توافقات جدید برای تکمیل کریدور شمال - جنوب
راه‌اندازی کریدور چین- ایران- ترکیه، تکمیل کریدورهای ساحلی جنوب و مرکزی، بخشی از برنامه گسترش کریدور شمال - جنوب در خاک ایران است
کریدور شمال- جنوب در حال تکمیل مسیرهای مختلف ریلی و جاده به کریدور شمال- جنوب متصل می‌شود این اتصال در داخل و در مرزهای مختلف در حال شکل‌گیری است
مزیت‌های کریدور شمال - جنوب، درخواست کشورها برای پیوستن به کریدور شمال - جنوب را افزایش داده است و در جدیدترین مورد کشورهای آسیای مرکزی برای امضای توافقنامه کریدور جدید چین به اتحادیه اروپا از طریق ایران اعلام آمادگی کرده‌اند. از سوی دیگر، محمدرضا کدخدازاده، عضو هیأت مدیره شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل کشور گفت: باقی مانده مسیر راهگذر ساحلی جنوب کشور تا خرداد سال آینده تکمیل شده و به بهره‌برداری می‌رسد. هفته گذشته نیز با افتتاح مسیر آزادراهی 212 کیلومتری شیراز - اصفهان، 90 درصد بخش مرکزی کریدور شمال - جنوب از بندر انزلی تا فارس تکمیل شده و ادامه این مسیر از فارس تا بوشهر- عسلویه - خلیج فارس نیز در حال احداث است.
احداث کریدور چین - اروپا
کریدور شمال - جنوب در بخش
شرقی - غربی در شمال شرق کشور در حال تحول است. در هفته‌های اخیر ترانزیت کالا بیشتر از روسیه و عربستان از این مسیر وارد کشور شد، همچنین چند قطار باری از چین به مقصد کشوهای جنوب وارد ایران شده بود، در اتفاقی جدید، وزارت حمل و نقل ازبکستان اعلام کرد که کشورهای آسیای مرکزی در حال کار روی امضای توافقنامه ایجاد کریدور حمل و نقل و ترانزیتی جدید چین از طریق خاک ایران به کشورهای اتحادیه اروپا هستند. این وزارتخانه اعلام کرد که مذاکرات بین نمایندگان آژانس‌های حمل و نقل و راه آهن قزاقستان، ترکمنستان، ایران و ترکیه به ابتکار طرف ازبکستانی انجام شده است.
در این نشست موضوعات مهم مربوط به امضای توافقنامه ایجاد کریدور حمل و نقل بین‌المللی «چین، قزاقستان، ازبکستان، ترکمنستان، ایران، ترکیه و اروپا» مورد بحث قرار گرفت. شرکت‌کنندگان در این نشست بر این عقیده بودند که ایجاد کریدور حمل و نقل بین‌المللی جدید منافع همه طرف‌های آن را تأمین می‌کند و امکانات جدیدی را برای گسترش رفت و آمد ترانزیتی و روابط تجاری بین کشورها برای آنها فراهم خواهد کرد.
تکمیل راه‌های اصلی کریدور جاده‌ای جنوب
کریدور شمال - جنوب در بخش جاده‌ای در جنوب و در بخش ریلی در شمال کشور در حال احداث است. در جنوب، این کریدور نوار ساحلی خلیج فارس را در برمی‌گیرد.
محمدرضا کدخدازاده، عضو هیأت مدیره شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل از تکمیل یک هزار و ٢۵٠ کیلومتر از کریدور ساحلی جنوب خبر داد و گفت: باقیمانده مسیر نیز در همکاری با دبیرخانه توسعه مکران، وزارت نفت، مناطق آزاد چابهار و اروند و سازمان برنامه و بودجه و همچنین تأمین اعتبار از سوی دولت در سال‌های آینده تکمیل و بهره‌برداری خواهد شد.
توسعه بزرگراه‌ها، راه‌های اصلی و حمل و نقل جاده‌ای سواحل جنوب کشور و توسعه حمل و نقل ترکیبی در این منطقه به عنوان برنامه و سیاست کلان کشور شناخته می‌شود.
کدخدازاده با تأکید بر اینکه توسعه راهگذر و کریدور جنوب کشور به طول یک هزار و ۸۵۰ کیلومتر که از شلمچه آغاز و به مرز گوادر در سیستان و بلوچستان می‌رسد یکی از مهمترین برنامه‌های توسعه‌ای کشور است، گفت: توسعه راهگذر جنوبی کشور به طول یک هزار و ۸۵۰ کیلومتر که از چهار استان خوزستان، بوشهر، هرمزگان و سیستان و بلوچستان عبور می‌کند از سال ١٣٩۵ به صورت کریدوری آغاز شده و جزو اولویت‌ها و برنامه‌های شرکت ساخت است که در این خصوص مذاکراتی صرفاً برای سواحل و پسکرانه منطقه مکران با دبیرخانه توسعه مکران به عنوان متولی توسعه این مسیر، وزارت نفت برای استقرار صنایع مهم نفتی و پتروشیمی، منطقه آزاد چابهار و اخیراً نیز با سازمان برنامه و بودجه در خصوص وظایف سازمان بنادر انجام شده است.
