«ایران اقتصادی» از بی‌توجهی دولت گذشته به فرامین قانونی صنعت خودرو گزارش می‌دهد
صرفه‌جویی 9 میلیارددلاری خودروهای دوگانه سوز
محدود شدن متقاضیان از آنجا که تولید خودروهای دوگانهسوز در دولت یازدهم و دوازدهم کنار گذاشته شد، متقاضیان دو راه بیشتر نداشتند؛ یکی منصرف شدن از خرید خودروهای گازسوز و دیگری گازسوز کردن خودروهای خریداری شده در کارگاه‌ها بود که این امر خطراتی را هم برای سرنشینان داشت
بیش از 11سال بود که خودروسازان، تولید خودروهای دوگانهسوز را به بهانه‌های مختلف کنار گذاشته بودند؛ این درحالی است که همواره در تمام این سال‌ها تقاضا برای خرید خودروهای گازسوز در بازار وجود داشت. دولت روحانی 8 سال اقدامی که برای دوگانهسوز شدن خودروها در دولت احمدی‌نژاد صورت گرفته بود را نادیده گرفت و خودروسازان هم از این بی‌توجهی، استقبال کردند. در دولت احمدی‌نژاد، گازسوز کردن خودروها با شتاب آغاز شد و خودروسازان، ملزم به تولید خودروهای دوگانهسوز شدند. آمارها حکایت از آن دارد که در دولت نهم و دهم، بیش از دو میلیون خودروی گازسوز تولید شد؛. در آن برهه زمانی بحران آلایندگی هوا کاهشی شد و البته در مقابل، دولت روحانی رکورددار روزهای آلوده هوا بود. دولت روحانی به دلیل آنکه اعتقادی به تولید خودروهای دوگانهسوز نداشت، خودروسازان را مؤاخذه نمی‌کرد که چرا روز به روز سهم خودروهای گازسوز در کارخانجات در حال آب رفتن است. همین امر سبب شد که تولید خودروهای گازسوز در دولت روحانی به صفر برسد. از آنجا که تولید خودروهای دوگانهسوز در دولت یازدهم و دوازدهم کنار گذاشته شد، متقاضیان دو راه بیشتر نداشتند؛ یکی منصرف شدن از خرید خودروهای گازسوز و دیگری گازسوز کردن خودروهای خریداری شده در کارگاه‌ها بود که این امر خطراتی را هم برای سرنشینان داشت.
ضرورت فراهم ساختن زیرساخت‌ها
ایران با دراختیار داشتن حدود 15 درصد ذخایر گاز طبیعی دنیا(حدود پنج برابر امریکا)، موقعیت ممتازی در جایگزینی گاز طبیعی فشرده دارد لذا با توجه به این ویژگی و همچنین کاهش آلودگی هوا و کاهش هزینه‌های بنزین، حرکت به سمت خودروهای گازسوز می‌تواند راه علاج این روزهای کشور باشد.
درحال حاضر فقط یک خودروساز، تولید خودرو دوگانهسوز به نام ساینااس را آغاز کرده است؛ قیمت پایه ساینااس دوگانه حدود 242 میلیون و 380 هزار تومان است و تا به دست مصرف‌کننده برسد قیمت آن 283 میلیون و 162 هزار تومان می‌شود. قیمت روز گذشته بازار این خودرو هم 380 میلیون تومان بود. از آنجا که تنها خودروی دوگانهسوز تولیدی خودروسازان ساینااس است، تقاضا برای خرید آن افزایشی است و همین امر فاصله قیمت کارخانه و بازار را بیشتر می‌کند. این روال سبب شده که شرکت خودروساز بخواهد تا دریافت مجوز افزایش قیمت از سوی شورای رقابت از تعهدات خود سرباز بزند و از ثبت‌نام‌کنندگان ساینااس دوگانهسوز بخواهد که خودروی خود را با ساینا اس تیپ DA که قیمت کارخانه‌ای آن 281 میلیون و 592 هزار تومان است، تغییر دهند.
