سهم ایران از بازار 390 میلیاردی کشورهای حوزه بالکان فقط 0.40 درصد است!
بالکان دروازه ورود ایران با اروپا
منطقه بالکان دروازه ورود به بازار اروپا برای ایران محسوب می‌شود و بازار ۸۰ میلیونی ایران و کشورهای همسایه نیز فرصت مناسبی برای همکاری بخش خصوصی و دولتی ایران با این منطقه ایجاد کرده است.
آمار تجارت خارجی ایران و آلبانی در سال 2021
حجم مبادلات تجاری جمهوری اسلامی ایران و جمهوری آلبانی بویژه از دو سال گذشته با وجود محدودیت‌های همه‌گیری بیماری کرونا یک روند رو به افزایش داشته است. بر اساس آمار حجم صادرات ایران به این کشور در سال 2021 افزایش داشته است. بر اساس آمارهای ارائه شده از سوی سازمان آمار آلبانی (Instat)، در سال 2021 حجم صادرات ایران به آلبانی نسبت به سال 2020 نزدیک به سه برابر افزایش یافته و با بررسی آمار حجم مبادلات تجاری دوجانبه در 7 سال گذشته مشاهده می‌شود که به بالاترین حجم خود تاکنون رسیده است.
کالاهای ایرانی از جمله مواد غذایی، خرما، خشکبار، پسته، زعفران، فرش، سنگ‌های ساختمانی، شیشه و بلورجات، مواد نفتی، پتروشیمی و شیمیایی، محصولات معدنی، نساجی، فلزی و ماشین و ابزار‌آلات برقی و... در بازارهای کشورهای منطقه بالکان از جمله در آلبانی همچون گذشته قابل مشاهده هستند. با این حال همچنان ظرفیت‌های بسیاری برای افزایش مبادلات تجاری میان دو کشور وجود دارد.
ظرفیت‌های تجاری ایران با رومانی
در میان کشورهای حوزه بالکان، رومانی یکی از کشورهایی است که ظرفیت‌های فراوانی برای مراودات تجاری دارد. در همین راستا محصولات پلیمری، مصالح ساختمانی نظیر شیشه، کاشی و سرامیک، صنایع پایین‌دستی نفت، پالایش و پتروشیمی، صنایع کشاورزی و مواد غذایی و محصولات و ماشین‌آلات ازجمله زمینه‌های همکاری میان ایران و رومانی است. تجارت بین ایران و رومانی طی سال‌های اخیر غالباً در حوزه‌های انواع سوخت‌ها و روغن‌های معدنی، پارافین، محصولات پلیمری، محصولات کشاورزی، غلات، خشکبار، میوه‌ها و مصالح ساختمانی بوده است.
تولید محصولات حلال با مشارکت کروات‌ها
کرواسی از دیگر کشورهای حوزه بالکان است که برای ارتقای مبادلات در دستورکار دولت و بخش خصوصی ایران قرارگرفته است. بر همین اساس در خرداد ماه امسال اولین کنفرانس تجارت حلال ایران و کرواسی برگزار شد. کشورهای جنوب شرق اروپا با جمعیتی حدود ۴۸ میلیون نفر، در بخش کشاورزی نیاز به واردات از کشورهای دیگر دارند؛ به‌عنوان مثال کشورهایی نظیر مقدونیه، صربستان، بوسنی و هرزگوین بخشی از مصرف خود را از کشورهای همسایه خود تأمین می‌کنند. ایران هم به‌عنوان کشوری با توجه به تنوع غذایی بالا می‌تواند در تأمین مواد غذایی این کشورها همکاری‌هایی داشته باشد و در مقابل کالاهای تولیدی و ماشین‌آلات وارد کند. ایران همواره روابط سیاسی، فرهنگی و اجتماعی نزدیکی با کشورهای حوزه جنوب شرق اروپا داشته، اما متأسفانه سطح روابط اقتصادی ایران با این کشورها در حد مطلوبی قرار ندارد. در حوزه صنایع غذایی حلال کشورهای جنوب شرقی می‌توانند از ظرفیت ایران در این صنعت استفاده کنند و ایران هم در جبران کسری مواد غذایی خود از جمله غلات و گوشت با این کشورها تبادل کالا داشته باشد. امیدواریم با افزایش تعاملات تجاری میان ایران و کشورهای جنوب شرق اروپا شاهد وضعیت مطلوب‌تری در آینده باشیم.
براساس آمارها، سطح روابط تجاری کشورهای شرق اروپا با جهان در حوزه حلال در سال‌جاری، حدود ۶۸۸ میلیارد دلار بوده که سهم تجاری ایران با جهان ۱۰۰میلیون دلار گزارش شده است. بنابر آمار اعلامی از سوی بخش خصوصی از میزان ۶۸۸ میلیارد دلار تجارت جهانی کشورهای جنوب شرق اروپا، سهم تجارت ایران با این کشورها ۳۵۰ میلیون دلار بوده است. طرف ایرانی در نشست با کروات‌ها تأکید کرد که ظرفیت‌های تجاری بین ایران و جنوب شرق اروپا با دقت نظر بیشتری مورد واکاوی قرار گیرد، تا همکاری‌ها در سطوح مختلف افزایش یابد. تولید محصولات حلال با مشارکت کرواسی را می‌توان یکی از اهداف مهم این نشست عنوان کرد. تأکید بر پرواز مستقیم بین ایران و برخی کشورهای جنوب شرق اروپا از دیگر مواردی بود که در این نشست مورد تأکید قرار گرفت، تا سرعت دسترسی به بازارهای بین‌المللی افزایش و هزینه حمل‌ونقل کاهش یابد. در صنعت غذایی حلال، ایران جزو برترین کشورهای تولید‌کننده در میان کشورهای اسلامی است. غذای حلال یکی از صنایع پررونق جهان در سال‌های گذشته بوده و پیش‌بینی شده تا سال ۲۰۲۷ ارزش بازار آن به رقمی حدود یک تریلیون دلار برسد. در ۲۰۲۰ ایران ششمین کشور تولید‌کننده غذای حلال در میان ۷۳ کشور مسلمان و غیرمسلمان بوده است. در واقع در ایران غذای غیرحلال تولید نمی‌شود و دستگاه‌های نظارتی در تولید مواد غذایی، علاوه‌بر کنترل کیفیت و استاندارد مربوطه، بر حلیت هم تأکید دارند. در بین گروه‌های کالایی مختلف محصولات غذایی و کشاورزی، بیشترین صادرات ایران متمرکز بر میوه و آجیل با سهم ۴۵ درصد، سبزیجات با سهم ۱۳ درصد، محصولات کنسرو شده با سهم ۱۰ درصد، محصولات لبنی، عسل و تخم مرخ با سهم ۵.۸ درصد که بیش از ۷۵ درصد محصولات غذایی را به خود اختصاص می‌دهد، است.
استقبال کروات‌ها از تجارت با ایران
در همین خصوص الدین دوگونویچ، مدیرعامل مرکز حلال کرواسی درباره اولین کنفرانس تجارت حلال ایران و کرواسی گفت که باید به ظرفیت‌های ایران و کشورهای حوزه بالکان در حوزه تجارت حلال توجه شود. ایران ۸۵ میلیون جمعیت دارد. در کرواسی هم حدود 7 هزار محصول حلال تولید می‌شود که ۲۵۰ مرکز تأیید شده محصولات حلال تولید می‌کنند. ما می‌توانیم به بازار ایران توجه بیشتری داشته باشیم.