«ایران» از اقدامات دولت سیزدهم برای خروج بخش مسکن از رکود چندساله گزارش می‌دهد
تیراژ میلیونی تولید مسکن بعد از یک دهه توقف
ساخت یک میلیون و ۶۰۰ هزار واحد مسکونی در مدت ۳ سال، پس از ۱۰ سال رکورد خانه‌سازی را در کشور شکسته است
ساخت مسکن در کشور رو به افزایش است و در مناطق مختلف، ریل مسکن‌سازی بر مدار رونق قرار گرفته است. این روزها در شهرهای بزرگ، کوچک و در روستاها، کارگاه‌های ساخت مسکن بر اساس قانون نهضت ملی مسکن که دولت سیزدهم و رئیس‌جمهور شهید آن را پایه‌گذاری کرد، به چشم می‌خورد و به گفته فعالان ساختمانی، در مناطق بسیاری، پس از سال‌ها شاهد ساخت‌وساز مسکن در قالب طرح‌های حمایتی هستیم؛ ساخت‌و‌سازی که در دولت قبل تقریباً تعطیل شد و تولید مسکن به کمترین میزان در دهه‌های گذشته رسید. در دولت قبل صدور پروانه ساختمانی به شکل بی‌سابقه‌ای کاهش یافت و با منفی شدن رقم تعداد پروانه صادر شده، این عدد از منفی ۲.۵ درصد در سال ۱۳۹۴، به منفی ۳۴ درصد در سال ۱۴۰۰، آخرین سال دولت قبل رسید. این در حالی است که در پاییز سال گذشته صدور پروانه ساختمانی رشدی قابل توجه داشته و به ۴۱ هزار فقره رسیده است. همچنین صدور پروانه ساختمانی در دولت سیزهم به رکورد ۹۴ هزار پروانه رسیده که نسبت به تمام سال‌های شروع برنامه نوسازی بالاتر است.
آمار ساخت‌وساز و صدور پروانه ساختمانی را می‌توان به «کما» رفتن تولید مسکن در حدود ۱۰ سال تعبیر کرد، ۱۰ سالی که اتفاقات نادری در بخش مسکن افتاد و بیشترین رشد قیمت و کمترین میزان تولید خانه، رقم خورد. دولت سیزدهم در مواجهه با شرایط رکود عمیق تولید مسکن، با بررسی شرایط بازار و نیاز به مسکن، اجرای قانون جهش تولید مسکن را در دستور کار قرار داد و ساخت ۴ میلیون مسکن در طرح نهضت ملی مسکن را شروع کرد. دولت سیزدهم موفق شد تا رشد منفی ۱۳.۵ درصد در بخش مسکن و ساختمان را به مثبت ۴.۸ درصد برساند.
اکنون با گذشت ۳ سال از برنامه‌ریزی برای جبران کمبود مسکن، ساخت مسکن در دولت سیزدهم به یک میلیون و ۶۰۰ هزار واحد رسیده است. این میزان ساخت خانه رکوردی در تولید مسکن در کشور محسوب می‌شود. همچنین از این واحدهای آغاز شده حدود ۵۵۰ واحد نهضت ملی مسکن نیز تکمیل و تحویل متقاضیان شده است. افزایش ساخت مسکن منجر به افزایش عرضه آن شده و این اقدام منجر به کند شدن سرعت رشد تورم در بازار مسکن شده است.
طبق آمارهای وزارت راه و شهرسازی که متولی اجرای سیاست‌های دولت در بخش مسکن است، فرآیند ساخت واحدهای نهضت ملی مسکن از ابتدای دولت سیزدهم تا پایان اردیبهشت امسال از ۲ میلیون و ۶۰۰ هزار واحد عبور کرده و از ابتدای امسال تحویل برخی از واحدها که البته باقیمانده از واحدهای نیمه‌تمام مانند مسکن مهر به‌جای مانده از دولت قبل بود، در سراسر کشور شروع شده است.
