افزایش 8 میلیون تنی ظرفیت تولید پتروشیمی
هم‌اکنون ۱۰۸ طرح پتروشیمی کشور در مرحله دریافت مجوز، مطالعه و اجرا بوده و برای امسال هم ۱۲ طرح نیمه‌کاره در برنامه افتتاح قرار گرفت
افزایش نزدیک به 8 میلیون تنی ظرفیت تولید صنعت پتروشیمی در دو سال فعالیت دولت سیزدهم؛ گامی بلند با هدف توسعه صنعت پتروشیمی و جلوگیری از خام‌فروشی درکشور.
ظرفیت تولید صنعت پتروشیمی در آغاز به کار دولت سیزدهم سالانه ۸۴.۵ میلیون تن بودکه اکنون به مرز ۹۲ میلیون تن در سال رسیده است.
طبق لایحه برنامه هفتم توسعه، ظرفیت تولید محصولات پتروشیمی تا پایان برنامه به میزان ۱۳۱.۵ میلیون تن هدفگذاری شده که تاپایان برنامه هشتم توسعه هم ظرفیت این صنعت از مرز ظرفیت تولید سالانه ۱۸۰ میلیون تن عبور خواهد کرد.
در حال حاضر ۷۰ مجتمع تولیدی پتروشیمی وظیفه تولید ۵۵۰ انواع محصولات پلیمری و شیمیایی را برعهده دارند.
برنامه تولید محصولات پتروشیمی برای سال جاری حدود ۷۷ میلیون تن بوده است.
در دو سال گذشته نیز مقدار تولید صنعت پتروشیمی از ۶۱.۲ میلیون تن به ۶۹.۷ میلیون تن و مقدار فروش از ۱۴ میلیارد دلار در سال ۹۹ به ۲۷ میلیارد دلار رسیده که بخش مهمی از تأمین ارزی کشور نیز از همین مسیر انجام شده است.
مرتضی شاهمیرزایی، مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی اعلام کرده است که هم‌اکنون ۱۰۸ طرح پتروشیمی کشور در مرحله دریافت مجوز، مطالعه و اجرا بوده و برای امسال هم ۱۲ طرح نیمه‌کاره در برنامه افتتاح قرار گرفت و افزوده که برای نمونه پتروشیمی همدان را پس از حدود ۲۰ سال بلاتکلیفی به مرحله اجرا رساندیم.
وی اظهار کرد: پارسال مجوز فعالیت ۱۹ طرح بلاتکلیف که سرمایه‌گذاران آن هیچ‌گونه اقدامی نداشتند، لغو شد و سهمیه خوراک آنها به دیگر طرح‌های تازه تخصیص یافت.
به عنوان نمونه طرح پتروشیمی ابن‌سینای همدان سال ۸۳ و در جریان سفر رهبر معظم انقلاب اسلامی به این استان مصوب شد، اما بلاتکلیف مانده بود تا اینکه در این دولت با ارزش یک میلیارد دلار فعال شد.
افزون بر پتروشیمی همدان، اجرای پنج طرح بزرگ دیگر پتروشیمی توسط وزارت نفت دنبال شد.
طرح پتروشیمی زنجان نیز با وجود ۹۸ هزار سرمایه‌گذار مردمی در استان از دیگر طرح‌های معطل‌مانده از سال ۸۵ بود که از ابتدای دولت مردمی فعال شده و پیشرفت اجرای آن از ۱۸ درصد به ۵۳ درصد رسید.
در یک تصویر کلی، راهبردهای دولت در حوزه پتروشیمی در چند محور دنبال می‌شود که مهم‌ترین بخش‌های آن، تکمیل و توسعه زنجیره ارزش، حمایت از دانش‌بنیان‌ها، ساخت داخل و بومی‌سازی کاتالیست‌هاست.
افزون بر آن، در حوزه تولید، حداکثر استفاده از ظرفیت نصب شده با استفاده از دانش و ساخت داخل است.
فعال‌سازی طرح‌های متوقف از دیگر راهبردهای مهم صنعت پتروشیمی بوده دست‌کم در دولت قبل بلاتکلیف رها شده بودند.
به صورت مشخص، طرح‌هایی که به نوعی در شهرهای مختلف ایجاد شده و سال‌ها معطل بوده‌اند در دولت سیزدهم تعیین تکلیف شدند.
