانیم جلوی این کار را بگیریم؛ اما در واقع، آنها حاشیه سود را افزایش می‌دهند و مصرف‌کنندگان را متقاعد می‌کنند که آن را بپذیرند.