در مقطع زمانی که خودروهای دوگانهسوز تولید نمی‌شد، خودروسازان بهانه کمبود کپسول و تحریم‌ها را داشتند اما گفته می‌شود عمده دلیلی که باعث شده خودروهای گازسوز به تولید انبوه نرسند این است که خودروهای بنزینی برای خودروسازان سود و منفعت بیشتری دارد. نکته قابل تأمل دیگری که شاید بتوان از عوامل بازدارنده خرید خودروهای دوگانهسوز در دولت روحانی دانست(منهای بی‌توجهی دولت وقت به تولید خودروهای دوگانهسوز) صف‌های طولانی جایگاه‌های پمپ گاز بود. عدم توزیع مناسب گاز سبب شده بود که مردم میل و رغبت خود را برای خرید خودروهای دوگانهسوز بهصورت کلی از دست بدهند.
منافع ملی برای دوگانه‌‌سوزی خودرو
از آنجا که کلانشهرها دچار افزایش آلایندگی هوا شدند، ضرورت دارد که خودروسازان با توجه به فراهم بودن زیرساخت‌ها، به سمت تولید خودروهای گازسوز بروند و سبد خودرویی و سوختی (بنزین، سی ان جی، گازوییل، هیبریدی و برقی) خود را به‌نحوی متنوع کنند که فراگیری آن بیشتر باشد و درعین‌حال بتوان از مصرف بنزین کشور کاست. در دولت روحانی، به دلیل بی‌توجهی به سبد سوخت خودروها، مصرف بنزین افزایشی شد و دولت سیزدهم، تاوان آن فراموشی را می‌دهد. 26 شهریورماه سال‌جاری اعلام شد که مصرف بنزین با ثبت رقم مصرف روزانه ۱۳۷ میلیون لیتر رکورد زد.
یکی از چالش‌هایی که در این حوزه وجود دارد و آن هم ارثیه دولت قبل است، افزایش مصرف سوخت خودروها است. درحالی که انتظار می‌رفت خودروسازان از میزان مصرف سوخت خودروها بکاهند، طی سال‌های گذشته بر مصرف سوخت خودروها افزوده شده است. به اذعان تعمیرکاران سطح شهر، اکثر خودروهای داخلی به ازای هر 100 کیلومتر (مصرف ترکیبی/ ترافیک و جاده) بین 11 الی 12.5 لیتر بنزین می‌سوزانند؛ این درحالی است که اکثر خودروسازان جهانی محدوده مصرف بنزین خودروهای‌شان کمتر از 5 لیتر است.
الزام قانونی به تولید خودرو کم‌مصرف
عبدالله توکلی لاهیجانی، مدیرکل دفتر صنایع خودرویی وزارت صمت گفته است: در آیین‌نامه ماده ۳ قانون ساماندهی صنعت خودرو که اخیراً تصویب شد، خودروسازان موظف شده‌اند بابت تولید خودروهای پرمصرف جریمه پرداخت کنند. در این آیین‌نامه خودروسازان موظف شدند سبد مصرف سوخت محصولات‌شان را به گونه‌ای مدیریت کنند تا در کنار تولید خودروی پرمصرف، یک خودروی کم‌مصرف هم تولید شود یعنی جمع مصرف سوخت تولیدات هر خودروساز از یک حد مشخصی فراتر نرود، وگرنه جریمه خواهد شد.
اوادامه داد: این آیین‌نامه با الگو‌برداری از کشور‌های پیشرو در صنعت خودرو تدوین شده است و عواید حاصل از این جریمه‌ها به توسعه حمل و نقل عمومی و توسعه خودروهای برقی اختصاص خواهد یافت. حد مجاز سبد مصرف سوخت خودروسازان بهصورت سالانه در یک کارگروه با حضور نمایندگانی از سازمان محیط زیست، سازمان ملی استاندارد، وزارت صمت و... تعیین می‌شود.
