«ایران اقتصادی» از کاهش عرضه و فروش لوازم خانگی در بازار گزارش می‌دهد
بهانه‌تراشی برای گرانفروشی لوازم خانگی
نوسان نرخ ارز، بهانه‌ای شده است تا عرضه و فروش لوازم خانگی ریز و درشت از سوی برخی از تولیدکنندگان و فروشندگان بازار کاهش پیدا کند و یا به صورت کامل متوقف شود، این عدم عرضه در شرایطی حادث شده که تولیدکنندگان و واحدهای صنفی از رکود بازار صحبت می‌کنند و می‌گویند خرید لوازم خانگی به پایین‌ترین حد خود رسیده است. در کنار عدم عرضه، گرانی لوازم خانگی هم این روزها بلای جان خریداران شده است. طی چند روز اخیر، برخی از فروشندگان، با قیمت‌های بالاتر کالاهای موجود در انبار و مغازه خود را به فروش می‌رسانند و همین امر سبب شده قیمت اکثر کالاها افزایشی شود و مردم به اجبار از بازار لوازم خانگی عقب‌نشینی کنند.
یکی از تولیدکنندگان لوازم خانگی که خواست نامش عنوان نشود به «ایران اقتصادی» گفت: برخی از تولیدکنندگان عامدانه، عرضه لوازم خانگی به واحدهای صنفی را کاهش داده‌اند و کالاها را در انبارهای خود نگه داشته‌اند تا ببینند وضعیت ارزی کشور چگونه خواهد بود. آنها در صورت ادامه افزایش نرخ ارز، می‌خواهند با قیمت‌های جدید محصولات خود را به فروش برسانند، اما برخی از تولیدکنندگان لوازم خانگی قربانی، قطعه‌سازان این حوزه شده‌اند. وقتی یک کارخانه لوازم خانگی با بیش از هزار قطعه‌ساز همکاری می‌کند، این احتمال وجود دارد که برخی از آنها بهانه‌تراشی کنند و قطعات مورد نیاز تولید را ندهند.
او افزود: طی چند روز اخیر برخی از قطعه‌سازان لوازم خانگی، قیمت قطعات تولیدی خود را بین 10 تا 20درصد گران کرده‌اند و اگر تولیدکننده لوازم خانگی از پرداخت وجه بیشتر امتناع کند، خط تولید دچار مشکل خواهد شد؛ لذا این گرانی باعث شده خطوط تولید هم با مشکل روبه‌رو شود.
این تولیدکننده لوازم خانگی با تأکید بر اینکه صنعت لوازم خانگی نیازمند ارز است و ضرورت دارد بانک مرکزی نشستی با تولیدکنندگان لوازم خانگی داشته باشد، گفت: اگر ارز نیمایی مورد نیاز تولیدکنندگان لوازم خانگی تأمین شود، مشکلات و عدم عرضه لوازم خانگی با سرعت حل خواهد شد.
او با تأکید بر اینکه ما می‌دانیم وضعیت پیش آمده و نوسان نرخ ارز مقطعی است، تصریح کرد: متأسفانه برخی از تولیدکنندگان و فعالان بازار از هر فرصتی می‌خواهند استفاده کنند تا سود ببرند و قطعاً چنین راه و روشی باعث می‌شود مردم نسبت به کالای ایرانی بدبین و دلخور شوند.
روز گذشته بازار امین‌حضور هم با رفتارهای سودجویانه روبه‌رو شده بود. برخی از واحدهای صنفی با آنکه لوازم خانگی مورد نیاز اسفندماه (به دلیل افزایش تقاضاهای مردمی) را از ماه‌های پیش خریداری کرده بودند، از عرضه کالا به مردم اجتناب می‌کردند. آنها این‌گونه مدعی شدند که اگر ما کالا را به فروش برسانیم، نمی‌توانیم با همان قیمت قبلی جایگزین کنیم لذا باید صبر کنیم نرخ ارز به ثبات گذشته خود بازگردد و بعد از آن کالای درخواست شده مردم را به فروش برسانیم. طی حداقل یک هفته اخیر تقاضا برای خرید لوازم خانگی هم بیشتر شده است، خیلی از کسانی که برنامه خرید در اسفندماه یا سال گذشته داشتند این روزها به بازار مراجعه کرده‌اند اما خیلی از این افراد نتوانستند خریدی داشته باشند چرا که قیمت‌ها از نظر آنها با منطق فاصله دارد.
