دولت در راستای گسترش عدالت مزدی، سقف معافیت مالیاتی کارگران را افزایش داد
عدالت مالیاتی برای کارگران در بودجه سال آینده
در حالی که دولت مبادرت به افزایش سقف معافیت مالیاتی برای کارگران و کارکنان در لایحه بودجه سال آینده کرده است، فعالان کارگری از این موضوع استقبال کرده و این موضوع تأثیر مثبتی بر معیشت کارگران خواهد داشت. آنها همچنین افزایش پلکانی سقف مالیات در راستای عدالت‌محوری را در روند رفاه اجتماعی طبقات مختلف جامعه اثرگذار دانسته‌اند.
علی بهادری جهرمی، سخنگوی دولت، سه‌شنبه هفتم آذر در جریان نشست خبری با اصحاب رسانه با اعلام تغییراتی در لایحه بودجه سال ۱۴۰۳ از موافقت رئیس‌جمهور با تعیین سقف معافیت مالیاتی ۱۲ میلیون تومانی کارگران و کارکنان خبر داد.
سخنگوی دولت سیزدهم در ارتباط با تغییرات اشاره شده در حوزه مالیات بر درآمد کارگران و کارکنان دولت گفته است؛ براساس دستور رئیس جمهور برخی اصلاحات در لایحه بودجه ایجاد خواهد شد که یکی از اصلاحات مورد نظر، افزایش کف معافیت مالیاتی کارگران و کارکنان به ۱۲ میلیون تومان در ماه است.
با توجه به تغییرات ایجاد شده مالیاتی در بودجه سال آینده، تمام شاغلان تا سقف درآمدی ۱۲ میلیون تومان در ماه، به‌صورت کامل از پرداخت معاف خواهند شد.
بر این اساس، تبصره ۱۶ لایحه بودجه سال آینده به سقف معافیت مالیاتی و نرخ مالیات بر مجموع درآمد اشخاص حقیقی اشاره دارد که با توجه به تغییرات ایجاد شده در آن «سقف معافیت مالیاتی سالانه در قانون مالیات‌های مستقیم سال ۱۴۰۳ مبلغ یک میلیارد و ۴۴۰ میلیون ریال تعیین می‌شود.»
رابطه مستقیم حقوق و مزایای جامعه کارگری با میزان محاسبه مالیات بر حقوق و درآمد این بخش بزرگ از جامعه کار و تولید، همواره در سال‌های گذشته تعیین‌کننده میزان پرداخت مالیات از سوی کارگران بوده است؛ به‌گونه‌ای که با افزایش سالانه حقوق و دستمزد کارگران ناشی از وضعیت تورمی، سقف معافیت مالیاتی از سوی دولت در بودجه مشخص و توسط مجلس شورای اسلامی تصویب می‌شد.
افزایش سقف مالیاتی برای کارگران، به واسطه فاصله میانگین حقوق و مزایای جامعه کارگری با هزینه‌های خانوار تحت پوشش، نشانه مثبتی در راستای تأمین حقوق جامعه کارگری در حوزه معافیت‌های مالیاتی محسوب می‌شود.
برای درآمدهای بالاتر نیز پرداخت مالیات به صورت پلکانی تعریف شده که البته این پرداخت پلکانی برای مازاد بر سقف مجاز تعریف می‌شود به این معنا که فرد کارگر یا کارمند با دریافت حقوق ۱۵ میلیون تومان، صرفاً نسبت به سه میلیون تومان مازاد از کف مالیاتی مشمول محاسبه و پرداخت مالیات می‌شود.
هدفگذاری دولت سیزدهم برای کاهش اتکا به درآمدهای نفتی
افزایش نرخ تورم و دستمزدهای جامعه کارگری و کارمندی در سال‌های گذشته زمینه رشد سقف مالیاتی را در قوانین بودجه سالانه فراهم آورده است و به این واسطه با تغییر و اصلاح برخی مواد و تبصره‌های بودجه ۱۴۰۳، ارقام حقوقی بالای ۱۲ میلیون تومان مشمول پرداخت مالیات شناخته می‌شوند.
با توجه به مقررات جزء ۴ بند الف تبصره ۱۲ قانون بودجه سال ۱۴۰۰، سقف معافیت مالیاتی موضوع ماده ۸۴ قانون مالیات‌های مستقیم در این سال مبلغ ۴۸ میلیون تومان تعیین شده بود و بر این اساس، افرادی که ماهانه کمتر از ۴ میلیون تومان حقوق داشتند، مالیات نمی‌پرداختند.
همچنین سقف معافیت مالیاتی ۱۴۰۱، رقم ۶۷.۲ میلیون تومان در سال تعیین شده بود؛ یعنی در آن سال، درآمد ماهانه کمتر از ۵ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان، کاملاً معاف از مالیات بود؛ با توجه به مقررات جزء ۴ بند الف تبصره ۱۲ قانون بودجه سال ۱۴۰۰ کل کشور، سقف معافیت مالیاتی موضوع ماده ۸۴ قانون مالیات‌های مستقیم در سال ۱۴۰۰ مبلغ ۴۸ میلیون تومان تعیین شده بود و بر این اساس، افرادی که ماهانه کمتر از ۴ میلیون تومان حقوق داشتند، مالیات نمی‌پرداختند.