فراموش نکنیم که در دولت گذشته به جای توسعه و تکمیل زنجیره ارزش صنعت پتروشیمی، اقدام به خام‌فروشی کردند.
با این حال، ازافزایش ظرفیت و تولید مححصولات پتروشیمی به عنوان یکی از اهداف مهم وزارت نفت در دولت سیزدهم یاد می‌شود.
از همین رو ۲۰ طرح مهم پتروشیمی همسو با مسیر توسعه زنجیره ارزش افزوده پتروشیمی برای سرمایه‌گذاری به هلدینگ‌های بزرگ کشور معرفی و پیشنهاد شد.
ناگفته نماند که درحال حاضر ۲۰ طرح با سرمایه مورد نیاز ۷ میلیارد دلار با مجموع ظرفیت سالانه ۹ میلیون تن در منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی، ۲۲ طرح با سرمایه مورد نیاز ۲۲ میلیارد دلار با مجموع ظرفیت سالانه ۲۸ میلیون تن در منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس، ۱۴ طرح با سرمایه مورد نیاز ۱۱.۵ میلیارد دلار با مجموع ظرفیت سالانه بیش از ۱۳ میلیون تن در منطقه پارس ۲، ۱۱ طرح با سرمایه مورد نیاز بیش از ۱۱ میلیارد دلار با مجموع ظرفیت سالانه ۱۴ میلیون تن در منطقه پارسیان، سه طرح با سرمایه مورد نیاز ۴ میلیارد دلار با مجموع ظرفیت سالانه ۹ میلیون تن در منطقه چابهار و چهار طرح با سرمایه مورد نیاز ۵ میلیارد دلار با مجموع ظرفیت سالانه ۱۰ میلیون تن در منطقه قشم در حال اجراست.
مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی با اشاره به دیپلماسی موفق صنعت پتروشیمی در دولت سیزدهم، گفته است که فرصت بسیار مطلوبی برای گسترش همکاری‌ها با کشورهای همسایه و همسو به‌وجود آمده و روابط با این کشورها در ابعاد مختلف در حال گسترش است و در عین حال با تأکید بر استقبال صنعت پتروشیمی از سرمایه‌گذاری خارجی تصریح کرده که منتظر شرکت‌های خارجی برای توسعه این صنعت نمی‌مانیم و این صنعت را با توان داخلی توسعه می‌دهیم.
صنعت پتروشیمی در مدت زمان حضور دولت سیزدهم رشدی قابل توجه داشته که یکی از مهم‌ترین دلایل آن اقدامات مهم و اجرای برنامه‌های بلند پروازانه برای صنعت پتروشیمی بوده که به واسطه برنامه‌‌ریزی‌های صورت گرفته برای افتتاح طرح‌ها در این صنعت، بناست به‌طور میانگین هر ماه یک طرح به بهره‌برداری برسد.
شکی نیست که با این حساب این صنعت در سال 1402 رکوردهای جدیدی را به ثبت خواهد رساند.
بررسی‌ها نیز نشان می‌دهند که صنعت پتروشیمی در دوسال گذشته در بسیاری از شاخص‌ها رشد قابل توجهی داشته است.
معاون وزیر نفت در امور پتروشیمی، سیاست شرکت ملی صنایع پتروشیمی در دولت سیزدهم را حرکت سریع به سمت تکمیل زنجیره ارزش صنعت پتروشیمی دانست و بیان کرد: در گذشته بیشتر تولید محصولات پایه صنعت پتروشیمی در داخل کشور برنامه‌ریزی می‌شد، اما خوشبختانه با رویکرد جدیدی که اتخاذ شده، بیشتر حرکت به سمت تکمیل زنجیره ارزش صنعت با استفاده از ظرفیت دانشگاه‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان داخلی با هدف جلوگیری از خام‌فروشی، ایجاد ارزش افزوده و اشتغالزایی بالاتر است.
با این حساب و تنها با گذشت دو سال از عمر دولت سیزدهم ،بخشی از طرح‌های پتروشیمی تکمیل شده و به بهره‌برداری رسیده و در کنار آن طرح‌های تازه‌ای نیز آغاز شده تا صنعت پتروشیمی همچنان پرقدرت، مسیر توسعه را به‌منظور افزایش تولید و صادرات، ارزآوری و خلق ثروت بپیماید.