در سال 1400 کشور مجبور به واردات 7 میلیون تن گندم بود اما دولت رئیسی کشور را در این زمینه خودکفا کرد
خودکفایی گندم در آستانه تحویل دولت
امین محمودی
خبرنگار
کشورمان سال‌ها است در راستای تأمین نیازهای غذایی مردم، تأمین امنیت غذایی و نبود وابستگی به سایر کشورها در کالاهای اساسی بخصوص در زمینه گندم به عنوان قوت غالب مردم، موضوع خودکفایی در زمینه گندم را در دست اجرا دارد که در این زمینه موفقیت‌هایی نیز حاصل شد و کشورمان در سال گذشته در تأمین گندم آرد و نان به خودکفایی رسید. یک دلیل مهم این توفیق آن است که با روی کار آمدن دولت سیزدهم قیمت خرید تضمینی گندم از کیلویی پنج هزار تومان به 7 هزار و 500 تومان و در ابتدای سال ۱۴۰۱ به ۱۱ هزار و ۵۰۰ تومان و مجدد این رقم به ۱۳ هزار تومان افزایش یافت تا کشاورزان متضرر نشوند. با نگاهی اجمالی به خرید تضمینی گندم قبل از سال ۱۴۰۰ و پس از آن نشان می‌دهد که این نرخ با افزایش ۲۵۰ درصدی همراه بوده است.
با این حال در سال اولی (1401) که دولت سیزدهم اقدام به خرید تضمینی گندم از کشاورزان سراسر کشور کرده بود، دولت توانست تنها 7 میلیون و 200 هزار تن گندم از کشاورزان خریداری کند که این امر ریشه در بی‌اعتمادی کشاورزان نسبت به دولت دوازدهم داشت به طوری که در سال ماقبل آن یعنی 1400 نیز به دلیل نرخ نامعقول خرید تضمینی گندم تنها 4 میلیون و 700 هزار تن گندم از کشاورزان خریداری شد.
با این حال تاکنون بیش از 7 میلیون و 240 هزار تن گندم از کشاورزان سراسر کشور خریداری شده که نشان از رشد 53 درصدی خرید تضمینی گندم نسبت به سال آخر (1400) دولت دوازدهم است، این در حالی است که همچنان فرآیند خرید تضمینی گندم توسط وزارت جهاد کشاورزی تا بیش از 2 ماه دیگر ادامه دارد و گزارشات نیز حاکی از آن است که میزان خرید تضمینی گندم تا مدت مذکور به بیش از 11 میلیون و 500 هزار تن و میزان تولید به بیش از 15 میلیون تن می‌رسد.
گفتنی است سال گذشته حدود ۱۰.4 میلیون تن گندم از کشاورزان خریداری شد و به این ترتیب تمام نیاز آرد نانوایان سنتی اعم از بربری، سنگک، لواش و تافتون از داخل تأمین شد. در این حوزه حدود ۲.۵ میلیون تن گندم مورد نیاز صنایع غذایی از جمله کارخانجات ماکارونی و انواع بیسکویت و کیک است که بخشی از داخل و بیشتر وارد می‌شود.
در سال زراعی ۱۴۰۲-۱۴۰۳ هر کیلوگرم گندم عادی ۱۷ هزار و ۵۰۰ تومان بوده و گندم دوروم نیز ۱۸ هزار تومان تعیین شده است.
آخرین وضعیت خرید تضمینی گندم از کشاورزان
مجری طرح خودکفایی گندم وزارت جهاد کشاورزی اظهار داشت: براساس آخرین گزارش سامانه شرکت بازرگانی دولتی تا اوایل صبح شنبه (23 تیرماه)، هفت میلیون و 240 هزار تن گندم از کشاورزان به ارزش 127 هزار میلیارد تومان خرید تضمینی شده است.
سهراب سهرابی اظهار داشت: این میزان خرید تضمینی نسبت به مدت مشابه سال زراعی گذشته 850 هزار تن معادل 13 درصد رشد نشان می‌دهد.
وی درباره پرداخت مطالبات گندمکاران نیز تصریح کرد: تاکنون 52.6 هزار میلیارد تومان از پول کشاورزانی که گندم خود را به مراکز دولتی خرید تضمینی تحویل داده‌اند، پرداخت شده و مابقی وجوه نیز درحال پیگیری از سوی وزارت جهاد کشاورزی است.
سهرابی ادامه داد: بیشترین میزان خرید تضمینی گندم مربوط به استان‌های خوزستان با یک میلیون و 622 هزار تن، گلستان یک میلیون و 80 هزار تن، فارس 756 هزار تن، کرمانشاه 570 هزرار تن و خراسان رضوی 450 هزار تن می‌باشد.
وی گفت: عملیات برداشت گندم در استان‌های با اقلیم سرد مانند کردستان، همدان، کرمانشاه، قزوین، مرکزی، خراسان رضوی، آذربایجان شرقی و آذربایجان غربی، زنجان، اردبیل، چهارمحال و بختیاری، خراسان رضوی، خراسان شمالی و لرستان ادامه دارد.
مجری طرح خودکفایی گندم وزارت جهاد کشاورزی خاطرنشان کرد: برداشت این محصول در استان‌های گرمسیر همچون خوزستان، ایلام، سیستان و بلوچستان، بوشهر، هرمزگان و جنوب کرمان تمام شده یا در حال اتمام است.
وی بر تحویل گندم به مراکز رسمی خرید تضمینی تأکید و اظهار کرد: کشاورزان از تحویل گندم خود به دلالان خودداری و آن را به مراکز رسمی خرید تضمینی عرضه کنند.
سهرابی در همین حال از کشاورزان خواست پس از اتمام عملیات برداشت محصول، بقایای گیاهی و کاه و کلش مزارع را آتش نزنند، زیرا درصورت عدم کنترل آن بر اثر وزش باد، آتش به مراتع، جنگل‌ها، تأسیسات و ساختمان‌های کنار مزارع سرایت می‌کند و موجب افزایش دامنه آتش‌سوزی در منابع طبیعی و خسارت به آن می‌شود.
وی درباره دیگر تبعات آتش زدن بقایای گیاهی گفت: در خاک میلیون‌ها و میلیاردها جاندار مفید زندگی می‌کنند که با آتش زدن بقایای گیاهی علاوه بر از بین رفتن این جانداران، مواد آلی خاک کاهش می‌یابد و همین امر منجر به فرسایش خاک و ایجاد ریزگردها می‌شود.
سهرابی افزود: دود حاصل از آتش زدن بقایای گیاهی مزارع موجب افزایش آلودگی هوا و محیط زیست نیز خواهد شد. وی اذعان داشت: در هر هکتار از بقایای گیاهی مزرعه حدود 150 کیلوگرم کود شیمیایی وجود دارد که با آتش زدن آن از بین می‌رود. مجری طرح خودکفایی گندم وزارت جهاد کشاورزی درهمین حال تصریح کرد: بقایای گیاهی در مزارع، نفوذ آب در خاک را افزایش و تبخیر و تعرق را کاهش می‌دهد.