افزایش چهار برابری تراز دریاچه ارومیه
تراز دریاچه ارومیه هر سال مثبت خواهد شد و بالاتر خواهد رفت و در مقایسه با شرایط گذشته باید گفت که حجم آب دریاچه نسبت به مهرماه 4 برابر افزایش را تجربه کرده و مساحت آن هم 3 برابر شده است
بهره‌برداری از دو طرح مهم صنعت آب استان آذربایجان غربی با حضور علی اکبر محرابیان، وزیر نیرو روز پنجشنبه در این استان صورت گرفت.
بهره‌برداری از «بند و کانال بادین آباد» به عنوان فاز دوم و نهایی بزرگترین طرح احیای دریاچه ارومیه با اعتبار ۱۵۰۰ میلیارد تومان از مهم‌ترین این طرح‌ها به شمار می‌رود.
افتتاح عملیات احداث شبکه آبیاری جلدیان و سروکانی با هدف تأمین آب (تحت فشار) اراضی منطقه در سطح ۲۶۰۶ هکتار با سرمایه‌گذاری ۱۴۰۰ میلیارد تومان از دیگر طرح‌هایی است که با حضور وزیر نیرو در استان آذربایجان‌غربی افتتاح شد.
همچنین طرح انتقال آب به دریاچه ارومیه به عنوان یکی از راهکارهای 19 گانه در شورای ملی مدیریت راهبردی مورد تأیید قرار گرفته بود. براین اساس با بهره‌برداری فاز دوم بزرگترین طرح محیط زیستی غرب آسیا و افزودن 180 میلیون مترمکعب آب رودخانه بادین آباد به مخزن سدکانی سیب، در مجموع امکان انتقال سالیانه 480 میلیون مترمکعب آب به منظور تأمین بخشی از نیازهای زیست محیطی دریاچه ارومیه فراهم شد.
وزیر نیرو در حاشیه این مراسم با بیان این که با اجرای پروژه‌های احیای دریاچه ارومیه امید می‌رود هر سال شاهد افزایش تراز و احیای دریاچه ارومیه باشیم، گفت: پس از این، اقدامات موجود نرم‌افزاری خواهد بود و در مدیریت منابع آب بویژه مصرف آن در بخش کشاورزی و دیگر اقدامات باید طوری عمل کرد که احیا تکمیل شود.
علی اکبر محرابیان بیان کرد: احیای دریاچه ارومیه از جمله موضوعات مهمی بود که از ابتدای شروع دولت با تأکیدهای رئیس جمهور شهید در دستور کار قرار گرفت. در اولین سفر حضرت آیت‌الله رئیسی و طی بازدیدی که از منطقه انجام شد، طرح‌های بسیاری در این زمینه پیش‌بینی شده بود که در نتیجه تکمیل آنها در دستور کار قرار گرفت. وزیر نیرو ادامه داد: مرحله اول طرح‌های انتقال آب در اسفند 1401 با حضور آیت‌الله رئیسی به بهره‌برداری رسید و در همان سفر بر تکمیل این طرح‌ها تأکید شد.
وی افزود: یکی از طرح‌های باقی مانده طرح بند و تونل بادین‌آباد بود که زمان تقریبی برای تکمیل این طرح 3 سال پیش‌بینی می‌شد، ولی با توجه به شرایط دریاچه اعتبار مناسبی از جانب رئیس جمهور عزیز تخصیص داده شد، بنابراین با سرعت بسیار خوب و همکاری قرارگاه خاتم‌الانبیا در حداقل زمان ممکن این پروژه تکمیل و امروز بهره‌برداری شد.
محرابیان تشریح کرد: این بخش از اجرای احیای دریاچه ارومیه آخرین بخش است و بعد از اجرای آن، اقدامات موجود نرم‌افزاری خواهد بود. بدون شک در مدیریت منابع آب بویژه مصرف آن در بخش کشاورزی و دیگر اقدامات باید طوری عمل کرد که احیا تکمیل شود.
وی ادامه داد: در نتیجه طبیعی است که تراز دریاچه ارومیه هر سال مثبت خواهدشد و بالاتر خواهد رفت و شاهد احیا خواهیم بود. در مقایسه با شرایط گذشته باید گفت که حجم آب دریاچه نسبت به مهرماه 4 برابر افزایش را تجربه کرده و مساحت آن هم 3 برابر شده است.
وی ادامه داد: امیدواریم با اجرایی شدن این پروژه‌ها که به بهره‌برداری کامل رسیده است، هر سال شاهد افزایش تراز و حرکت سریعتر به سمت احیای دریاچه ارومیه باشیم. وزیر نیرو گفت: طی سه سال کشوری که در معادلات انرژی جهان به طور کامل حذف شده بود به طراح بسته انرژی سازمان شانگهای تبدیل شد.
