معاون حقوقی و نظارت گمرک ایران تشریح کرد
اصلاح آیین نامه اجرایی قانون امور گمرکی در دستور کار گمرک قرار گرفت
معاونت حقوقی و نظارت گمرک ایران با زیر مجموعه‌هایی از بازبینی، ترانزیت، حقوقی و مرکز مبارزه با جرایم سازمان یافته در راستای اهداف و سیاست‌های کلان سازمان اقدامات موثری در زمینه‌های تنقیح بخشنامه‌ها و دستورالعمل‌ها و سیستمی نمودن آن، تسهیل ترانزیت، مبارزه با قاچاق کالا و ارز و مواد مخدر و حسابرسی پس از ترخیص انجام داده است.
برای آگاهی از آخرین اقدامات و جزئیات بیشتر از برنامه‌ها و اقدامات این معاونت با دکتر ابراهیم نقدی معاون حقوقی و نظارت گمرک ایران گفتگویی انجام داده‌ایم که مشروح آن در ذیل آمده است.
به عنوان اولین سوال، در حوزه شرح وظایف و محورهای فعالیت معاونت حقوقی و نظارت گمرک به صورت کلی توضیحاتی ارائه نمائید؟
معاونت حقوقی و نظارت گمرک جمهوری اسلامی ایران دارای ۴ اداره کل و مرکز شامل اداره کل بازبینی و حسابرسی پس از ترخیص، ترانزیت، حقوقی و مرکز مبارزه با جرایم سازمان یافته است که هر یک در راستای اهداف تعیین شده سازمان و در حوزه مسئوولیت خود فعالیت دارند.
در حوزه معاونت حقوقی و نظارت، بخش حمایت قانونی نسبت به همکاران در گمرکات اجرایی، اجرای صحیح قوانین و مقررات، همکاری با دستگاه‌های نظارتی، سازمان‌ها و مراجع قانونی، هماهنگی‌های لازم برای پیگیری در حوزه‌های مختلف نیز از مواردی است که توسط این معاونت دنبال می‌شود. خوشبختانه در یکسال گذشته در حوزه معاونت حقوقی توفیقات بسیار خوبی در پیگیری پرونده‌های قاچاق، کشفیات مواد مخدر، وصول حقوق دولت در حوزه بازبینی و حسابرسی پس از ترخیص و نیز رصد و کنترل محموله‌های ترانزیتی کسب شده است.
یکی از مهمترین برنامه‌های دولت توسعه و تسهیل ترانزیت کالایی به ویژه با همسایگان است، آمار ترانزیت در سال جاری به چه میزان بوده است؟
با توجه به قرار گرفتن ایران در مسیر کریدورهای متعدد، مسیر کشورمان برای کالاهای عبوری و ترانزیت خارجی بیش از پیش‌اهمیت پیدا کرده است. در این راستا گمرک ایران نیز تسهیلات و اقدامات مطلوبی در حوزه ترانزیت ارائه کرده است به گونه‌ای که در 10 ماهه سال جاری ترانزیت خارجی از مسیر ایران با ۲9 درصد افزایش به رقم 14 میلیون و 200 هزار تن رسید.
از جمله اقداماتی که از سوی گمرک در راستای توسعه و تسهیل ترانزیت انجام گرفته، شامل چه مواردی بود؟
همانطور که خدمتتون عرض شد، با توجه به قرار گرفته ایران در مسیر کریدورهای ترانزیتی، گمرک ایران در زمینه توسعه و فعال‌سازی کریدورهای ترانزیتی اقداماتی را انجام داده است که اجرای طرح انتخاب مسیر برای اظهارنامه‌های ترانزیتی و بر اساس مدیریت ریسک در گمرک شهید رجایی بندرعباس، فعال‌سازی کریدور امارات ایران ترکیه با استفاده از تسهیلات کنوانسیون تیر با هدف اجرایی شدن رویه کارنه تیر از طریق گمرکات دریایی و توسعه ترانزیت کالا، فعال‌سازی کریدور ترکیه ایران قطر با استفاده از تسهیلات کنوانسیون تیر با هدف گسترش تعاملات با کشورهای حوزه خلیج فارس و توسعه ترانزیت کالا از مسیر ایران، تجهیز گمرکات مهم ترانزیتی به دستگاه ایکس ری کامیونی و کنترل محموله‌ها با اسکن و تسهیل و تسریع در انجام تشریفات گمرکی از عمده‌ترین آن می‌باشد.