البته این نخستین باری نیست که مردم با چنین وضعیتی در بازار و فعالان بازار هم با سودجویی تولیدکنندگان روبه‌رو می‌شوند. سنت چنین سوء‌استفاده‌ای از دولت گذشته به ارث رسیده است. در دولت روحانی هر زمان که نرخ ارز دچار نوسان می‌شد، بازار هم دچار بهم‌ریختگی می‌شد؛ کالاها نایاب می‌شدند و فعالان بازار هم از فروش هر کالای پرهیز می‌کردند چرا که اعتقاد داشتند، دولت روحانی توانایی کنترل بازار ارز و نرخ‌ها را ندارد، اما دولت سیزدهم این اطمینان را داده است که افزایش نرخ ارز در بازار، مقطعی است و به‌زودی حل خواهد شد.
حتی پیش‌بینی صمد حسن‌زاده، رئیس اتاق بازرگانی ایران این است که نباید برای التهابات این روزهای بازار ارز به دنبال دلیل علمی و اقتصادی بود. بانک مرکزی برای مدیریت بازار، ارز کافی در اختیار دارد و قیمت ارز به محدوده هفته‌های گذشته بازمی‌گردد.
کوبیدن بر طبل گرانی
روز گذشته نیز خبرگزاری تسنیم نوشت که با نزدیک شدن به بازار شب عید هنوز خرید و فروش در بازار لوازم خانگی رونق نگرفته است و رکود چندین‌ماهه این بازار هر روز تشدید می‌شود، همین امر باعث شده است تولیدکنندگان به فروش اقساطی محصولات اقدام کنند تا از این محل ضمن فروش کالا تأمین مالی خود را نیز انجام دهند. در این میان فروشگاه‌های بزرگ نیز در سطح شهر به فروش اقساطی لوازم خانگی اقدام می‌کنند اما نکته جالب اینجاست؛ سختی‌های دریافت وام و تأمین نقدینگی باعث شده است مردم کالاها را به‌صورت اقساطی از فروشگاه‌های زنجیره‌ای خریداری کنند و آنها را با قیمت پایین‌تر در سطح بازار به فروش برسانند. در این شرایط که بازار قسطی‌فروشی و حتی ارزان‌فروشی در بازار لوازم خانگی هر روز به‌طرق مختلف انجام می‌شود چند روزی‌است تولیدکنندگان لوازم خانگی به‌بهانه‌های مختلف، فروش کالا به نمایندگی‌ها را متوقف کرده‌اند.
کسبه معتقدند افزایش نرخ دلار عاملی شده است تا تولیدکنندگان بر طبل گرانی بکوبند و خواستار تغییرات قیمتی در انواع محصولات خود باشند البته هنوز تغییرات قیمتی در بازار لوازم خانگی توسط تولیدکنندگان اعمال نشده است اما فعلاً فروش متوقف شده است. مشخص نیست تولیدکنندگان چه‌زمانی می‌خواهند فروش کالا را مجدداً آغاز کنند اما نکته اینجاست بازار شب عید نیازمند کالاست و در این شرایط معلوم نیست تولیدکنندگان براساس کدام منطق به‌دنبال افزایش قیمت هستند. هم‌اکنون بررسی بازار لوازم خانگی نشان از آن دارد که کمتر معامله‌ای در بازار صورت می‌گیرد و همه به قسطی‌فروشی گرایش پیدا کرده‌اند. به‌نظر می‌رسد وزارت صنعت باید به این موضوع ورود پیدا کند که در بازار راکد براساس کدام استدلال تولیدکننده می‌خواهد افزایش قیمت را اعمال کند، مگر تولیدکننده منابع ارزی خود را از بازار آزاد تأمین می‌کند که با هر نوسان قیمتی خواستار تغییر قیمت در محصولات خود است.
