حذف انحصار در مبادی واردات کالاهای اساسی
با برنامه‌ریزی مناسبی که در دولت سیزدهم انجام گرفت، فرصت‌های بزرگی در تأمین کالاهای اساسی در حوزه اوراسیا، شبه قاره هند و پاکستان ایجاد شد
نفیسه امامی
خبرنگار
متنوع‌سازی مبادی واردات کالاهای اساسی از محورهای مهم در اقتصاد مقاومتی و سیاست‌های دولت سیزدهم است که در جهت کاهش وابستگی به کشورهای محدود و خاص در دستور کار دولت قرار گرفت. در واقع این سیاست‌گذاری یکی از اقدامات مهمی بود تا با ایجاد انحصار در کشورهای مبدأ برای واردات کالاهای اساسی، امنیت غذایی کشور تهدید نشود، بخصوص در شرایطی که کشور در شرایط تحریمی قرار دارد.
در چنین شرایطی امکان هرگونه اختلال از جانب کشورهای مذکور در تأمین محصولات اساسی کشاورزی به کشور وجود دارد. در نهایت عدم متنوع‌سازی در مبادی واردات می‌تواند واردات محصولات اساسی را به کشور با اختلال روبه‌رو کند که برآیند نهایی آن باعث افزایش قیمت مواد غذایی اساسی در داخل کشور می‌شود.
تا پیش از این وضعیت مطلوبی در جهت متنوع‌سازی مبادی واردات در کشور وجود نداشت و مشکلات در این حوزه بعد از جنگ اوکراین و روسیه به وضوح خود را آشکار کرد. در همین راستا جا به جایی منابع تأمین نهاده‌های دامی به کشورهای قزاقستان و روسیه منتقل شد و بیشترین خرید برای نهاده‌های دامی و تأمین ذخایر استراتژیک از این کشورها انجام گرفت.
متنوع‌سازی مبادی واردات کالاهای اساسی راه‌حل ثبات بازار غذایی
علیرضا پیمان پاک قائم مقام وزیر جهاد کشاورزی در امور تجارت و تنظیم بازار نیز بر اهمیت و ضرورت متنوع شدن مبادی واردات کالاهای اساسی تأکید کرده و گفته است: پس از مدت‌ها بررسی و آسیب‌شناسی‌های صورت گرفته در زمینه تأمین کالاهای اساسی به این برنامه رسیدیم تا با متنوع‌سازی مبادی واردات کالاهای اساسی و همچنین افزایش تأمین‌کنندگان و واردکنندگان این عرصه، ابتدا از انحصارگرایی عبور کنیم و از طرفی مشکلات پیش‌بینی نشده برای تأمین این کالاها از طریق واردات را به حداقل ممکن برسانیم.
با توجه به اختلال و آسیب‌های مختلفی که می‌تواند ناشی از شرایط سیاسی یا غیر‌سیاسی به کشور باشد و منجر به بحران کمبود و گرانی محصولات غذایی شود، متنوع‌سازی مبادی واردات و همچنین افزایش واردکنندگان کالاهای اساسی و نهاده‌های تولید، خدمت بزرگی در دولت سیزدهم بود که امنیت غذایی را استحکام بخشید.
همکاری اوراسیا و شبه قاره هند با ایران در تأمین کالای اساسی
یکی از مسائل بسیار مهم در امنیت غذایی، تأمین کالاهای اساسی بویژه نهاده‌های تولید است چراکه نهاده‌های تولید ارتباط مستقیم با تأمین انواع پروتئین، محصولات لبنی و تخم مرغ در بازار دارد که نیاز‌های اساسی غذایی خانوار‌ها محسوب می‌شود و به همین جهت استمرار تولید و تأمین نهاده‌های آن بسیار حائز اهمیت است.
از مجموع واردات کالاها و محصولات مختلف به کشور سهم کالاهای اساسی از جمله کنجاله، دانه‌های روغنی و نهاده‌های دامی بسیار بالاست به طوری که میانگین در سال ۱۵ میلیون تن کالای اساسی به کشور وارد می‌شود که استمرار و تأمین بموقع آن برای تولید بسیار حائز اهمیت است.
با برنامه‌ریزی مناسبی که در دولت سیزدهم انجام گرفت، فرصت‌های بزرگی در تأمین کالاهای اساسی در حوزه اوراسیا، شبه قاره هند و پاکستان ایجاد گردید. در حال حاضر نیز بخش عمده واردات گندم کشور از اوراسیا خصوصاً روسیه و قزاقستان تأمین می‌شود اما با درایت دولت سیزدهم و تولید بالای گندم در داخل کشور، واردات این محصول به حداقل رسیده است.
در همین راستا واردات جو از اروپا صورت نمی‌گیرد و این محصول با قیمت بسیار ارزان‌تر و با کیفیتی بالاتر از روسیه و قزاقستان وارد می‌شود. همچنین بخشی از نهاده دامی از رومانی و کنجاله سویا نیز از هند، ترکیه و کشورهای امریکای لاتین وارد می‌گردد.
با توجه به هماهنگی‌های صورت گرفته با سازمان حفظ نباتات از کشورهای آفریقایی نیز قرار است غلات با کیفیت بالا وارد شود به همین دلیل وابستگی خاص به یک کشور در وضعیت فعلی موضوعیت ندارد. در زمینه روغن آفتابگردان و گندم نیز تقریباً به طور کامل واردات از اوراسیا در حال انجام است.
همچنین در سال‌های گذشته، ذرت از منطقه امریکای لاتین تأمین می‌شد در حالی که اکنون بخش قابل توجهی از این محصول بواسطه روسیه، قزاقستان، شرق اروپا و در آینده‌ای نزدیک از کشور پاکستان تأمین می‌شود. همین مسأله موجب فراوانی نهاده تولید در کشور شده و تأثیر خود را بر بازار پروتئینی و لبنی و تخم مرغ کشور گذاشته و منجر به کاهش قیمت‌ها در بازار شده است و به همین جهت ثبات به بازار غذایی کشور داده است.
برای تأمین کنجاله سویا و دانه‌های روغنی نیز در سال‌های گذشته واردات بیشتر از امریکای لاتین انجام می‌گرفت اما با برنامه‌ریزی‌های اخیر دولت سیزدهم با تأمین این کالا از شبه قاره هند و برخی کشورهای شرق اروپا، سبد کنجاله سویا متنوع شد که برآیند آن موجب فراوانی این محصول در کشور و کاهش قیمت برخی محصولات غذایی شد.
بر همین اساس نیز واردات انواع روغن خام در سال گذشته افزایش ۱۴ درصدی داشت به طوری که روند واردات و ذخایر روغن نباتی منجر به کاهش ۱۰ هزار تومانی قیمت روغن مایع و روغن نباتی جامد در فروردین‌ماه امسال نسبت به همین ماه در سال گذشته شده بود.