براساس اطلاعات و سوابق سال‌های گذشته، پیش از این هر سال سقف معافیت مالیاتی مزدبگیران به نسبت سال قبل افزایش داشته است؛ این سقف در سال ۱۳۹۹، رقم ۳ میلیون تومان، سال ۱۴۰۰ رقم ۴ میلیون تومان، سال ۱۴۰۱ رقم ۵ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان و در سال ۱۴۰۲، رقم ۱۰ میلیون تومان تعیین شد. سقف معافیت مالیات بر درآمد در سال ۱۴۰۳ به نسبت سال‌جاری نیز با افزایش مواجه شد و مبلغ ۱۲ میلیون تومان تعیین شد.
متن لایحه بودجه سال آینده بیانگر این است که دولت سیزدهم به‌درستی کاهش اتکا به درآمدهای نفتی و افزایش درآمدهای مالیاتی را هدفگذاری کرده است.
جزئیاتی از مشمولان مالیاتی سال ۱۴۰۳
طبق لایحه بودجه سال آینده، براساس تبصره ۱۶، سقف معافیت مالیاتی و نرخ مالیات بر مجموع درآمد اشخاص حقیقی که تحت عناوینی از قبیل حقوق و مزایا مقرری یا مزد، حق شغل، حق شاغل، فوق‌العاده‌ها اضافه‌کار، حق‌الزحمه، حق مشاوره، حق حضور در جلسات، پاداش حق‌التدریس، حق‌التحقیق و کارانه به صورت نقدی و غیرنقدی به شرح زیر است:
سقف معافیت مالیاتی سالانه موضوع ماده (۸۴) قانون مالیات‌های مستقیم اصلاحی ۳۱ تیر ۱۳۹۴ در سال ۱۴۰۳ مبلغ یک میلیارد و دویست میلیون (۱.۲۰۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال تعیین می‌شود.
نرخ مالیات بر مجموع درآمد اشخاص حقیقی به شرح زیر درنظر گرفته شده اما باتوجه به اینکه قرار است معافیت‌های مالیاتی اصلاح شود و رئیس‌جمهور آن را تأیید کرده، این ارقام نیز در اصلاحیه بودجه تغییر خواهد کرد.
نسبت به مازاد یک میلیارد و دویست میلیون (۱.۲۰۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال تا یک میلیارد و ششصد و هشتاد میلیون (۱٫۶۸۰٫۰۰۰٫۰۰۰) ریال، ۱۰ درصد (%۱۰)
نسبت به مازاد یک میلیارد و ششصد و هشتاد میلیون (۱٫۶۸۰٫۰۰۰٫۰۰۰) ریال تا دو میلیارد و هفتصد و شصت میلیون (۲٫۷۶۰٫۰۰۰٫۰۰۰) ریال، ۱۵ درصد (%۱۵)
نسبت به مازاد دو میلیارد و هفتصد و شصت میلیون (۲٫۷۶۰٫۰۰۰٫۰۰۰) ریال تا چهار میلیارد و هشتاد میلیون (۴٫۰۸۰٫۰۰۰٫۰۰۰) ریال، ۲۰ درصد (۲۰%)
نسبت به مازاد چهار میلیارد و هشتاد میلیون (۴٫۰۸۰٫۰۰۰٫۰۰۰ ریال به بالا درصد (۳۰%)
همچنین تمامی افرادی که در قبال ارائه خدمت در دستگاه‌ها با هر عنوان شعلی مانند ساعتی، روزمزد، قراردادی حق‌التدریس، حق‌التحقیق، حق‌الزحمه، حق نظارت، حق‌التألیف و پاداش شورای حل اختلاف دریافتی دارند، مشمول این بند هستند.
عدالت مالیاتی با معافیت پلکانی
اما آنچه باعث استقبال کارگران را از تصمیم دولت برانگیخته این است که دریافت مالیات در لایحه بودجه سال آینده براساس پلکانی بوده و این باعث شده تا عدالت مزدی نیز رعایت شود.
در همین زمینه نادر مرادی، فعال کارگری، اخذ مالیات بر درآمد به صورت پلکانی را یکی از راهکارهای رسیدن به «عدالت مالیاتی» دانست و گفت: مفهوم عدالت مالیاتی این است که افرادی که حقوق بیشتر می‌گیرند، مالیات بیشتری بپردازند؛ فردی که بالای ۳۴ میلیون تومان در هر ماه حقوق می‌گیرد باید بسیار بیشتر از فردی که زیر خط فقر درآمد دارد، مالیات بپردازد که البته این مالیات را بر درآمد مازاد بر سقف معافیت محاسبه می‌کنند.