دادهها نشان میدهند مهارتآموزی تأثیرمستقیم بر کاهش تعداد بیکاران داشته است
مهارتآموزی، اشتغال ارزان را افزایش داد
در دوسال اخیر، ، ۵۰۰شغل مهارتمحور کمسرمایهبر توسط دولت سیزدهم شناسایی و آموزش داده شده است
آنچه بازار کار با آن چالش دارد، انباشت نیروی جویای کار تحصیلکرده اما بدون مهارت است که حاصل سالها غفلت از پدیدهای به نام مهارتآموزی بوده است. موضوعی که باعث شده با وجود رونق بازار اشتغال کشور، همچنان نیروی کار بدون مهارت، یکی از اصلیترین دلایل تأثیرگذار در رشد نرخ بیکاری باشد، چرا که میزان و سطح مهارت نیروی کار تأثیر مستقیم در بسیاری از شاخصهای اشتغال و بازار کار دارد و به این واسطه آیندهنگری تضمین اشتغال و افزایش استمرار شغلی را به ارمغان خواهد آورد. به این خاطر است که دولت سیزدهم نهضت ملی مهارتآموزی را از همان ابتدای کار خود کلید زده است.
با افزایش تعداد مهارتآموزان، اشتغال ارزانقیمت و مستمر به وجود خواهد آمد و از طرفی وضعیت عرضه و تقاضا در بازار کار نیز متعادل خواهد شد.
محض نمونه، طبق آمار ارائه شده از دادههای سازمان آموزش فنی و حرفهای و سامانه ملی اشتغال و کسب و کار، تنها در سال 1401، یک میلیون و 183 هزار و 430 مهارتآموز که در مراکز دولتی وغیردولتی دورههای مهارتی را فرا گرفتند، یا در شغلشان تثبیت شدند، یا مهارتآموزیشان منجر به ایجاد شغل شد. در این دوسال، ۵۰۰شغل مهارتمحور کمسرمایهبر شناسایی شد.
مهارت کلید ورود به بازار کار
در شرایطی که بخشی از افراد در سن کار به دلایل مختلف از جمله مشکلات عرضه و تقاضای بازار کار، عدم تناسب اشتغال موجود با ظرفیت اشتغالزایی و نبود سیاستهای خلق کننده فرصتهای شغلی متناسب با گروههای کارجو و شغلهای موردنیاز کارفرمایان، بیکاری را تجربه میکنند، مهارت به عنوان کلید ورود به بازار کار دسترسپذیری اشتغال را برای کارجویان مهیا میکند. اشتغال به عنوان پایه اصلی اقتصاد خانوار و رکن اساسی تولید و کسب و کار، در شرایطی در قالب فرصت در دسترس در اختیار کارجویان قرار میگیرد. افراد در سن کار حتی با وجود تحصیلات دانشگاهی و تجربه کار در زمینههای مختلف و مرتبط، به دلیل نداشتن مهارت کافی یا بهروزرسانی نکردن استانداردهای مهارتی، امکان ماندگاری در بازار کار و اشتغال و در کنار آن، ظرفیت رشد و ارتقای بهرهوری کار و اثرگذاری در حوزه تولید را نخواهند داشت. در این شرایط، کارفرمایان به دلیل نیاز به جذب نیروی کار ماهر و متخصص در راستای افزایش بهرهوری تولید، تمایلی به جذب نیروی کار بدون مهارت ندارند و طبیعتاً با ادامه این وضعیت، رکن دسترسپذیری اشتغال ناشی از مهارتهای فنی برای افراد غیرماهر دور از دسترس خواهد بود. کارفرمایان و سرمایهگذاران بخش تولید، به دلایل گوناگون از جمله تسریع در راهاندازی کسب و کار و ریلگذاری سودده در کار مربوطه، جذب نیروی کار ماهر را از همان ابتدای فعالیت در نظر دارند و در این شرایط، مهارتهای فنی و تخصصی نقشی مهم در اشتغال افراد، رونق تولید، رشد بهرهوری کار و استمرار حضور در شغل به عهده دارند. به عبارتی میزان و سطح مهارت نیروی کار تأثیر مستقیم در بسیاری از شاخصهای اشتغال و بازار کار دارد.
مهارت و دستیابی به اشتغال ارزان
البته آموزش مهارتهای فنی در کنار تمام مزایای برشمرده برای کارجویان، شاغلان، کارفرمایان و کار و تولید، به دلیل کاهش هزینههای کارفرما برای آموزشهای حین کار(حداقل برای شروع بهکار) به نوعی رهاورد اشتغال ارزان محسوب شده و از صرف هزینه آموزش مهارت برای شروع به کار افراد پیشگیری میکند.
