در کنار صعود قابل توجه نرخ رشد اقتصادی، نرخ رشد نقدینگی و نرخ تورم سقوط کرد
هت تریک دولت سیزدهم در زمین اقتصاد
در یک هفته اخیر گزارش‌های امیدوارکننده‌ای از وضعیت اقتصاد کلان منتشر شده است که آینده‌ای روشن و بهتر را نوید می‌دهد. دولت سیزدهم از زمانی که در نیمه سال 1400 فرمان اقتصاد کشور را در دست گرفت، با تغییر سیاست‌های خطا و بهینه‌سازی آن بر اساس ظرفیت‌ها و قابلیت‌های اقتصاد کشور، مسیر تمام شاخص‌های کلان را تغییر داد. تغییری که در طول دوسال گذشته در آیینه تمام گزارش‌ها منعکس شده است. براین اساس با اتکا به گزارش‌های رسمی شاهد هت تریک دولت سیزدهم در زمین اقتصاد هستیم به طوری که سه گل پی درپی شامل رشد چند برابری اقتصاد، سقوط نرخ رشد نقدینگی و افت نرخ تورم را به ثمر رسانده است.
این درحالی است که تازه‌ترین گزارش‌ها از شاخص کلیدی و مهم رشد اقتصادی و تورم نیز از شتاب بهبود این شاخص‌ها حکایت دارد. در روزهای پایانی شهریور ماه، بانک مرکزی با انتشار گزارش نرخ رشد اقتصادی کشور درنخستین فصل از افزایش بیش از سه برابری رشد اقتصاد ایران دراین فصل خبرداد. طبق این گزارش، رشد اقتصادی کشور در سه ماهه نخست 1402 معادل 6.2 درصد و رشد اقتصادی بدون نفت طی این دوره معادل 5.2 درصد بوده است. مقایسه ارقام سال‌جاری با رشد اقتصادی سه ماهه نخست سال 1401 نشان از افزایش بیش از سه برابری رشد اقتصادی کشور دارد.
روز گذشته نیز مرکز آمار ایران مرجع رسمی دیگر، با انتشار دو گزارش از رشد اقتصادی و نرخ تورم شهریور ماه، این فضای امیدوارانه را تکمیل کرد.
رشد اقتصادی به ۷.۹ درصد رسید
درهمین راستا، مرکز آمار اعلام کرد رشد اقتصادی کشور در فصل بهار امسال به ۷.۹ درصد افزایش یافت. متوسط رشد اقتصادی فصلی در دولت سیزدهم تاکنون ۴.۸ درصد بوده در حالی که در دولت دوازدهم زیر صفر و در ۸ سال دولت‌های یازدهم و دوازدهم به طور متوسط ۲.۵ درصد بود.
بر اساس آخرین نتایج حساب‌های ملی فصلی مرکز آمار ایران، محصول ناخالص داخلی(GDP) به قیمت ثابت سال ١٣٩٠ در سه ماهه اول سال ١٤٠٢، به رقم ٢١٤٤ هزار میلیارد ریال با نفت و ١٨١٨ هزار میلیارد ریال بدون احتساب نفت رسیده است، که نشان از رشد ٧,٩ درصدی محصول ناخالص داخلی با نفت و ٦.١ درصدی محصول ناخالص داخلی بدون نفت در فصل بهار سال ١٤٠٢ دارد.
بدین ترتیب در ۷ فصل عملکرد دولت سیزدهم رشد اقتصادی کشور به طور متوسط ۴.۸ درصد بوده است. این در حالی است که در دولت‌های یازدهم و دوازدهم متوسط رشد فصلی اقتصاد کشور ۲.۵ درصد بود. بر این اساس رشد اقتصادی در دولت سیزدهم تاکنون ۲ برابر رشد اقتصادی دولت قبل بوده است.در دولت دوازدهم نیز متوسط رشد فصلی اقتصاد کشور منفی یک دهم درصد بود. بنابراین دولت سیزدهم توانسته تاکنون اقتصاد کشور را از رشد زیر صفر نجات دهد.
بر اساس آخرین نتایج حساب‌های ملی فصلی مرکز آمار ایران، محصول ناخالص داخلی(GDP) به قیمت ثابت سال ١٣٩٠، در سه ماهه اول سال ١٤٠٢، به رقم ٢١٤٤ هزار میلیارد ریال با نفت و ١٨١٨ هزار میلیارد ریال بدون احتساب نفت رسیده است، در حالی‌که رقم مذکور در فصل مشابه سال قبل با نفت ١٩٨٦ هزار میلیارد ریال و بدون نفت ١٧١٤ هزار میلیارد ریال بوده که نشان از رشد ٧,٩ درصدی محصول ناخالص داخلی با نفت و ٦.١ درصدی محصول ناخالص داخلی بدون نفت در فصل بهار سال ١٤٠٢ دارد.
نتایج مذکور حاکی از آن است که در فصل بهار ١٤٠٢، رشته فعالیت‌های گروه کشاورزی رشد ٤,٦-، گروه صنایع و معادن ٧.٣ و گروه خدمات ٩.٣ درصد نسبت به فصل بهار سال ١٤٠١، رشد داشته است.
