پیش بینی تولید 15.5 میلیون تن گندم در سراسر کشور در سال جاری
خودکفایی گندم؛ میراث دولت سیزدهم
امین محمودی
خبرنگار
گندم اصلی‌ترین نیاز سفره خانوارهای ایرانی است و به عنوان محصولی کاملاً راهبردی و استراتژیک محسوب می‌شود. به همین خاطر وزارت جهادکشاورزی طی برنامه‌های بلندمدت خودکفایی، تولید 8 محصول کشاورزی از جمله گندم را در اولویت قرار داده است و باید کشورمان تا افق 1404 به این مهم دست یابد. البته خودکفایی گندم بدون شک توجه ویژه این وزارتخانه به حمایت از گندمکاران خصوصاً در بحث خرید تضمینی گندم و نرخ آن را می‌طلبد که باید متناسب با تورم موجود در کشور باشد.
به همین دلیل در سال‌جاری تولید گندم در کشور افزایش قابل توجهی داشته و پیش‌بینی می‌شود تولید آن به مرز ۱۵ میلیون تن برسد که این مقدار تاکنون بی‌سابقه بوده است.
خرید ۸ میلیون و ۲۰۰ هزار تن گندم تاکنون
محمدعلی نیکبخت در مراسم افتتاحیه بیست و سومین نمایشگاه بین‌المللی دام، طیور و صنایع وابسته ایران ۱۴۰۳ با بیان اینکه گندم یکی از محصولات راهبردی است، گفت: برای دومین سال پیاپی ۱۰۰ درصد نیاز گندم نان کشور تأمین شده است.
وی افزود: از ابتدای فصل برداشت تاکنون ۸ میلیون و ۲۰۰ هزار تن گندم خریداری شده که رشد ۱۸ درصدی را نشان می‌دهد.
وزیر جهادکشاورزی تصریح کرد: میزان خرید تضمینی گندم سال گذشته ۱۰ میلیون و ۳۵۰ هزار تن بوده و برآوردها نشان می‌دهد امسال میزان خرید گندم به بیش از ۱۱ میلیون تن برسد و علاوه بر تأمین نیاز داخلی، ذخایر این محصول راهبردی تکمیل شود.
به همین دلیل می‌توان گفت با توجه به قیمت 17 هزار و 500 تومان برای هر کیلو خرید تضمینی گندم در سال‌جاری، دولت باید 143 هزار و 500 میلیارد تومان اعتبار تخصیص دهد، با این حال به نظر می‌رسد طی فصل زراعی سال‌جاری که در مهرماه به پایان می‌رسد دولت در مجموع باید بیش از 200 هزار میلیارد تومان به گندمکاران پرداخت کند.
ذکر این نکته خالی از لطف نیست که تاکنون استان‌های خوزستان با یک میلیون و ۶۲۲ هزار تن، گلستان با یک میلیون و ۹۰ هزار تن، فارس با ۷۷۰ هزار تن، کرمانشاه با ۶۲۰ هزار تن و خراسان رضوی با ۴۶۳ هزار تن، بالاترین میزان خرید تضمینی گندم را به خود اختصاص دادند.
در حال حاضر نیز عملیات برداشت گندم در اقلیم‌های سرد و معتدل کشور همچون استان‌های کردستان، همدان، آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، زنجان، اردبیل، خراسان شمالی و چهارمحال و بختیاری ادامه دارد و برآوردها نشان می‌دهد که میزان خرید تضمینی گندم به بیش از ۱۱.۵ میلیون تن برسد.
تخصیص مشوق‌های حمایتی به کشاورزان، شرط پایداری خودکفایی گندم
سهراب سهرابی، مجری طرح گندم با اشاره به این موفقیت دولت سیزدهم، سیاست‌های حمایتی و مشوق‌های لازم را مهم‌ترین شرط پایداری تولید و خودکفایی در حوزه گندم اعلام کرد و افزود: دولت با تعیین قیمت خرید تضمینی مناسب و منطقی و همچنین پرداخت تسهیلات و اعتبارات مورد نیاز برای خرید ماشین‌آلات، ادوات و دنباله‌بندها باید کشاورزان را حمایت کند تا پایداری تولید استمرار یابد. همچنین به سبب محدودیت‌های منابع آبی یک‌سری پروژه برای گندم پیش‌بینی کرده‌ایم که قطعاً اجرای آن می‌تواند به خودکفایی پایدار کمک کند.
وی، پروتئین گندم تولیدی را مطلوب ارزیابی کرد و گفت: با تلاش‌های بخش تحقیقاتی مبنی بر معرفی ارقام جدید با کیفیت بالا، کیفیت گندم تولیدی افزایش یافت و از طرفی افزایش مصرف کودهای شیمیایی هم به موضوع کمک کرد، به طوری که در شرایط کنونی پروتئین گندم تولیدی بالاست. سهرابی گفت: مدیریت آفات، بیماری‌ها و علف‌های هرز از جمله دیگر اقدامات در راستای ارتقای کیفیت بود که خوشبختانه مبارزه بموقع با آفت سن به عنوان مهم‌ترین آفت کلیدی این محصول، موجب شده تا سن‌زدگی کاهش یابد که در نهایت تمامی این عوامل موجب شده تا متوسط پروتئین گندم تولیدی کشور به ۱۳ درصد برسد.
پرداخت 36 درصد مطالبات گندمکاران
در همین خصوص، عطاالله هاشمی از پرداخت 36 درصد مطالبات گندمکاران خبر داد و گفت: تاکنون ۵۲ همت مطالبات کشاورزان پرداخت شده و این امر نشان‌دهنده آن است که 36 درصد مطالبات گندمکاران پرداخت شده و همچنان گندمکاران در انتظار 64 درصد از مطالبات باقی‌مانده خود به ارزش 91 هزار میلیارد تومان هستند.
هاشمی ادامه داد: با توجه به تأخیر در روند پرداخت مطالبات، گندمکاران خواستار بازگشت محصول فروخته شده به دولت هستند تا بتوانند محصول تولیدی را به دلالان بفروشند یا جایگزین خوراک دام و طیور کنند.
بــــرش
قیمت خرید تضمینی سال آینده در حال مذاکره
از طرف دیگر ذکر این نکته نیز ضروری است، طبق قانون تا پایان تیرماه باید نرخ خرید تضمینی محصولات کشاورزی تعیین شود که هنوز در این خصوص فرصت باقی است. در همین خصوص سهراب سهرابی، مجری طرح گندم گفت: جلسات اولیه و کارهای کارشناسی با محققان، کارشناسان و تشکل‌های کشاورزی گذاشتیم که پس از تصویب در شورای قیمتگذاری به دستگاه‌ها ابلاغ می‌شود.
سهرابی ادامه داد: در حوزه معاونت زراعت کارهایی انجام دادیم و از ۳۲ استان هزینه تولید را برای آنالیز قیمت گرفتیم که پس از برگزاری جلسه شورا با حضور تمام اعضا، اطلاعات جمع‌بندی و بعد تصویب می‌شود، اما هنوز جلسه شورا برگزار نشده که عددی اعلام شود.
مجری طرح گندم گفت: تحلیل‌های اولیه انجام شده که بعد از تصویب ابلاغ می‌شود و تا جلسه شورا تشکیل نشود هیچ عددی نهایی نشده است.