در این راستا همچنین رشد سطح مهارت نیروی کار به عنوان یک نوع سرمایهگذاری تخصصی برای افراد (تازه کار یا با تجربه اشتغال مرتبط) محسوب میشود و به این واسطه آیندهنگری تضمین اشتغال و افزایش استمرار شغلی را برای نیروی کار به ارمغان میآورد.
خلق نگاه متفاوت به موضوع اشتغال از زاویه دید کارجو، کارآفرین، کارفرما، سرمایهگذار و دولت و نهادهای متولی حوزه اشتغال مهارتآموزی در مسیری که مهارت به عنوان سرمایه و آموزش مهارت در قالب سرمایهگذاری دیده شود، اتکا به توان مهارتی افراد در راستای یافتن شغل مستمر، تأمین نیروی کار متخصص و همچنین دستیابی به اشتغال ارزان و تنظیم وضعیت عرضه و تقاضای بازار را برای متولیان مربوطه به دنبال دارد.
اشتغالزایی به عنوان یکی از وظایف دولتها و نهادهای مرتبط با حوزه اشتغال، رونق دهنده و عامل بهبود فضای کسب و کار، موتور محرک بهرهوری تولید و اقتصاد خانوار علاوه بر تحقق از طریق سیاستگذاری و تنظیم هدفمند استفاده از ظرفیتهای مالی، ارتباطی، برنامهریزی و سرمایه انسانی، امکان تسهیلگری از طریق ارتقای استانداردهای مهارتی را دارا است؛ به این معنی که افزایش و گسترش مهارت نیروی کار زمینه تسهیل اشتغال افراد و رشد تولید ناشی از مهارتافزایی، اشتغال ارزان و در دسترس را برای دولت و بخش خصوصی فراهم میکند.
مهارت و کاهش نرخ بیکاری
مهارتآموزی در دنیای امروز در کنار حلقههای واسط تولید و اشتغال، از ارکان اساسی و تعیینکننده بازار کار به واسطه شکلگیری «انقلاب مهارتی» در جهان نقش تأثیرگذاری در خلق اشتغال، رشد دادههای مربوط به تولید و توسعه کشورها عهدهدار است؛ به این معنی که پیوست مهارتی امروزه به عنوان جزء جداییناپذیر همه فعالیتهای اشتغالزا و مولد پذیرفته شده است.
به واسطه آمار بالای اشتغال نیروی کار ماهر، فرصتهای شغلی مناسب در اختیار آنان و نرخ پایین بیکاری این دسته از افراد و تأثیرگذاری این آمار بر کاهش شاخص بیکاری در جامعه، امروزه داشتن مهارت استاندارد بهروز براساس نیاز بازار کار تضمین کننده اشتغال افراد در درون کشور و حتی در قالب مهاجر است. از طرف دیگر آمار بالای بیکاری در بین دانشآموختگان غیرماهر نیز اهمیت مهارت در یافتن شغل مناسب را نشان میدهد.
بــــرش
تکمیل ١٢ میلیون رکورد اطلاعات مهارتی
معاون توسعه کارآفرینی و اشتغال وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، بخش اعظم مشکلات اشتغال را عدم مهارت میداند و در این زمینه میگوید: نمیتوانیم اشتغال و مهارت را از هم جدا بدانیم و اشتغال و مهارتآموزی دو حلقه جداناپذیر هستند. محمود کریمی بیرانوند، با بیان اینکه وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی نقش هماهنگکننده دستگاهها، بخش خصوصی، کارفرمایان و... را در کاهش نرخ بیکاری ایفا میکند، توضیح میدهد: تعاملات خوبی بین معاونت اشتغال با سازمان آموزش فنی و حرفهای کشور در مورد راهاندازی سامانه جستوجوی شغل، باشگاه کارآفرینان نوجوان، سامانه ملی اشتغال و کسب و کار که با هدف دسترسی به آمار و اطلاعات مرتبط با عرضه و تقاضای نیروکار راهاندازی شده است، وجود دارد که از جمله تکمیل ١٢ میلیون رکورد اطلاعات مهارتی در ابرپروژه در این سامانه است. وی با اشاره به توانایی رهگیری اشتغال مهارت آموختگان در ۵ سال اخیر در سامانه ملی اشتغال و کسب و کار گفت: باید نقش سازمان آموزش فنی و حرفهای کشور در تأمین مالی و درآمدزایی بنگاههای اقتصادی پررنگتر از قبل شود. معاون توسعه کارآفرینی و اشتغال با تأکید بر ضرورت همافزایی در شورای عالی اشتغال و نوسازی گفتمان آموزشهای فنی و حرفهای، بیان کرد: این سازمان در حوزه طرحهای اشتغالزایی و پایدارسازی فرایند کسب و کار عملکرد مطلوبی داشته است.