مدیرکل دفتر صنایع خودرویی وزارت صمت با اشاره به سیاست‌های کاهش مصرف سوخت افزود: مصوبه دیگری هم از سوی هیأت وزیران داریم که براساس آن خودروسازان موظف هستند سبد مصرف سوخت خود را سالانه ۵ درصد کاهش دهند.
شناسایی عامل اصلی آلودگی هوا
کارشناسان عنوان می‌کنند که بنزین با هزینه هنگفت وارد کشور می‌شود و با پرداخت یارانه کلان برای این سوخت، سرمایه ملی مملکت به هدر می‌رود، لذا در 80 درصد از جاده‌های کشور امکان ایجاد جایگاه‌های پمپ گاز وجود دارد و در صورتی که 60 درصد خودروهای کشور گازسوز(دوگانه سوز) شود سالانه حداقل 9 میلیارد دلار صرفه‌جویی ارزی را شاهد خواهیم بود. براساس اعلام بانک جهانی هشت میلیارد دلار در سال 2010 به دلیل آلودگی هوا به اقتصاد ایران لطمه وارد شده است.
همچنین کارشناسان یادآور شدند که 89 درصد آلودگی هوا ناشی از خودروها و به دلیل سوخت مصرفی آن(بنزین) است. متأسفانه درحال حاضر به دلیل همین آلودگی هوا، تهران به دومین شهر سرطان‌زای جهان مبدل شده است؛ درحالیکه جهت‌گیری بین‌المللی به سمت گسترش استفاده از سوخت سی‌ان‌جی می‌رود جالب است بدانید هم‌اکنون در اتحادیه اروپا، مالیات و عوارض سالانه خودروها براساس میزان آلودگی و آلایندگی خودروها تعیین و دریافت می‌شود.
اولویت تأمین منابع مالی
چندی پیش، محسن جوهری، رئیس انجمن سی‌ان‌جی کشور گفته بود: به‌طور کلی هزینه دوگانهسوز کردن خودروها به این بستگی دارد که ما از چه نوع کیت و مخزنی برای دوگانهسوز کردن خودرو استفاده کنیم. ما در موضوع کیت و مخزن تنوع گسترده‌ای داریم، اما آنچه در کشور مرسوم است بیشتر مخازن مصرفی فولادی است که استفاده می‌شود. یکی از مشکلاتی که در سال‌های گذشته داشته‌ایم این بوده که آمار خودروهای دوگانهسوز خودروسازان داخلی کاهشی بوده است. همچنین طبق آمار امسال در مجموع 22 هزار و 311 دستگاه خودرو دوگانه سوز در کشور تولید شده است؛ به‌طوری که در مدت مشابه سال گذشته این تعداد 8 هزار و 736 دستگاه بوده است.
او افزود: در ماه‌های نخست امسال رشد 155 درصدی تولید خودروهای دوگانهسوز داخلی را در کشور داشته‌ایم. خودروسازان ما باید آمار تولید خودروهای دوگانهسوز را افزایش دهند و امیدواریم این اتفاق بیفتد چرا که به نفع منابع ملی کشور است. دوگانهسوز کردن خودرو با توجه به آلودگی هوا می‌تواند این معضل را کاهش دهد. اگر مردم خودشان بخواهند خودروهای بنزینی خود را به دوگانهسوز تبدیل کنند هزینه آن حدوداً بین 18 تا 25 میلیون تومان است. براساس آخرین ویرایش مصوبه شورای اقتصاد به شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی اجازه داده شده مخازن منقضی شده و فرسوده تاکسی‌ها را بهصورت کاملاً رایگان و از محل مصوبه ماده 12 قانون رفع موانع تولید رقابت‌پذیر تعویض گردد که اجرای این طرح که به دلیل عدم تأمین منابع مالی با وقفه مواجه شده بود که خوشبختانه از امروز با اعلام رسمی، اجرای مصوبه آغاز شد.