وضعیت مطلوب ذخایر ارزی
در شرایطی که برخی از تولیدکنندگان لوازم خانگی، ایران خودرو و سایپا از کمبود ارز نیمایی صحبت می‌کنند و با شیطنت به دنبال گرانی و کم‌فروشی هستند، محمدرضا فرزین، بانک مرکزی اعلام کرد: «از ابتدای سال تا پایان روز دوم بهمن ماه سال‌جاری ۵۷ میلیارد دلار برای صنایع و واردات کالا و خدمات تأمین ارز صورت گرفته است، همچنین برای صنعت خودرو ۶ میلیارد دلار تأمین ارز در سال‌جاری انجام شده است که در تاریخ کشور بی‌سابقه بوده است و طی همین مدت کوتاه بیش از ۷۰۰ میلیون دلار ارز بابت واردات خودرو تخصیص داده شده است چراکه منابع کافی در اختیار داشته‌ایم. مجموع این اعداد به خوبی نشانگر وضعیت مطلوب ذخایر ارزی کشور است.»
او به روند عرضه ارز در سامانه نیما اشاره کرد و گفت: «در روز 2بهمن ماه از ۳۵۴ میلیون دلار ارزی که در سامانه نیما عرضه شده است تنها ۱۱۴ میلیون دلار مشتری داشته است.۱۰۳ میلیون درهم امارات، ۱۶۵ میلیون دلار امریکا، یک میلیون روبل جدید روسیه، ۱۰ میلیون روپیه هند، ۷۰۵ میلیون یوآن چین و ۵۲ میلیون یورو عرضه کردیم؛ این آمار نشان می‌دهد که عرضه در بازار بسیار بیشتر از تقاضای واقعی ارز در کشور است.»
با این اوصاف به نظر می‌رسد برخی از تولیدکنندگان به دنبال بهانه‌تراشی و ایجاد چالش برای دولت سیزدهم هستند.
بــــرش
به زودی ثبات نرخ ارز
عباس آرگون، کارشناس مسائل اقتصادی نیز اظهار کرد: نرخ ارز یکی از متغیرهای مهم اقتصادی هر کشوری به‌حساب می‌آید و تغییرات نرخ آن در هر کشوری سبب نگرانی اقتصاددانان و همچنین عموم می‌شود زیرا این متغیر بر سایر فاکتورهای مهم اقتصادی دیگر همچون نرخ تورم، اشتغال و صرفه‌پذیری صادرات و واردات و... تأثیر می‌گذارد. در ماه‌های اخیر شاهد تلاطم‌های منطقه‌ای و سیاسی بودیم که افراد مختلف، تحلیل‌های متفاوتی بر آن داشتند و درنهایت سردرگمی در خصوص رخدادهای سیاسی و اتفاقات پیش‌رو باعث تنش‌های ارزی در کشورمان شد. نایب رئیس کمیسیون بازار پول و سرمایه اتاق بازرگانی تهران ادامه داد: تأثیر تحولات سیاسی و منطقه‌ای بر تغییر انتظارات ارزی و تورمی، انکارناپذیر است و همواره نرخ تورم و ارز بر کنش و واکنش یکدیگر تأثیر می‌گذارند. در سه‌ماهه گذشته با تشدید تنش‌های منطقه‌ای، انتظارات تورمی رشد یافت و به دنبال آن بازار ارز نیز با افزایش نرخ روبه‌رو شد و درنهایت مکانیسم عرضه و تقاضا تحت تأثیر این محرک قرار گرفت. عواملی نظیر ذخایر ارزی در سایر کشورها، کسری بودجه، ناترازی‌های خارجی و... می‌تواند بر تحولات بازار ارز تأثیر بگذارد و باید این نکته را در نظر داشت که نوسان‌های ارزی در طول زمان با واقعیت نرخ تورم تعدیل خواهد شد. او گفت: یکی از اصلی‌ترین راهکارهای ایجاد توازن در بازار ارز، مدیریت انتظارات است و پارامترهای مختلفی بر این مسأله حکمفرماست که تمامی این موارد در اختیار بانک مرکزی نیست اما با این حال بانک مرکزی توانسته عملکرد خوبی را طی 8 ماه گذشته به ثبت برساند. در بازه زمانی مذکور نسبت به گذشته مدیریت بهتری در بازار ارز رقم خورده که این امر نیز ناشی از مدیریت تقاضا، سیاست‌های کنترلی در تخصیص ارز دولتی و کارکرد بهینه مرکز مبادله ارزی بوده است؛ امیدواریم در آینده با درنظرگیری واقعیت‌های اقتصادی سیاست‌های صحیحی اتخاذ بشود و شاهد ثبات نرخ ارز حقیقی باشیم.