روند تجارت ایران و چین در 8 ماهه 2022 نشان می‌دهد
11 میلیارد دلار تجارت در 8 ماه
نگاهی به ترکیب شرکای تجاری ایران حداقل در یک دهه اخیر نشان می‌دهد که همواره چین یکی از کشورهای در صدر لیست بوده است. در این میان اعمال تحریم‌های ظالمانه علیه ایران باعث شده چین جایگاه مهم‌تری در تجارت ایران پیدا کند. در همین راستا، امضای نقشه راه همکاری‌های 25 ساله میان دو کشور نیز این موضوع را تأیید می‌کند.
رکورد رابطه با چین در سال 2014 رخ داد که مبادلات تجاری دو طرف به 51.8 میلیارد دلار رسید که پیش‌بینی ما این است امسال این میزان به 25 میلیارد دلار در سال برسد که نصف ظرفیت در هشت سال قبل است. در سال گذشته میلادی نیز روابط اقتصادی ایران و چین نزدیک به 18 میلیارد دلار بود، اگر تحریم‌ها رفع بشود در یک پروسه کوتاه مدت روابط اقتصادی به دو برابر چیزی که امروز هست می‌رسد. با این حال نگاهی به تازه‌ترین آمارهای ارائه شده نشان از افزایش سطح مراودات تجاری دو کشور پس از یک دوره افت دارد.
تجارت ۱۱ میلیارد دلاری ایران و چین در ۸ ماه
تجارت ایران و چین در ۸ ماهه سال‌جاری میلادی ۱۹ درصد رشد کرد و به ۱۱ میلیارد و ۱۶۰ میلیون دلار رسید. جدیدترین آمار منتشر شده از سوی گمرک چین نشان می‌دهد مبادلات تجاری این کشور با ایران در 8 ماهه سال‌جاری میلادی با رشد 19 درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل مواجه شده و به 11 میلیارد و 160 میلیون دلار رسیده است. ارزش مبادلات دو کشور در ماه‌های ژانویه تا اوت سال قبل بالغ بر 9 میلیارد و 344 میلیون دلار اعلام شده بود.
واردات چین از ایران در 8 ماهه 2022 با رشد 14 درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل مواجه شده و به 4 میلیارد و 946 میلیون دلار رسیده است. چین در مدت مشابه سال قبل 4 میلیارد و 344 میلیون دلار کالا از ایران وارد کرده بود.
صادرات چین به ایران در ماه‌های ژانویه تا اوت امسال نیز با رشد 24 درصدی مواجه شده و به 6 میلیارد و 214 میلیون دلار رسیده است. چین در ماه‌های ژانویه تا اوت سال قبل 5 میلیارد دلار کالا به ایران صادر کرده بود.
بر این اساس تراز تجاری دو کشور در 8 ماهه سال‌جاری میلادی به میزان 1 میلیارد و 268 میلیون دلار به نفع چین بوده است. بر اساس این گزارش، چین در ماه اوت سال‌جاری 1 میلیارد و 14 میلیون دلار کالا به ایران صادر و 476 میلیون دلار کالا از ایران وارد کرده است. صادرات چین به ایران در این ماه 36 درصد افزایش یافته اما واردات این کشور از ایران 33 درصد نسبت به ماه اوت سال 2021 کاهش داشته است.
از سوی دیگر مبادلات تجاری ایران و چین در هفت ماهه ۲۰۲۲ با افزایش ۲۲ درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل به ۹ میلیارد و ۶۷۰ میلیون دلار رسید. بر اساس اعلام گمرک چین، واردات چین از ایران در هفت ماهه ۲۰۲۲ به چهار میلیارد و ۴۷۰ میلیون دلار رسیده که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل ۲۳ درصد افزایش داشته است. این در حالی است که چین در ماه‌های ژانویه تا ژوئیه ۲۰۲۱ بیش از سه میلیارد و ۶۳۰ میلیون دلار کالا از ایران وارد کرده بود.
صادرات چین به ایران هم در هفت ماهه ۲۰۲۲ با افزایش ۲۲ درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل به پنج میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار رسیده است. چین در هفت ماهه ۲۰۲۱، چهار میلیارد و ۲۶۰ میلیون دلار کالا به ایران صادر کرده بود.
بر اساس گزارش گمرک چین، تراز تجاری ایران و چین در هفت ماهه سال کنونی میلادی ۷۳۰ میلیون دلار به نفع چین بوده است. این درحالی است که کل تراز تجاری چین با دنیا در هفت ماهه امسال مثبت ۴۸۱ میلیارد دلار برآورد شده است.
