«ایران اقتصادی» گزارش می‌دهد؛
عبور از رکوردهای دست‌نیافتنی در سرمایه‌گذاری صنعتی
نرخ رشد تشکیل سرمایه در ماشین آلات در تمام فصل‌های دوران دولت سیزدهم (پاییز 1400 تا زمستان 1401) دو رقمی بوده است. رشد پرشتاب تشکیل سرمایه در بخش ماشین آلات، به موتور رشد بخش صنعتی کشور تبدیل شد تا صنایع کشور در دو سال گذشته به عامل اصلی رشد اقتصادی تبدیل شوند.
گزارش اخیر بانک مرکزی از رشد اقتصاد کشور در سال 1401 منتشر شد و بر اساس آن اقتصاد کشور در سال گذشته توانست با وجود تحریم و محدودیت‌های داخلی و خارجی، رشد 4 درصدی را تجربه کند. طبق اعلام بانک مرکزی، جزئیات رشد بخش‌های مختلف اقتصاد کشور در سال گذشته به شرح زیر بوده است.
جزئیات فوق نشان می‌دهد بخش صنعت شامل دو زیربخش «نفت و گاز» و «صنایع و معادن» در سال گذشته، پیشران اقتصاد کشور بوده‌اند. به بیان دیگر، رشد سال گذشته اقتصاد ایران صنعتی بوده و سهم صنعت در اقتصاد ایران پررنگ‌تر شده است. بررسی جزئیات دیگر گزارش بانک مرکزی، یکی از مهمترین دلایل رشد پرشتاب صنعت در سال گذشته را مشخص می‌کند.
یکی از مهمترین دلایل کاهش رشد اقتصادی کشور در سال‌های اخیر، منفی شدن نرخ رشد تشکیل سرمایه بود. منفی شدن نرخ رشد تشکیل سرمایه طی اکثر سال‌های دهه 90، قسمت قابل‌توجهی از سرمایه بخش تولید را مستهلک کرده و توان بخش‌های مختلف را برای رشد از بین برد. از همین رو یکی از مهمترین شاخص‌های مورد توجه در گزارش‌های رشد اقتصادی، نرخ رشد تشکیل سرمایه است. در گزارش اخیر بانک مرکزی، وضعیت نرخ رشد تشکیل سرمایه در دو سال گذشته به شرح نمودار بالا گزارش شده است.
همان‌طور که پیداست، نرخ رشد تشکیل سرمایه که تا پایان دولت گذشته روندی منفی داشت، با آغاز به کار دولت سیزدهم در مسیر رشد قرار گرفته است. طبق گزارش بانک مرکزی نرخ رشد تشکیل سرمایه ثابت از منفی 9.6 درصد در تابستان سال 1400 به 6 درصد در زمستان 1401 رسیده است. همچنین نرخ رشد سالانه تشکیل سرمایه هم از صفر درصد در سال 1400 به 6.7 درصد در سال 1401 رسیده است. همین جهش چشمگیر در تشکیل سرمایه ثابت، یکی از مهمترین دلایل بهبود نرخ رشد اقتصادی کشور در دو سال اخیر به شمار می‌رود.
اما بررسی دقیق‌تر شاخص تشکیل سرمایه، علت دقیق‌تر رشد اقتصاد کشور در دو سال اخیر را نشان می‌دهد. طبق گزارش بانک مرکزی آنچه عامل اصلی جهش در تشکیل سرمایه بوده، رشد بسیار زیاد تشکیل سرمایه در بخش ماشین‌آلات بوده است. نمودار زیر جزئیات رشد تشکیل سرمایه در بخش ماشین‌آلات را نشان می‌دهد. همان‌طور که پیداست، نرخ رشد تشکیل سرمایه در تمام فصل‌های دوران دولت سیزدهم (پاییز 1400 تا زمستان 1401) دو رقمی بوده است. رشد پرشتاب تشکیل سرمایه در بخش ماشین‌آلات، به موتور رشد بخش صنعتی کشور تبدیل شد تا صنایع کشور در دو سال گذشته به عامل اصلی رشد اقتصادی تبدیل شوند. با توجه به نقش حیاتی تشکیل سرمایه در ماشین‌آلات برای صنایع کشور، بازتاب رشد بالای تشکیل سرمایه در ماشین‌آلات به خوبی در رشد زیربخش «صنایع و معادن» منعکس شده است. نمودار زیر روند رشد فصلی زیربخش «صنایع و معادن» را نشان می‌دهد.
چنانچه پیداست، رشد زیربخش «صنایع و معادن» که در تابستان 1400 به منفی 4.4 درصد افت کرده بود، در زمستان 1401 به 9 درصد افزایش یافت. همچنین نرخ رشد سالانه این زیربخش از 1.1 درصد در سال 1400 به 6.5 درصد در سال 1401 افزایش یافته است. تمامی این ارقام به خوبی گواه چگونگی موفقیت دولت سیزدهم در بازگرداندن اقتصاد کشور به مسیر رشد است. آثار رشد چشمگیر بخش صنعت را می‌توان در شاخص‌های دیگر از جمله اشتغال بخش صنعت مشاهده کرد. طبق آخرین گزارش مرکز آمار، اشتغال بخش صنعت در سال 1401 به رکورد بی‌سابقه حدوداً 8 میلیون نفری رسید. نمودار زیر روند اشتغال بخش صنعت را طی دو دهه اخیر نشان می‌دهد.
این ارقام به وضوح از رونق بخش صنعت در دوره مدیریت دولت سیزدهم حکایت می‌کند. شاخص اشتغال بخش صنعت البته تنها شاهد از رشد چشمگیر بخش صنعت کشور در دو سال اخیر نیست. رشد شاخص کارگاه‌های بزرگ صنعتی هم دیگر شاهدی است که به رونق گرفتن صنایع در دولت سیزدهم گواهی می‌دهد. هرچند که نمایندگان مجلس با استیضاح فاطمی‌امین، تمامی این دستاوردها را به خاطر اهداف انتخاباتی خود نادیده گرفته و یکی از موفق‌ترین وزرای دولت سیزدهم را قربانی اغراض انتخاباتی و تبلیغاتی خود کردند. در نهایت، عملکرد دو ساله دولت سیزدهم نشان می‌دهد، چشم‌انداز پیش روی اقتصاد ایران در زمینه رشد روشن است. بهبود تدریجی وضعیت مالی دولت و حضورپررنگ‌تر دولت در سرمایه‌گذاری‌های زیرساختی، کاهش تورم و بهبود ثبات اقتصادی که عامل مهمی در رغبت سرمایه‌گذاران به فعالیت اقتصادی است و بسیاری موارد دیگر، چشم‌اندازی امیدوارکننده از رشد بالاتر اقتصاد ایران در آینده ترسیم می‌کند.