تولید سالانه یک میلیون و ۲۰۰ هزار تن انار از باغات کشور
باید دمای هوا بتدریج کاهش پیدا کند تا دانه‌های انار مشکی‌تر، آبدارتر و شیرین‌تر شوند، اما اگر دمای هوا به یکباره کاهش پیدا کند و بارندگی هم زیاد باشد، منجر به ایجاد خسارت و ترکیدگی در محصول می‌شود
نفیسه امامی
خبرنگار
انار جزو محصولات پاییزی است که برداشت آن از شهریورماه آغاز شده و در نیمه دوم سال به بازار عرضه می‌شود. براساس آخرین گزارش در سال ۲۰۱۹ میلادی ایران بعد از هند و چین سومین تولید کننده انار در دنیا محسوب می‌شود.
پیش‌بینی شده است بیش از یک میلیون و ۲۲۰ هزارتن انار کیفی در سطح ۹۱ هزار هکتار از باغات سراسر کشور طی سال‌جاری به تولید برسد. مهمترین استان‌های تولیدکننده فارس ۳۳ درصد، مرکزی ۱۰ درصد، یزد ۸ درصد، خراسان رضوی ۷ درصد، سمنان ۸ درصد، اصفهان ۷ درصد، لرستان ۶ درصد، خراسان جنوبی ۳ درصد، سیستان و بلوچستان ۲ درصد و کرمان ۱ درصد و سایر استان‌های کشور ۱۴ درصد تولید را برعهده دارند.
در حال حاضر ترکیه، مصر، هند و اسپانیا بزرگترین صادرکنندگان انار در دنیا هستند و عراق، روسیه، چین، عربستان، آلمان، امارات، پاکستان و انگلستان و کره جنوبی، عمده واردکنندگان این محصول از تمامی کشورها هستند.
انار ایران به اکثر کشورهای دنیا صادر می‌شود که شامل کشورهای همسایه تا کشورهای اروپایی، آسیای میانه و هندوستان می‌شود. سال گذشته نزدیک یک میلیون و ۲۰۰ هزارتن محصول انار در سطح ۹۱ هزار هکتار از اراضی باغی کشور تولید شد که از این میزان حدود ۲۱ هزارتن انار به ارزش ۸.۶ میلیون دلار به کشورهای هدف صادر شده بود. صادرات این میزان انار به لحاظ وزنی ۴۵ درصد و به لحاظ ارزشی ۲۰ درصد افزایش نسبت به مدت مشابه سال گذشته خود (۱۴۰۰) نشان می‌دهد.
مجتبی شادلو رئیس اتحادیه باغداران تهران در گفت‌و‌گو با «ایران اقتصادی» میزان تولید انار در سال‌جاری را در مقایسه با سال قبل یکسان عنوان کرد و افزود: امسال ما در تولید میوه‌های تابستانی با افزایش روبه‌رو بودیم و در تولید انار نیز رضایت داشتیم و شرایط جوی به گونه‌ای بود که خسارت به محصول انار وارد نیامد.
وی ادامه داد: انار برخلاف نظر عوام مبنی بر اینکه بیشتر در شهرستان ساوه تولید می‌شود، در استان‌های مرکزی، خراسان جنوبی، فارس، یزد، البرز، دماوند و سایر استان‌ها به تولید می‌رسد. این میوه در آب و هوای گرم و نیمه گرم تولید می‌شود و از شهریورماه برداشت آن در نوار گرمسیری آغاز می‌شود و تا آبان ماه ادامه پیدا می‌کند، اما عرضه محصول تا بهار سال بعد تداوم دارد.
شادلو یادآور شد: به طور کلی عرضه انار تا حدود 3 ماه بعد از برداشت ادامه دارد و در سردخانه‌ها نگهداری می‌شود. چنانچه سردخانه‌ها از وضعیت مناسبی برخوردار باشند و برداشت هم استاندارد باشد تا 6 ماه بعد از برداشت می‌تواند عرضه شود.
نایب رئیس اتحادیه باغداران کشور با اشاره به انواع مختلف انار گفت: بعضی از واریته‌های انار دارای پوست ضخیمی هستند که ماندگاری بیشتری هم دارند اما واریته دیگر انار دارای پوست نازک و آبدار است. چنانچه وضعیت آب و هوا خشک و گرم و میزان آبیاری کم باشد، دانه‌های انار کم آب می‌شوند اما اگر محصول بموقع برداشت شود و آبیاری هم مناسب باشد، محصول آبداری تولید می‌شود.
دمای هوای پایین، کیفیت انار را بالا می‌برد
شادلو در پایان سخنانش گفت: باید دمای هوا به تدریج کاهش پیدا کند تا دانه‌های انار مشکی‌تر، آبدارتر و شیرین‌تر شوند، اما اگر دمای هوا به یکباره کاهش پیدا کند و بارندگی هم زیاد باشد، منجر به ایجاد خسارت و ترکیدگی در محصول می‌شود. اناری که دچار ترکیدگی می‌شود ماندگاری کمی دارد و قیمت آنهم پایین می‌آید اما در صورتی‌که به اندازه کافی روی درخت بماند، محصول با کیفیتی تولید می‌شود. خوشبختانه امسال هم شرایط جوی به گونه‌ای بود که بارندگی مهرماه در مناطق گرمسیر نداشتیم.
غنی‌ترین ذخایر ژنتیکی انار در ایران
انار که یکی از محصولات بومی کشور به شمار می‌رود، دارای غنی‌ترین ذخایر ژنتیکی است به طوری که بیش از ۸۰۰ ژنوتیپ این محصول در داخل کشور به تولید می‌رسد. تاکنون در ایران ۱۰ رقم تجاری از انار به ثبت رسیده است و بزودی دو رقم دیگر که حاصل سال ها زحمات تحقیق و کار اصلاحی محققین و بخش خصوصی است ثبت و معرفی خواهد شد. این در حالی است که طبق اعلام زهرا جلیلی‌مقدم، مدیرکل دفتر امور میوه‌های گرمسیری و نیمه گرمسیری وزارت جهاد کشاورزی، در یک برنامه پنج ساله قرار است ۲۵ هزار هکتار از باغات انار ایران اصلاح و عملیات به‌باغی در این میزان از باغات اجرایی شود.
به گفته جلیلی مقدم، ارگانیک بودن، مهمترین ویژگی انار تولیدی ایران است و محصول انار ایران به عنوان میوه ارگانیک شناخته می‌شود و کیفیت، تنوع و سلامت محصول موجب شده که مشتاقان زیادی از سراسر جهان به دنبال خرید انار ایران باشند.