در 9 ماهه سال جاری صورت گرفت
کاهش بیش از 40 درصدی واردات برنج با افزایش تولید داخلی
امین محمودی
روزنامه نگار
برنج دومین غله پرمصرف در سبد غذایی مردم ایران است که بعد از گندم مهم‌ترین تأمین‌کننده کالری است، با این حال اما علی‌رغم افزایش قیمت برخی کالاهای اساسی در سراسر ایران و جهان طی یک سال گذشته، بازار برنج نوسانی نداشته و آرامش بر آن حکمفرما شده است.
از طرف دیگر در زمینه تولید رسیدن به خوداتکایی ۱۰۰ درصدی در این محصول از جمله سیاست‌های وزارت جهاد کشاورزی است که سهم برنج در امنیت غذایی کشور غیرقابل انکار است.
در وضعیت فعلی تولید برنج داخلی در 19استان کشور به حدود دو میلیون و 200 هزار تا دو میلیون و 400 هزار تن رسیده است و از طرف دیگر درسال گذشته یک میلیون و 800 هزار تن برنج نیز به کشورمان وارد شده که میتوان گفت موجودی سال گذشته برنج حدوداً چهار میلیون و 200 تن بوده است.
این در حالی است که چندی پیش مرکز آمار رسماً اعلام کرد هر ایرانی در یک سال 35 کیلوگرم برنج مصرف میکند که به این معنی است که با توجه به حدود 90 میلیون نفر جمعیت ایران، میتوان گفت کشورمان سالانه به سه میلیون و 150 هزار تن برنج نیاز دارد، بنابراین میتوان گفت کشورمان حدود 70 درصد نیاز بازار را از طریق تولید داخل و 30 درصد آن را از طریق واردات تأمین میکند.
خودکفایی برنج در کشور شدنی است
عطاءالله هاشمی عضو شورای هماهنگی تشکل‌های بخش کشاورزی گفت: اگر وزارت جهاد حمایت‌های مالی از کشاورزان و تحقیقاتی را در کنار یکدیگر داشته باشد تا کشاورزان را نسبت به تولید برنج‌های پرمحصول با راندمان بالا قانع کند، خودکفایی حاصل خواهد شد.
به گفته وی، با اجرای کشت قراردادی و فراهم کردن الزامات و افزایش تولید برنج‌های پرمحصول امکان رسیدن به خودکفایی وجود دارد. هاشمی ادامه داد: سال گذشته یکی از تعاونی‌ها اقدام به کشت قراردادی برنج با اعضای خود کرد و از طرفی دولت وعده خرید تضمینی برنج را داده بود که متأسفانه این امر محقق نشد و در نهایت این امر منجر به عدم اعتماد کشاورزان و گرفتاری شرکت‌های تعاونی شد. عضو شورای تشکل‌های بخش کشاورزی گفت: با توسعه کشت ارقام پرمحصول و اجرای کشت قراردادی امکان رسیدن به خودکفایی برنج وجود دارد.
واردات بی رویه برنج آسیب جدی به تولید می‌‌زند
قاسم پیشه‌ور رئیس اتاق اصناف کشاورزی گفت: ظرفیت تولید ۲ میلیون و ۲۰۰ تا ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تن برنج و با احتساب کشت رتون، ۲ میلیون و ۷۰۰ هزار تن برنج در سه استان شمالی وجود دارد.
به گفته وی، با احتساب سرانه مصرف و ذخایر استراتژیک، سالانه ۵۰۰ تا ۷۰۰ هزار تن برنج باید وارد کشور شود و این درحالی است که سال گذشته بنابر آمار رسمی بیش از یک میلیون و ۷۰۰ هزار تن و با احتساب واردات غیررسمی ۲ میلیون تن وارد کشور شد که همین امر موجب شد تا برنج زیادی در انبارها باقی بماند.
پیشه‌ور با بیان اینکه واردات بی رویه برنج، تولید داخل را دچار چالش کرده است، افزود: اگر دولت ۵۰ درصد منابعی را که در اختیار تجار خارجی قرار میدهد، به بخش حمایت از کشاورزان داخلی تخصیص دهد، بدون افزایش سطح زیرکشت با ارتقای عملکرد در واحد سطح امکان خودکفایی برنج وجود دارد.
رئیس اتاق اصناف کشاورزی گفت: دلالان به بهانه کاهش قدرت خرید مردم با واردات بی رویه آسیب جدی به تولید داخل وارد کردند، درحالی که پتانسیل تولید و خودکفایی در استان‌های شمالی به سهولت وجود دارد.
جزئیات واردات برنج در سال جاری
آخرین آمارهای منتشر شده نشان میدهد در 9 ماهه سال جاری 818 هزار و 48 تن و 987 کیلوگرم برنج به ارزش 960 میلیون و 961 هزار و 755 دلار یا 27 هزار و 426 میلیارد و 710 میلیون و 365 هزار تومان از مبادی کشورهای هندوستان، پاکستان، امارات، تایوان و مناطق آزاد و ویژه وارد کشور شده، این در حالی است که در همین بازه زمانی در سال گذشته یک میلیون و 418 هزار و 991 تن برنج به ارزش یک میلیارد و 732 میلیون و 700 هزار دلار وارد شده بود.
پر واضح است که با افزایش تولید داخلی برنج و پر بودن موجودی انبارهای این کالای اساسی، واردات 9 ماهه برنج با کاهشی 42 درصدی به لحاظ وزنی و با کاهشی 45 درصدی روبه‌رو بوده است.
به عبارت دیگر میتوان گفت واردات این کالای اساسی به لحاظ وزنی کاهشی 600 هزار تنی و به لحاظ ارزشی 770 میلیون دلار کاهش ارزبری را تجربه کرده است.
ممنوعیت واردات برنج
با این اوصاف با توجه به افزایش قابل توجه موجودی انبارهای کشور و برداشت برنج از شالیزارهای شمال و جنوب کشورمان هم اکنون بازار از محصولات داخلی اشباع شده و این امر سبب کاهش قیمت برنج نیز شده است. از این رو دولت اعلام کرده که تا پایان سال واردات برنج صورت نخواهد گرفت.