کاهش نرخ بیکاری در مناطق روستایی
میانگین نرخ بیکاری مناطق روستایی سه تابستان سه سال دوم روحانی 7.1 درصد بوده که این میزان نسبت به مدت مشابه در دولت رئیسی به 6.1 درصد رسیده است
کاهش بیش از 24 درصد تعداد بیکاران روستایی برررسی داده‌های آماری از تابستان سال 1402، نشان می‌دهد که نرخ بیکاری در روستاها با کاهش مواجه شده و تعداد بیکاران در روستاها از 422هزار نفر در تابستان سال 1401 به 317 هزار نفر در تابستان امسال کاهش یافته است. به عبارتی تعداد بیکاران روستایی در این مدت، 24.8 درصد با کاهش مواجه شده است
در حالی نرخ بیکاری تابستان امسال نسبت به سه ماهه دوم پارسال با کاهش 1.8 درصدی مواجه شده که میانگین نرخ بیکاری سه تابستان سه سال اول دولت رئیسی یک درصد کمتر از متوسط مدت مشابه در دولت دوم روحانی بوده است. به عبارتی بیکاری در روستاها در دولت رئیسی نسبت به دولت دوم روحانی در این بازه زمانی کمتر شده است.
برررسی داده‌های آماری از تابستان سال 1402، نشان می‌دهد که نرخ بیکاری در روستاها با کاهش مواجه شده و تعداد بیکاران در روستاها از 422هزار نفر در تابستان سال 1401 به 317 هزار نفر در تابستان امسال کاهش یافته است. به عبارتی تعداد بیکاران روستایی در این مدت، 24.8 درصد با کاهش مواجه شده است.
تازه‌ترین گزارش مرکز آمار نشان می‌دهد که نرخ بیکاری در مناطق روستایی هم روند نزولی به خود گرفته و با تجربه کاهشی 1.8 واحد درصدی به 5 درصد در تابستان 1402 رسیده است. بنابراین کاهش نرخ بیکاری در روستاها شدیدتر از شهرها بوده است. در پی این رخداد، جمعیت روستانشینان بیکار به 317 هزار نفر رسیده است.
مقایسه نرخ بیکاری روستاها در دو دولت روحانی و رئیسی
بررسی‌های آماری حکایت از آن دارد که نرخ بیکاری در روستاها در تابستان سال 1396 برابر با اولین تابستان دولت دوم روحانی 7.6 درصد بوده که این رقم در تابستان سال 97 برابر با دومین تابستان دولت دوم روحانی با افزایش 0.3 درصدی روبه رو شده و به 7.6 درصد رسیده است. این روند اگر چه در سومین تابستان سال زمامداری اجرایی دولت روحانی کمتر شد و به 6.6 درصد رسید اما هیچ‌گاه دیگر از کانال 6 درصد پایین‌تر نیامد.
این روند بیکاری روستانشینان با همه‌گیری ویروس کرونا تشدید شد و تعداد بیکاران نیز در همان کانال 400 هزار نفر ماندگار شدند. اما با مهار ویروس کووید 19، تعداد بیکاران روستایی برای نخستین بار به کمتر از 318 هزار نفر رسید. از تابستان سال 1401 تا تابستان سال 1402، تعداد 105 هزار نفر از بیکاران روستایی کاهش یافت و شدت آن نسبت به مناطق شهری بیشتر بوده است.
در اولین تابستان دولت دوم روحانی که برابر با سه ماهه دوم سال 1396 بوده، تعداد بیکاران 513 هزار نفر بود که این میزان در تابستان سال 1402، برابر با سومین تابستان دوران زمامداری اجرایی دولت رئیسی با کاهش 196 هزار نفری به 317 هزار نفر رسید. در این بازه زمانی حدود38.2 درصد از تعداد بیکاران مناطق روستایی با کاهش مواجه شدند.
این در حالی است که روند بیکاری روستاییان در دوران کرونا از روند نوسانی توأمان با افزایشی مواجه بود. به‌طوری که پس از مهار ویروس کرونا در تابستان سال‌جاری، تعداد بیکاران به 317 هزار نفر کاهش یافت و نرخ بیکاری هم برای نخستین بار به 5 درصد رسید.
نکته قابل تأمل اینکه میانگین نرخ بیکاری مناطق روستایی سه تابستان سه سال دوم روحانی 7.1 درصد بوده که این میزان نسبت به مدت مشابه در دولت رئیسی به 6.1 درصد رسیده است. به معنای دیگر متوسط نرخ بیکاری سه تابستان در سه سال اول دولت رئیسی یک درصد کمتر نشان می‌دهد.