محرابیان اظهار کرد: ما برای تعیین خشکسالی یا ترسالی نه از آمار یک روز و یک ماه بلکه به آمار 36 ماهه اشاره می‌کنیم. در 36 ماهه منتهی به امروز، شرایط بارشی به مراتب سخت‌تر از 36 ماه منتهی به شهریور سال 1400 است اما امروز شرایط کشور در حوزه برق و آب، زمین تا آسمان تفاوت دارد.
محرابیان با اشاره به شرایط کشور در شهریور 1400 گفت: مردم ما فراموش نکردند که 16 استان کشور با شرایط خطیر تنش آبی دست و پنجه نرم می‌کرد و روزانه شاهد اعتراضات و تجمعات گسترده بودیم، مردم ما خوزستان و شرایط کرخه در تابستان 1400 را فراموش نکردند. در مسأله برق جداول خاموشی مسأله مردم نبود بلکه خاموشی خارج از برنامه به مسأله بدل شده بود.
وی افزود: در دوران کرونا و دوران سخت تابستان 1400 بخشی از مردم با خرید دستگاه ونتیلاتور از مریض خود در خانه مراقبت می‌کردند و قطعی برق در آن زمان چه مصایب بزرگی برای مردم کشور ایجاد کرد.
محرابیان با اشاره به جمله شهید رئیسی مبنی بر اینکه پیشرفت کشور را معطل اخم و لبخند بیگانه نمی‌کنیم، گفت: این نگاه شهید رئیسی سبب شد تا طرح‌هایی که سالیان سال در پیشرفت 20 درصد و 40 درصد خاک می‌خورد، دوباره فعال شود. همچنین کاروان افتتاح به راه افتاد، استان به استان، شهر به شهر و روستا به روستا مسائل حل شد و این حاصل نگاه به درون و استفاده از ظرفیت‌های دیپلماسی برای کشور است. عضو کابینه دولت سیزدهم تأکید کرد: با تغییر دست‌فرمان دیپلماسی، از این ظرفیت برای رشد و پیشرفت و ایجاد رفاه ملت ایران حداکثر استفاده انجام شد.
وی ادامه داد: در حوزه انرژی و در پایان دولت دوازدهم، ایران به عنوان بزرگترین دارنده ذخایر انرژی جهان از معادلات انرژی جهان حذف شده بود.
محرابیان گفت: همه نزدیک به صفر شدن صادرات نفت را در پایان دولت دوازدهم فراموش نکردند.
این مقام مسئول گفت: اما امروز ایران به نقش خود در حوزه انرژی دنیا بازگشته است. بنده دو هفته گذشته در اجلاس وزرای انرژی شانگهای شرکت کردم و در آن اجلاس ایران به واسطه توان فنی و تخصصی بی‌نظیر خود، 20 پیشنهاد را روی میز گذاشت که از این 20 پیشنهاد، 19 پیشنهاد به طور کامل در سند توسعه انرژی شانگهای به تصویب رسید و تنها یک پیشنهاد ماند که هند با آن مخالفت داشت اما همان پیشنهاد هم با کامنت مخالفت مصر در سند تصویب شد.
وزیر نیرو خاطرنشان کرد: طی سه سال کشوری که در معادلات انرژی جهان به طور کامل حذف شده بود به طراح بسته انرژی سازمان شانگهای تبدیل شد. وقتی از شانگهای حرف می‌زنیم منظور از کشورهایی است که نصف جمعیت جهان را در خود جای داده و بزرگترین صادرکننده و واردکننده انرژی دنیا هستند.
وی افزود: ما از دیپلماسی رشد، رفاه و پیشرفت مطالبه داشتیم، ما دیپلماسی را برای توقف استفاده نمی‌خواستیم و آن را به ابزار سلطه چند کشور متخاصم محدود نمی‌کردیم.
محرابیان گفت: مردم ما خواستار قدرت هرچه بیشتر ایران هستند و راهی که شهید جمهور آغاز کرد، با قدرت بیشتر ادامه پیدا کند.
بــــرش
تأمین بیش از یک میلیارد مترمکعب آب دریاچه ارومیه
سخنگوی صنعت آب کشور گفت: با اجرای طرح‌های وزارت نیرو، بیش از یک میلیارد متر مکعب آب به حوضچه دریاچه ارومیه اضافه شد.