کدخدازاده با اعلام اینکه این مسیر کریدوری برای تکمیل به ۱۳هزار میلیارد تومان اعتبار نیازمند است که در بودجه سال‌جاری تنها ۵۰۰ میلیارد تومان برای آن در نظر گرفته شده است، افزود: با توجه به اینکه توسعه این کریدور و برنامه‌هایی که برای آن در نظر گرفته شده است با بودجه دولتی قابل انجام نیست رایزنی‌هایی با دبیرخانه توسعه مکران، وزارت نفت، منطقه آزاد چابهار و همچنین سازمان برنامه و بودجه برای تکمیل این طرح در بخش‌های حمل و نقلی بویژه حمل و نقل جاده‌ای در حال انجام است. همچنین سازمان بنادر و دریانوردی نیز در خصوص توسعه بنادر و بهره‌مندی از راه‌ها مجموعه اقداماتی را برای تکمیل این راهگذر با اهمیت در تکالیف سالانه خود دارد.
وی با اعلام اینکه در راهگذار جنوب کشور در دولت سیزدهم تاکنون بیش از ٢٠٠ کیلومتر راه افتتاح شده و مورد بهره‌برداری قرار گرفته است، توضیح داد: هم‌اکنون یک هزار و ٢۵٠ کیلومتر اعم از راه اصلی و چهارخطه از این مسیر یک هزار و ۸۵۰ کیلومتری در ۴ استان کشور تکمیل شده است. در استان‌های خوزستان و بوشهر عمده پروژه‌های چهار خطه کریدور مذکور پایان یافته و پیش‌بینی می‌شود تاخرداد ماه سال ١۴٠٣ باقیمانده آنها نیز به بهره‌برداری برسد.
در کریدور جنوب کشور اتصال بنادر به ریل و ریل به جاده در حال انجام است. در همین رابطه، اتصال ریلی چابهار به سمت زاهدان و سرخس، همچنین شیراز به بوشهر، در دست انجام است. مسیر ریلی بندرعباس و بندر امام(ره) به مرکز پیش‌تر احداث شده است که تمامی این مسیرهای ریلی در قالب حمل و نقل ترکیبی به نوعی به مسیر کریدور جنوب متصل شده یا خواهند شد.
وی یکی از محورهای توسعه کشور را در سال‌های آتی، جنوب کشور عنوان کرد و بر برنامه تکمیل آنها به عنوان یک سیاست راهبردی جمهوری اسلامی ایران، تأکید کرد.
توسعه و گسترش کریدورهای حمل و نقلی با هدف نهایی افزایش ترانزیت از کشور صورت می‌گیرد. دولت افزایش ترانزیت به 30 میلیون تن را تا هفت سال آینده در نظر دارد. میزان ترانزیت در حال حاضر حدود 12 میلیون تن است. در جریان رسیدگی به لایحه برنامه هفتم توسعه، داوود منظور رئیس سازمان برنامه و بودجه اعلام کرد: هر یک میلیون تن ظرفیت ترانزیتی حداقل یک میلیارد دلار سرمایه‌گذاری نیاز دارد. بر همین اساس دولت خود را برای افزایش ۲۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری در پنج سال آینده در جهت افزایش ترانزیت آماده کرده است.
با این هدف، نمایندگان مجلس با ایجاد ستاد ملی ترانزیت به ریاست رئیس جمهور موافقت کردند. در این خصوص، محسن زنگنه سخنگوی کمیسیون تلفیق لایحه برنامه هفتم توسعه گفت که کمیسیون تلفیق در مصوبات خود تکمیل زیرساخت‌های کریدور شمال به جنوب و غرب به شرق به عنوان یکی از طرح‌های پیشران را پیش‌بینی کرده است. کمیسیون تلفیق در مصوبه‌ای افزایش ۳۲۰۰ کیلومتر خطوط ریلی را پیش‌بینی کرده است.
زنگنه مشارکت بخش خصوصی در توسعه خطوط ریلی و افزایش میزان ترانزیت را هم از مصوبه دیگر این کمیسیون در بحث ریلی برشمرد و گفت: با توجه به تأکیدات مقام معظم رهبری بر توسعه صنعت ریلی، کمیسیون تلفیق این مصوبات را داشت تا در نهایت شاهد توسعه صنعت ریلی در طول اجرای قانون برنامه هفتم باشیم.
ریل رشت - آستارا حلقه مفقوده کریدور شمال - جنوب
تکمیل مسیر ریلی کریدور شمال- جنوب، مهمترین بخش از توسعه این کریدور است. کریدور شمال - جنوب در حال حاضر با حلقه مفقوده خط آهن رشت - آستارا مواجه است.
در حال حاضر در مسیر غرب دریای خزر، راه‌آهن جمهوری آذربایجان تا آستارا را داریم، اما پس از آن حمل‌ونقل جاده‌ای است که بار را به مقاصد پایانه‌ای کشور از جمله بندرعباس و بندر امام خمینی(ره) می‌برد؛ اما برای افزایش جذب بار و کاهش زمان و هزینه، باید مسیر ریلی را تکمیل کنیم. یکی از مسیرهای ریلی در مجاورت راه آهن رشت-آستارا، ریل رشت - کاسپین است که به‌زودی افتتاح می‌شود و دیگری بندر امیرآباد به ساری است.
تکمیل و احداث مسیرهای جاده‌ای و ریلی در کریدور شمال - جنوب و اتصال این مسیرها به بنادر بخش مهمی از برنامه ترانزیتی کشور است که دستیابی به ترانزیت 30 میلیون تن و درآمدهای ارزی پایدار را برای کشور فراهم می‌کند.