نهضت ملی مسکن اما تنها اقدام دولت سیزدهم در بخش مسکن نیست. شهید آیت‌الله ابراهیم رئیسی تکمیل مسکن‌های مهر باقیمانده از تعهد دولت قبل را نسبت به برنامه‌های بخش مسکن دارای اولویت دانست و با تأکید رئیس دولت، ساخت و تکمیل مسکن‌های مهر باقیمانده سرعت گرفت. این تعهد هم در دولت سیزدهم به اجرا درآمد و بر اساس آمارهای دفتر پایش طرح‌های مسکن وزارت راه و شهرسازی دولت سیزدهم در ابتدای آغاز به کار خود حدود ۲۵۰ هزار واحد مسکن مهر باقیمانده را تحویل گرفت که با منابع صندوق ملی مسکن و سایر منابع در صدد تکمیل واحدهای نیمه‌کاره و تحویل آن به متقاضیان برآمد. بر اساس اعلام وزیر راه و شهرسازی هم‌اکنون آمار واحدهای تکمیل و تحویل‌شده مسکن مهر به بیش از ۱۳۷ هزار واحد رسیده است و دولت تلاش دارد تا در روزهای باقیمانده بخش دیگری از واحدها را نیز در صورت تکمیل، به متقاضیان تحویل دهد، به طوری که از ۲۴۰ هزار مسکن مهر باقیمانده ۱۳۷ هزار مسکن در سه سال گذشته به متقاضیان تحویل شده و ساخت و تکمیل واحدهای باقیمانده نیز ادامه دارد.
واگذاری زمین
در نهضت ملی مسکن، علاوه بر رکوردشکنی در حوزه ساخت، تأمین زمین رایگان برای واحدهای این برنامه نیز، عدد قابل توجهی است که تا کنون در هیچ دولتی این مقدار زمین دولتی برای ساخت مسکن حمایتی اختصاص داده نشده است. بر اساس این گزارش در نهضت ملی مسکن تا کنون ۵۴ هزار هکتار زمین تأمین و آماده شده و ساخت واحدهای مسکونی در این اراضی شروع شده است. علاوه بر این، دولت سیزدهم در کنار اجرای طرح نهضت ملی مسکن، واگذاری زمین به خانوارهای دارای دو فرزند و بیشتر را در برنامه قرار داد. در سال گذشته بیش از ۷۰ هزار خانواده در قالب این طرح زمین دریافت کردند.
ساخت مسکن ویلایی
تحولات بخش مسکن در دولت سیزدهم، فقط به تولید مسکن محدود نمی‌شود. یکی از مهم‌ترین اقدامات دولت با تأکید رئیس‌جمهور شهید، الحاق اراضی به محدوده شهرها برای ساخت خانه‌های ویلایی، یک طبقه یا دو طبقه است. ساخت مسکن ویلایی با توجه به سبک زندگی ایرانی اسلامی و مطابق با فرهنگ بومی اسلامی یکی از اقداماتی بود که در بسیاری از استان‌های کشور آغاز و در سراسر کشور از این طرح استقبال شد؛ اجرایی کردن این طرح با نقش پررنگ آیت‌الله رئیسی امکان‌پذیر بود.
مهرداد بذرپاش وزیر راه و شهرسازی اعلام کرده بود، دولت سیزدهم برنامه دارد که حداقل ۵۰ درصد خانه‌های نهضت ملی مسکن را به صورت ویلایی بسازد. مردمی‌سازی ساخت از دیگر سیاست‌های محوری دولت مردمی در جهت ساخت مسکن با سرعت بیشتر، مقرون به صرفه‌تر و با رضایت بالاتر مردم در سال ۱۴۰۳ است.
بر اساس این گزارش، با توجه به اجرای قانون جهش تولید مسکن در دولت سیزدهم، جهش در ساخت واحدهای مسکونی طبق آمار رسمی دیده می‌شود. ساخت واحدهای نهضت ملی مسکن با تأمین زمین، سرعت گرفته است و بدون توقف ادامه دارد. برنامه دولت سیزدهم شروع ساخت ۴ میلیون واحد در ۴ سال بود که در این سه سال حدود نیمی از ۴ میلیون واحد در حال ساخت است. با توجه به اثر مثبت اجرای نهضت ملی مسکن در بازار، ادامه این مسیر توصیه کارشناسان حوزه مسکن به دولت بعد است.