افزایش نرخ مشارکت روستایی
گزارش مرکز آمار نشان می‌دهد که نرخ مشارکت اقتصادی در مناطق روستایی در تابستان امسال نیز بهبود یافته و روند افزایشی داشته است. نشان به آن نشان که از تابستان سال 1401 تا تابستان سال 1402، نرخ مشارکت اقتصادی روستاییان با افزایش 0.5 درصدی به 43.6 درصد رسیده است. این نرخ در تابستان سال 1396 برابر با اولین تابستان دولت دوم روحانی 43.1 درصد بوده که 0.5 درصد بیشتر نشان می‌دهد.
رشد شاغلان روستایی
نسبت اشتغال یا همان نسبتی که از تقسیم کل جمعیت شاغل بر کل جمعیت کار حاصل می‌شود در مناطق روستایی نیز پس از مهار کرونا دوباره روند صعودی به خود گرفته است. به‌طوری‌که در تابستان امسال تعداد شاغلان به مرز 6 میلیون نفر نزدیک شدند.
نرخ اشتغال در مناطق روستایی در تابستان امسال نسبت به تابستان سال گذشته، حدود 0.3 درصد با رشد مواجه شده و رشد تعداد شاغلان نیز در این مدت، 2.9 درصد بوده است. تعداد شاغلان روستایی در تابستان امسال، 5 میلیون و 988 هزار نفر بوده است.
برش
اقدامات دولت سیزدهم در اشتغالزایی روستاییان
دولت سیزدهم ایجاد اشتغال را یکی از مهم‌ترین رویکردهای خود تبیین کرد و بر اساس آن سیاست‌ها و برنامه‌های مختلفی را در دستورکار قرار دارد و وزارتخانه‌های متولی را موظف به رسیدگی در وضعیت اشتغال روستا، دلایل مهاجرت به شهر، احیای کارگاه‌های کوچک روستایی، رفع موانع تولید، ارائه تسهیلات و تقویت تعاونی‌ها کرد.
این موضوع به معنای این است که کشاورزی و خدمات جانبی در روستاها با نگرش متفاوت دولت سیزدهم به جای تداوم روند پس‌رفتی، روی ریل رونق قرار بگیرد که نشانه این موضوع افزایش خرید تضمینی گندم از کشاورزان به میزان 10 میلیون و 300 هزار تن در سال‌جاری است.
معاون توسعه روستایی و مناطق محروم رئیس‌جمهور ضمن تأیید این آمار اشتغال، در این باره گفته است که سال گذشته سقف وام‌های روستایی 300 میلیون تومان بود که امسال به 500 میلیون تومان افزایش یافته و هر یک از وام‌گیرندگان به ازای هر اشتغال جدیدی که ایجاد می‌کنند، می‌توانند تا سقف 500 میلیون وام بگیرند. اگر در یک کارگاه 20 نفر جدید مشغول به‌کار شوند می‌توانند به همان تعداد وام 500 میلیون تومانی دریافت کنند.
طبق گفته امیرحسین مدنی، بر اساس پژوهش انجام‌شده از سال 96 تا 1400 تعداد 350 هزار مورد مهاجرت معکوس از شهرها به روستاها داشته‌ایم.
اشتغال روستاییان از سوی 15 مجموعه مختلف دنبال می‌شود که یکی از این نهادها وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی است. معاونت تعاون این وزارتخانه به‌دنبال رسیدگی به وضعیت تعاونی‌ها بخصوص در روستاهاست. همچنین یکهزار و 100 تعاونی در سطح روستاهای محروم کشور با هدف محرومیت‌زدایی و افزایش عدالت اجتماعی با همکاری مرکز بررسی‌های استراتژیک و دستیار مردمی‌سازی رئیس‌جمهور تشکیل شد. مشارکت اقتصادی روستاییان در بخش تعاون منجر به برطرف و گام مؤثری در جهت ایجاد اشتغال پایدار و حذف دلالی و واسطه‌گری می‌شود، زیرا این بخش، از ظرفیت‌های اقتصادی و اجتماعی بالایی برخوردار است که با تجمیع سرمایه‌های خرد مردمی می‌تواند در هر طرح تعاونی حداقل زمینه اشتغال 25 نفر را فراهم کند.
ایجاد اشتغال در بخش تعاون به خاطر کار گروهی و مشترک به ارزان شدن هزینه‌ها منجر می‌شود و اعضا می‌توانند با سرمایه‌ای هر چند اندک اما زمینه اشتغال بسیاری از افراد بویژه جوانان را ایجاد کنند.