فصلی نوین درهمکاری‌های اقتصادی مسکو - تهران
تجارت ایران و روسیه رکورد می‌زند
دولت شهید جمهور از ابتدای فعالیت خود همواره با نگاه جدید و ایجاد تحول در روابط خارجی تلاش کرد تا روابط خود را گسترش دهد و از ظرفیت‌های مغفول مانده استفاده کند. بر این اساس رویکرد دیپلماسی اقتصادی در دولت سیزدهم برتوسعه روابط با همسایگان، کشورهای منطقه و حضور در بازارهای جدید متمرکزشد. با توجه به این موضوع، دولتمردان تلاش خود را بر بهره‌گیری از منافع اقتصادی کشور در سایه تعاملات سیاسی استوار کردند.همچنین در این روند بازنگری در روابط تجاری – سیاسی با برخی کشورها نظیرروسیه نیز قابل تأمل بود.عضویت رسمی ایران در پیمان‌نامه‌هایی نظیر اوراسیا و بریکس تنها بخش کوچکی از دستاورد جدید توسعه تجارت ایران در سطح بین‌المللی به شمار می‌آید که نمی‌توان همکاری روسیه را دراین روند نادیده گرفت.
مسائل مذکور در حالی مطرح است که اواخر هفته گذشته تفاهمنامه انتقال گاز روسیه به ایران، با حضور محمد مخبر سرپرست ریاست جمهوری و الکسی میلر رئیس هیأت مدیره گاز پروم امضا شد.کارشناسان امضای تفاهمنامه مشترک در خصوص انتقال گاز روسیه به ایران را گامی بلند در جهت تعمیق روابط دو کشور و اقدامی مؤثر در راستای توسعه اقتصادی منطقه می‌دانند و معتقدند با اجرای این طرح نه تنها منافع اقتصادی دو کشور، بلکه منافع کل منطقه تأمین می‌شود.
فرصتی برای ارتقای تراز تجاری
لئونید لوژچکو رئیس شورای روابط تجاری روسیه و ایران در اتاق بازرگانی و صنایع فدراسیون روسیه که از سال ۲۰۲۳ تاکنون مأموریت توسعه مناسبات تجاری مسکو – تهران را برعهده دارد، در گفت‌و‌گو با شبکه تلویزیونی بریکس گفت: عضویت جمهوری اسلامی ایران در گروه بریکس، فرصت بی‌نظیری را برای کارآفرینان ایرانی پدید آورده است تا بر اساس سازکارهای مشترک، تجارت با دیگر کشورهای عضو را دنبال کنند.
وی خاطرنشان کرد: در میان کشورهای عضو بریکس، ایران و روسیه از کشورهای شاخص در تولید انرژی هستند و در سوی مقابل، کشورهای مطرح دیگری نیز در این گروه مانند چین و هند وجود دارند که مصرف‌کننده بزرگ انرژی هستند.
این فعال اقتصادی روس افزود: عضویت ایران در گروه بریکس، سرمایه‌گذاری‌های مشترک در حوزه انرژی این کشور را توسعه می‌دهد و به صورت طبیعی، فرآوری منابع نفت و گاز، فرصتی برای ارتقای تراز تجاری ایران خواهد بود.
چشم‌اندازنوید بخش برای توسعه
رئیس شورای روابط تجاری روسیه و ایران در بخش دیگری از این گفت‌و‌گو خاطرنشان کرد: هم‌اینک روابط تجاری دو کشور به صورت فعال در سطوح مختلف با حمایت سران کشورها در حال توسعه است؛ رهبران دو کشور از این فرآیند حمایت می‌کنند.
وی اظهارداشت:شرکت‌های بزرگ روس هم‌اینک در توسعه بخش انرژی در ایران مشارکت دارند و ما نیز در مقطع کنونی به دنبال توسعه روابط تجاری بین شرکت‌های کوچک و متوسط دو کشور هستیم.
لوژچکو ادامه داد: در حال حاضر شمار زیادی از شرکت‌های روس وارد بازار ایران شده‌اند، بنابراین فکر می‌کنم که چشم‌انداز عالی و نویدبخشی برای توسعه این روابط وجود دارد.
رونق خودرو‌سازی ایران
این فعال اقتصادی روس در ادامه همکاری‌های روسیه و ایران در صنعت برق، تولید قطعات و تجهیزات را یادآور شد وگفت: دو کشور اخیراً قرارداد بزرگی برای تأمین ۴۰ هزار دستگاه خودروی ایرانی برای بازار روسیه امضا کرده‌اند که تحقق این قرار داد سر آغازی جدید برای افزایش حضورخودروهای ایرانی در بازارهای بین‌المللی خواهد بود.
برگزاری بیش از یک هزار جلسه
لوژچکو با اشاره به مبادلات هیأت‌های تجاری دو کشور بیان داشت: بیش از ۱۵۰ فعال اقتصادی روس در یکی از نمایشگاه‌های تجاری اخیر ایران حضور یافتند.