گمرک ایران همواره به عنوان یکی از سازمان‌های موثر در امر مبارزه با قاچاق کالا و ارز و مواد مخدر نقش مهمی در این زمینه داشته است، آمار کشفیات مواد مخدر در سال‌های اخیر بر این امر صحه می‌گذارد، آمار مرتبط به کشفیات را بیان نمایید؟
در سال جاری حدود ۲ تن و 435کیلو‌گرم مواد مخدرکشف شد، تعداد پرونده‌های متشکله قاچاق در این مدت هم 3 هزار و 13 فقره پرونده بوده است. در سال جاری کشفیات قاچاق انسان و عمدتا از گمرک بازرگان به تعداد 1 هزار و 859 نفر بوده است.
یکی از ادارات کل زیر مجموعه معاونت، مرکز مبارزه با جرایم سازمان یافته گمرک است، در خصوص نقش و وظایف این مرکز توضیح دهید؟
مرکز مبارزه با جرایم سازمان یافته گمرک از ۳ معاونت مربوط به قاچاق کالا و ارز، معاونت مبارزه با پولشویی و معاونت مبارزه با مواد مخدر تشکیل شده که وظیفه پیگیری، رصد و نظارت بر پرونده‌های قاچاق متشکله در گمرکات اجرایی، هماهنگی لازم با مراجع قضایی و مراجع ذی صلاح رسیدگی‌کننده پرونده‌های قاچاق را بر عهده دارد و موضوعات مربوط به قاچاق مواد مخدر را در سطح مبادی ورودی و خروجی رسمی کشور و گمرکات دنبال می‌کند. همچنین هماهنگ‌کننده و پیگیری موارد مبارزه با پولشویی و اجرای قانون و آیین نامه اجرایی مبارزه با پولشویی در حوزه گمرک را بر عهده دارد. خوشبختانه در یک سال گذشته در حوزه مبارزه با قاچاق کالا و ارز و مواد مخدر و پولشویی توفیقات خوبی حاصل شده است و پرونده‌های بزرگی را در یک سال گذشته با هماهنگی و همکاری سایر مراجع ذی صلاح قانونی تشکیل دادیم و پیگیری کردیم و این پرونده‌ها الان در مراجع مربوطه در حال رسیدگی است.
در این راستا و در حوزه مبارزه با قاچاق کالا و ارز مستند به ماده ۴۷ قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز تشخیص و اعلام نظریه در خصوص شمول قاچاق و عدم قاچاق بر عهده گمرک به عنوان یک سازمان مامور وصول عایدات دولت گذاشته شد.
از جمله اقداماتی که در مرکز مبارزه با جرایم سازمان یافته گمرک صورت گرفته را بیان کنید؟
پیگیری بمنظور اصلاح برخی از قوانین و مقررات، از جمله قانون امور گمرکی و قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز، بررسی و پیگیری پرونده متشکله قاچاق در مراجع رسیدگی‌کننده و پاسخ به استعلامات گمرکات و ارائه راهنمایی‌های لازم، بازرسی‌های دوره‌ای از گمرکات کشور و آموزش رابطین مبارزه با قاچاق و پیگیری پرونده‌های مهم و حساس قاچاق، حضور فعال و موثر در کمیته مقابله با عرضه، کمیته ملی پیش‌سازها، کمیته حقوقی، کمیته اطلاعات، کمیته ضربه به بنیان‌های مالی قاچاق چیان ستاد مبارزه با مواد مخدر ریاست جمهوری، احصاء شاخص‌های دوازده گانه عملیات مشکوک به پولشویی و ارسال به مرکز اطلاعات مالی FIU و تایید آن مرکز و ابلاغ به گمرکات و بازنگری شاخص‌ها در سال جاری، تشکیل مستمر و ماهانه کمیته فرعی مبارزه با پولشویی و کمیته اصلی، برگزاری مستمر و فصلی دوره‌های آموزشی در سال جاری برای کلیه کارکنان و مدیران سازمان به منظور آشنایی و به روز رسانی دانش و آگاهی مدیران و تهیه پیش‌نویس دستورالعمل ماده ۱۵۸ با ضمانت اجرای مقررات آئین نامه در جلسات کمیته فرعی و ارسال به مرکز اطلاعات ملی از جمله این اقدامات بوده است.