محاسبات فصلی در مرکز آمار ایران در قالب ١٨ بخش اصلی متشکل از ٤٢ رشته فعالیت بر مبنای طبقه‌بندی ISIC.Rev٤ انجام می‌شود که بر این اساس گروه کشاورزی شامل زیر بخش‌های زراعت و باغداری، دامداری، جنگل‌داری و ماهیگیری، گروه صنایع و معادن شامل زیر بخش‌های استخراج نفت خام و گاز طبیعی، استخراج سایر معادن، صنعت، تأمین آب، برق و گاز طبیعی و ساختمان است و گروه خدمات شامل زیر بخش‌های عمده وخرده فروشی، فعالیت‌های خدماتی مربوط به تأمین جا و غذا، حمل ونقل، انبارداری، پست، اطلاعات و ارتباطات، فعالیت‌های مالی و بیمه، مستغلات، کرایه وخدمات کسب وکار و دامپزشکی، اداره امورعمومی وخدمات شهری، آموزش، فعالیت‌های مربوط به سلامت انسان و مددکاری اجتماعی و سایر خدمات عمومی، اجتماعی، شخصی وخانگی است.
رشد ۷.۹ درصدی اقتصاد حاکی از گام بلند کشور برای تحقق شعار سال
درهمین ارتباط، رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور با اشاره رشد ۷.۹ درصدی اقتصاد ایران در فصل بهار امسال، اعلام کرد: آمار رشد اقتصادی و گزارش عملکرد صنایع بزرگ بورسی در فصل تابستان حاکی از گام بلند کشور در تحقق شعار سال است.
داود منظور در صفحه شخصی خود در فضای مجازی نوشت: آمار رشد اقتصادی در فصل بهار و گزارش عملکرد صنایع بزرگ بورسی در فصل تابستان حاکی از گام بلند کشور در تحقق شعار سال دارد.وی افزود: یقینا با تلاش‌های مجاهدانه کلیه فعالان اقتصادی شاهد تداوم رشد اقتصادی بالا در نیمه دوم سال و خلق حماسه اقتصادی در سال مهار تورم و رشد تولید خواهیم بود.
رئیس سازمان برنامه و بودجه همچنین با اشاره گزارش مرکز آمار از حساب‌های ملی فصلی بهار ۱۴۰۲، از آن با عنوان «گزارش امید آفرین» نام برد و با اعلام آمارها، تأکید کرد: رشد محصول ناخالص داخلی ۷.۹ درصد، رشد اقتصادی بدون نفت ۶.۱ درصد، رشد ارزش افزوده گروه خدمات ۹.۳ درصد، رشد ارزش افزوده صنایع و معادن ۷.۳ درصد و رشد ارزش افزوده گروه کشاورزی منفی ۴.۳ درصد شده است.
منظور اضافه کرد: در گروه صنایع و معدن، رشته فعالیت‌های استخراج نفت و گاز با رشد ۱۹.۸ درصد، ساختمان با رشد ۴.۷ درصد و صنعت با رشد ۶.۳ درصددرصدر قرار دارند.وی ادامه داد: در گروه خدمات، واسطه گری‌های مالی با رشد ۴۲.۷ درصد و حمل و نقل و انبارداری و ارتباطات با رشد ۹ درصد پیشتاز هستند.
معاون رئیس جمهور همچنین با اشاره به نرخ رشد محصول ناخالص داخلی به تفکیک اجزاء هزینه، اعلام کرد که مصرف نهایی بخش خصوصی ۷.۱ درصد، مصرف نهایی دولت ۱۶.۷ درصد، تشکیل سرمایه ثابت ناخالص ۹.۷ درصد و صادرات کالا و خدمات ۲۸.۳ درصد رشد داشته است.
کاهش ۱۶ واحد درصدی تورم نقطه‌ای نسبت به ابتدای سال
در شرایطی که رشد اندک نرخ تورم مرداد ماه امسال، برخی از منتقدان را نسبت به تغییر مسیر شاخص تورم و خطر صعودی شدن آن نگران کرده بود، تازه‌ترین گزارش مرکزآمار ایران از نرخ تورم شهریور ماه نشان می‌دهد که رشد اندک نرخ تورم تنها در یک ماه (مرداد) رخ داد و در شهریور ماه دوباره در مسیر نزولی خود قرار گرفته است. به طوری که دراین ماه شاخص تورم ماهانه، نقطه‌ای و سالانه با افت معناداری روبه‌رو شده است.
درخصوص نرخ رشد نقدینگی به عنوان مهمترین متغیر اثرگذار بر نرخ تورم نیز آخرین آمارها نشان می‌دهد دولت توانسته رشد نقدینگی را به میزان چشمگیری کاهش دهد. طبق اعلام بانک مرکزی نرخ رشد نقدینگی در پایان مرداد ماه سال‌جاری به ۲۶.۹ درصد کاهش یافته که کمترین نرخ ۴۸ ماه اخیر است. آخرین بار در مرداد ماه سال ۹۸ نرخ رشد نقدینگی با ثبت عدد ۲۶.۱ درصد، کمتر از ۲۶.۹ درصد کنونی بود.