عیسی بزرگ‌زاده در رابطه با اقدامات دولت سیزدهم در احیای دریاچه ارومیه، با بیان اینکه مجموعه‌ای از اقدامات نرم‌افزاری سخت‌افزاری برای این موضوع پیش‌بینی شده بود، اظهار کرد: در حوزه نرم‌افزاری که بخش عمده طرح‌ها به حوزه مدیریت مصرف، مدیریت تقاضا، فرهنگسازی و تغییر رفتار می‌پردازد، ذیل راهبری ستاد احیای دریاچه ارومیه تعریف می‌شود که وزارت نیرو نیز یک عضو مهم این ستاد است.
وی با بیان اینکه تقریباً همه طرح‌های سخت‌افزاری در حوزه عمل وزارت نیرو تعریف می‌شود، اضافه کرد: عمده طرح‌ها در حوزه نرم‌افزاری از جنس مدیریت مصرف، مدیریت تقاضا و تغییر الگوی کشت است که در برنامه‌های ستاد احیا پیش‌بینی شده؛ براین اساس باید مصرف آب کشاورزی در این منطقه ۴۰ درصد کاهش پیدا کند و تغییراتی در الگوی کشت رخ بدهد تا به طرف کاهش مصرف بروند.
تأثیر تغییر اقلیم بر وضعیت دریاچه ارومیه
سخنگوی صنعت آب کشور به بیان علل به وجود آمدن شرایط بحرانی برای دریاچه ارومیه پرداخت و گفت: یکی از علت‌ها، تغییر اقلیم بود که برخی از برآورد‌ها نشان می‌دهد تا ۲۰ درصد از آثاری که دریاچه ارومیه را تحت تأثیر قرار داده به دلیل تغییر اقلیم بوده است.
وی افزود: سطوح زیر کشت در حوزه دریاچه ارومیه اضافه شده بود و الگوی کشت نیز از کشت کم مصرف در گذشته‌های دور، به کشت پرمصرف‌تر تغییر کرده بود؛ در کنار آن تعداد چاه‌ها و برداشت از آب‌های زیرزمینی نیز افزایش پیدا کرده بود.
بزرگ‌زاده به طرح‌های وزارت نیرو برای تأمین نیاز آبی دریاچه ارومیه اشاره و عنوان کرد: مجموعه‌ای از طرح‌ها پیش‌بینی شد. بخشی از آن مربوط به افزایش منابع آب در اختیار دریاچه ارومیه بود که یکی از این طرح‌ها، امکان تأمین ۴۸۰ میلیون مترمکعب آب از حوزه‌های مجاور دریاچه ارومیه بود.
وی بیان کرد: سامانه‌ای عظیم متشکل از شبکه زیرزمینی، بند و کانال انتقال آب طراحی شد که هزینه ساخت آن بالغ بر ۱۶ هزار میلیارد تومان است اما اگر با اصلاح الگوی کشت و مدیریت مصرف همراه نشود ممکن است این زحمات گسترده به نتایج مطلوبی که پیش‌بینی شده، دست پیدا نکند.
سخنگوی صنعت آب کشور تصریح کرد: بنا بر مصوباتی که ستاد احیای دریاچه ارومیه داشت، از گسترش سدسازی در آن ناحیه جلوگیری شد، همچنین سد‌های موجود نیز رهاسازی‌های خود را با دستوراتی که در ستاد احیا مصوب شد منطبق کردند؛ علاوه بر اینکه ۷۷۵ میلیون متر مکعب از سد‌های درون حوزه در سال آبی جاری رهاسازی شده، ۳۱۷ میلیون متر مکعب از ۴۸۰ میلیون متر مکعبی که ذیل طرح جدید پیش‌بینی شده، رهاسازی شده که در مجموع بالغ بر یک میلیارد و صد میلیون متر مکعب توسط وزارت نیرو برای نجات دریاچه ارومیه تأمین شده است.
وی در خصوص چاه‌های موجود در منطقه دریاچه ارومیه، ابراز کرد: حدود ۱۱۵ هزار چاه در آن منطقه وجود دارد که بیش از نیمی از آنها چاه‌های غیرمجاز هستند که میزان برداشت آب قابل توجهی نیز دارند.
بزرگ‌زاده ادامه داد: شهید رئیسی ۵ تیر سال گذشته سند مهمی را به اسم «سند ملی دانش بنیان امنیت غذایی» ابلاغ کردند که چگونه می‌توانیم هم امنیت غذایی داشته باشیم و محصولات راهبردی‌مان را تأمین کنیم و هم اضافه برداشت‌های کشاورزی را تعدیل کنیم تا کشاورزی پایدار و امنیت غذایی تهدید نشود، این سند باید در تمام کشور از جمله در دریاچه‌ارومیه پیاده شود.