این کشور در هفت ماهه سال‌جاری میلادی سه هزار و ۶۴۳ میلیارد دلار با کشورهای جهان مبادله تجاری داشته که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل بیش از ۱۰ درصد افزایش داشته است. چین در هفت ماهه امسال ۲۰۶۲ میلیارد دلار کالا صادر و ۱۵۸۱ میلیارد دلار کالا وارد کرده است. صادرات چین در این مدت نیز بیش از ۱۴ درصد و واردات این کشور بیش از 5 درصد افزایش داشته است.
مبادلات تجاری ایران و چین در سال ۲۰۲۱ نیز به ۱۴.۸ میلیارد دلار رسید که از این رقم ۶.۵ میلیارد دلار مربوط به واردات این کشور از ایران بوده است. مبادلات ایران و چین در ماه‌های ژانویه تا دسامبر 2021 با افت کمتر از یک درصدی نسبت به سال قبل از آن مواجه شده است. مبادلات دو کشور در ماه‌های ژانویه تا دسامبر سال 2020 بالغ بر 14.9 میلیارد دلار اعلام شده بود.
واردات چین از ایران در سال 2021 رشد بیش از یک درصدی نسبت به سال قبل از آن داشته و به 6.5 میلیارد دلار رسیده است. چین در سال 2020 بالغ بر 6.4 میلیارد دلار کالا از ایران وارد کرده بود،اما صادرات چین به ایران در ماه‌های ژانویه تا دسامبر 2021 کاهش حدود 2 درصدی داشته و به 8.3 میلیارد دلار رسیده است. چین در سال قبل، 8.5 میلیارد دلار کالا به ایران صادر کرده بود.
کاهش تجارت خارجی در سال‌های گذشته
در حالی تجارت دو کشور در هشت ماهه سال میلادی جاری با رشد همراه بوده که در سال‌های پایانی دهه 1390 شاهد افت آن هستیم. مجموع صادرات و واردات کشور در سال ۱۳۹۹ حدود ۱۴۵ میلیون و ۷۰۰ هزار تن به ارزش ۷۳ میلیارد دلار بوده که از این میزان ۱۱۲ میلیون و ۲۹۳ هزار تن را کالاهای صادراتی به ارزش ۳۴ میلیارد و ۵۲۶ میلیون دلار تشکیل داده است.
از مجموع صادرات ایران در این سال ۲۶ میلیون و ۶۰۰ هزار تن کالا به ارزش هشت میلیارد و ۹۰۰ میلیون دلار به چین بوده که از لحاظ وزنی ۲۳.۶ درصد و ارزشی ۲۶ درصد کل صادرات کشورمان را در برمی‌گیرد.
همچنین واردات ایران از چین سه میلیون و ۵۰۰ هزار تن به ارزش ۹ میلیارد و ۷۰۰ میلیون دلار ثبت شده که از لحاظ وزنی ۱۰.۶ درصد و ارزشی ۲۵.۳ درصد کل واردات کشور را به خود اختصاص داده است. در مجموع تجارت خارجی ایران با چین در سال 1399 به حدود ۱۹ میلیارد دلار (تبادل کالای غیرنفتی) می‌رسد.
اگرچه چین اولین شریک تجاری ایران در سال ۱۳۹۹ به شمار می‌رود ولی تجارت خارجی دو کشور در دو حوزه صادرات و واردات در سال قبل نسبت به سال ۱۳۹۸ کاهش داشته است.
این در حالی است که آمار نشان می‌دهد در سال ۱۳۹۸ سهم کل تجارت ایران با چین ۳۷ میلیون و ۸۱۱ هزار تن به ارزش ۲۰ میلیارد و ۸۲۹ میلیون دلار بوده که در سال قبل با کاهش بیش از ۷.۶ میلیون تنی بالغ بر ۲.۱ میلیارد دلار کاهش داشته است.
آمار گمرک از این حکایت دارد که عمده کالاهای صادراتی ایران به چین در سال گذشته پسته، انواع خشکبار و ادویه، مواد اولیه معدنی و صنعتی، مصالح ساختمانی، متانول، پلی‌اتیلن، فرش، ظروف شیشه‌ای، شمش آهن، محصولات آهنی، خرما، انگور و میوه به همراه مشتقات نفتی بوده است.ماشین‌آلات و مواد اولیه صنعتی، تجهیزات پزشکی، حبوبات، مخمرها، کاغذ، چوب و تخته، پارچه و نخ، قطعات خودرو، انواع مفتول‌ها، لوازم ورزشی، دستگاه‌های داده پردازی، عینک و انواع مخمرها و بذر نیز عمده کالاهای چینی است که به ایران وارد شده است.