کاهش ۱۵.۳ واحد درصدی نرخ رشد نقدینگی طی ۲۱ ماه، موفقیت سیاست پولی بانک مرکزی در کنترل موتور تورم را نشان می‌دهد. با این حال به دلیل اثرگذاری با وقفه این شاخص بر تورم، دستاورد تورمی کاهش نرخ رشد نقدینگی با چند ماه وقفه بروز خواهد یافت. از همین رو انتظار می‌رود روند کاهش تورم در ماه‌های آتی و بویژه در سال آینده به میزان چشمگیری مشاهده شود. هرچند که تا کنون به دلیل اثرگذاری سریع سیاست تثبیت بر بازارها، روند کاهش نرخ تورم آغاز شده، اما تداوم آن مشروط به کنترل عامل اصلی تورم یعنی رشد نقدینگی است که به گواه آمارها، این مهم محقق شده است.
براساس این گزارش، مرکز آمار نرخ تورم شهریورماه ۱۴۰۲ را اعلام کرد که طبق آن تورم ماهانه نسبت به مردادماه کاهشی شده و به ۲ درصد رسیده و تورم ماهانه مواد خوراکی هم به ۱.۴ درصد افت کرده است.
در شهریور ماه ١٤٠٢، شاخص قیمت مصرف کننده خانوارهای کشور به عدد ٢٠١,٧ رسیده است که نسبت به ماه قبل، ٢.٠ درصد افزایش، نسبت به ماه مشابه سال قبل، ٣٩.٥ درصد افزایش و در دوازده ماهه منتهی به ماه جاری نسبت به دوره مشابه سال قبل، ٤٦.١ درصد افزایش داشته است.
بر اساس این گزارش، نرخ تورم ماهانه مواد غذایی که در مردادماه ۲.۶ درصد بود در شهریورماه با ۱.۲ واحد درصد کاهش به ۱.۴ درصد رسیده است. نزول نرخ تورم ماهانه مواد غذایی به زیر ۲ درصد بیانگر آرامش نسبی در بازار محصولات خوراکی است. تورم نقطه به نقطه که در فروردین امسال به ۵۵.۵ درصد رسیده بود در شهریور به ۳۹.۵ درصد رسید. بدین ترتیب در نیمه اول امسال نرخ تورم نقطه به نقطه ۱۶ درصد کاهش یافته که سریع‌ترین کاهش تورم در سالیان اخیر است.
تورم نقطه به نقطه خانوارهای کشور
منظور از تورم نقطه به نقطه، درصد تغییر عدد شاخص قیمت نسبت به ماه مشابه سال قبل می‌باشد. در شهریور ماه ١٤٠٢، تورم نقطه به نقطه خانوارهای کشور، ٣٩,٥ درصد بوده است؛ یعنی خانوارهای کشور به طور میانگین، ٣٩.٥ درصد بیشتر از شهریور ماه ١٤٠١، برای خرید یک «مجموعه کالاها و خدمات یکسان» هزینه کرده‌اند. تورم نقطه به نقطه شهریور ماه ١٤٠٢، در مقایسه با ماه قبل، ٠,٣ واحد درصد کاهش یافته است.
تورم ماهانه خانوارهای کشور
منظور از تورم ماهانه، درصد تغییر عدد شاخص قیمت، نسبت به ماه قبل می‌باشد. در شهریور ماه ١٤٠٢، تورم ماهانه خانوارهای کشور برابر 2 درصد بوده‌است. تورم ماهانه برای گروه‌های عمده «خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات»، ١.٥ درصد و برای گروه عمده «کالاهای غیرخوراکی و خدمات»، ٢.٣ درصد بوده است.
نرخ تورم سالانه خانوارهای کشور
منظور از نرخ تورم سالانه، درصد تغییر میانگین اعداد شاخص قیمت در یک سال منتهی به ماه جاری، نسبت به دوره مشابه قبل از آن می‌باشد. در شهریور ماه ١٤٠٢، نرخ تورم سالانه برای خانوارهای کشور به ٤٦,١ درصد رسیده که نسبت به همین اطلاع در ماه قبل، ٠,٦ واحد درصد کاهش یافته است.
درصد تغییرات شاخص قیمت در دهک‌های هزینه‌ای کل کشور در شهریور ماه ١٤٠٢
نرخ تورم سالانه کشور در شهریور ماه ١٤٠٢، برابر ٤٦,١ درصد است که دامنه تغییرات آن برای دهک‌های مختلف هزینه‌ای از ٤٥.٩ درصد برای دهک‌های ششم تا نهم، تا ٤٦.٦ درصد برای دهک دهم است. بر این اساس فاصله تورمی دهک‌ها در این ماه به ٠.٧ واحد درصد رسید که نسبت به ماه قبل (١.٨ واحد درصد) ١.١ واحد درصد کاهش داشته است.