همچنین در سال ۲۰۲۳ میلادی تنها در ایران، بیش از یک هزار جلسه رودرروی شرکت‌های ایرانی و روسی (B۲B) برگزار شده است که برگزاری این جلسات به منظور آشنایی طرفین از ظرفیت‌های یکدیگر با حمایت ایران صورت گرفت.
فرصتی مناسب برای افزایش مبادلات
عضو اتاق بازرگانی و صنایع فدراسیون روسیه اظهار داشت: هم‌اینک امکان فعالیت شرکت‌های روسی در هشت منطقه آزاد تجاری ایران فراهم است و ثبت شرکت‌های روسی در ایران در بندرانزلی امکان پذیر است و آنها از امکان سرمایه‌گذاری مطمئن در ایران برخودار شده‌اند.
وی ادامه داد: متقابلاً بسیاری از شرکت‌های ایرانی در حال ورود به بازار روسیه از جمله بخش تأمین مواد خام هستند؛ برخی از این شرکت‌ها در حال خرید زمین و تأسیس شرکت هستند تا وضعیت پایداری را در بازار ما پیدا کنند و به ارزش افزوده بیشتری در مبادلات تجاری دست یابند. شرکت‌های ایرانی نیز در روسیه از حمایت دولتی برخوردار هستند و به آنها زمین و معافیت‌های مالیاتی تعلق می‌گیرد.
رئیس شورای روابط تجاری روسیه و ایران با اشاره به امضای موافقتنامه تجارت آزاد جمهوری اسلامی ایران و کشورهای عضو اتحادیه اوراسیا در دسامبر ۲۰۲۳ (دی ماه ۱۴۰۲) که اجرایی شدن آن پس از تصویب پارلمان‌ها در ۶ کشور طرف قرارداد صورت می‌گیرد، تأکید کرد: این موافقتنامه فرصت بزرگی برای توسعه مبادلات تجاری مسکو – تهران نیز خواهد بود چرا که تعرفه گمرکی را برای بیش از ۸۵ درصد کالاها حذف می‌کند.
جهش در نیروگاه اتمی بوشهر
لوژچکو در ادامه با اشاره به بهره‌برداری واحد اول نیروگاه اتمی بوشهر توسط روسیه و قرارداد این کشور با ایران در زمینه ساخت واحدهای دو و سه این نیروگاه گفت: شرکت روس‌اتم، ساخت این نیروگاه‌ها را آغاز کرده است.
وی اظهار داشت:در سال ۲۰۱۹ میلادی ما قراردادی ۱۰ ساله برای ساخت این واحدها امضا کردیم که شرکت روس اتم اکنون در این راستا فعالیت دارد.
تقویت توسعه انرژی سبز
این فعال اقتصادی روس همچنین گفت: روسیه در توسعه نیروگاه‌های خورشیدی و بادی ایران مشارکت دارد و این نیروگاه‌ها در مناطقی همچون ساحل دریای خزر و مناطق مرزی ایران با افغانستان طرح‌ریزی شده‌اند، بنابراین به طور کلی، همکاری‌ها در زمینه توسعه انرژی سبز میان مسکو و تهران در حال تقویت است.
احیای مبادلات کریدوری
لوژچکو در ادامه یادآور شد: در سال ۲۰۰۶، اعلامیه تهران در زمینه حفاظت و مشارکت کشورها در حفظ اکوسیستم دریای خزر تصویب شد و همه کشورهای ساحل دریای خزر موظف به اجرای آن هستند؛ به طور خاص، فدراسیون روسیه نیز در این زمینه فعال است. وی اظهار داشت: هم اینک روسیه در حال لایروبی مسیر حمل و نقل دریایی از بندر اولیا تا آخرین فانوس دریایی روسیه در دریای خزر به مسافت حدود ۱۰۰ کیلومتر است و ما در حال پاکسازی و افزایش عمق کانال ولگا هستیم تا کشتی‌ها با حجم بار بیشتر بتوانند تردد کنند.
این فعال اقتصادی روس گفت:ایران نیز در حال انجام پاکسازی و لایروبی نواحی اطراف مناطق بندری خود در دریای خزر است.
وی ادامه داد:ما نیز فعالیت مشابهی را در بندر ماخاچ قلعه در آینده خواهیم داشت و همانگونه که اطلاع داریم، قزاقستان نیز فعالانه در این حوزه مشارکت دارد.
بــــرش
زیارتگاه‌های ایران مقاصد جذاب برای گردشگران روس
رئیس شورای روابط تجاری روسیه و ایران با اشاره به آغاز مبادله گروهی گردشگران بدون روادید در سفرهای متقابل شهروندان دو کشور گفت:ما به شهروندان روس توصیه می‌کنیم که به ایران سفر کنند چرا که مکان‌های دیدنی زیادی در این کشور مانند اصفهان و شیراز وجود دارد که پیشینه تمدنی آنها بیش از سه هزار سال است، علاوه بر این، زیارتگاه‌های ایران نیز از مکان‌های مورد علاقه گردشگران است. وی افزود: با تحقق موارد مذکور جریان‌های گردشگری متقابل بین ایران و روسیه، بیش از پیش رونق می‌گیرد.