تنقیح قوانین و مقررات همواره در دستور کار گمرک قرار داشته است از جمله اقدامات معاونت در این خصوص چه بوده است؟
در اجرای اصل ۴۴ قانون اساسی و بر اساس تصمیمات متخذه، پروژه تنقیح قوانین گمرک جمهوری اسلامی ایران پس از بررسی‌های حقوقی در جلسات متشکله و سیر مراحل تکمیلی به اتمام رسید و پروژه به وزارت امور اقتصادی و دارایی اعلام و مراتب از سوی آن مرجع نیز به معاون تدوین، تنقیح و انتشار قوانین و مقررات معاونت حقوقی ریاست جمهوری به عنوان عضو کارگروه تنقیح و نماینده معاونت مذکور جهت بررسی و ارجاع به مرکز پژوهش‌های مجلس ارسال شده است.
در حوزه تنقیح مقررات نیز موضوع در دستور کار جلسات کارگروه تخصصی تنقیحی با حضور نمایندگان معاونت حقوقی ریاست جمهوری، معاونت امور حقوقی و مجلس وزارت امور اقتصادی و دارایی و گمرک ایران قرار گرفته که بر اساس تصمیمات متخذه مقرر است در مرحله اول بخشنامه‌های پالایش شده مورد عمل گمرک بررسی و تنقیح گردد؛ که این امر مستلزم بازبینی مجدد بخشنامه‌های احصایی قبلی تجمیع شده و بخشنامه‌های صادره تبعی است.
در خصوص وظایف اداره کل بازبینی و حسابرسی پس از ترخیص و مهمترین اقدامی که در این بخش در دستور کار است را توضیح دهید؟
یکی از وظایفی که برای گمرک در قانون امور گمرکی در مواد ۱۳۳ الی ۱۳۶ پیش‌بینی شده است و نیز ماده ۱۴۳، بازبینی اسناد گمرکی و اظهارنامه است. که اداره کل بازبینی در کنار ادارات بازبینی گمرکات اجرایی، مسئولیت نظارت، رصد و پیگیری آن را بر عهده دارد.
همچنین اصلاح فرایندها و اصلاح قوانین مقررات در حوزه بازبینی برنامه مهمی است که در حوزه بازبینی مدنظر است تا با این اقدامات و با پشتیبانی سایر بخش‌ها، معاونت‌ها و همکاران عزیز بتوانیم در راستای وظیفه و رسالت قانونی که بر عهده گمرک به ویژه حوزه معاونت حقوقی و نظارت است در راستای تسهیل تجارت، نظارت و کنترل اقدامات موثرتری برداریم.
بــــرش
در یک سال اخیر اقدامات خوبی در حوزه معاونت حقوقی و نظارت گمرک انجام گرفته است، به عنوان آخرین سوال توضیح دهید، یکی از مهمترین اقدامی که در حال حاضر در دستور کار این معاونت قرار دارد، چه می‌باشد؟
همانطور که در بخش‌های مختلف گفتگو توضیح دادم، این معاونت در حوزه تنقیح قوانین و مقررات، تسهیل ترانزیت و حسابرسی پس از ترخیص و در بخش پیگیری و حمایت‌های حقوقی اقدامات خوبی انجام داده است. در حال حاضر نیز در کارگروهی، اصلاح آیین نامه اجرایی قانون امور گمرکی در دستور کار گمرک قرار گرفت و در مرحله استعلام نظر از گمرکات، دستگاه‌های مرتبط، بخش خصوصی، اتاق‌های بازرگانی و اتحادیه‌ها می‌باشد که بعد از وصول نظرها، جمع‌بندی خواهد شد و چنانچه موانع و مشکلاتی در حوزه تسهیل تجارت، نظارت و کنترل بهینه وجود داشته باشد در قالب اصلاح آیین نامه موارد پیشنهادی و اصلاحی با اخذ نظر از سایر معاونت‌ها و ادارات کل، بخش‌های خصوصی و اتحادیه‌ها تکمیل و بعد از نهایی شدن تقدیم دولت خواهد شد.