ثبات یکساله بازار روغن؛ نتیجه حذف رانت ارز 4200
تا پایان فصل بهار 395 هزار تن روغن خوراکی به ارزش 659 میلیون دلار وارد کشور شده است
امین محمودی
روزنامه نگار
روغن به عنوان یکی از مواد اولیه اساسی برخی از محصولات تولیدی در صنعت مواد غذایی نقش پررنگی در هزینه‌های تولید، تداوم چرخه تولید و سر و سامان گرفتن بسیاری از بازارها دارد، با این حال تا سال 1400 به دلیل تخصیص ارز ترجیحی به آن، با مشکلات عدیده‌ای روبه‌رو بود.
در سال 1400 شاهد بودیم 2 میلیون و 400 هزار تن روغن به کشور وارد شد و رکورد واردات این محصول شکسته شد، به طوری که در اواخر سال 1400 پنج برابر بیشتر از نیاز واقعی استان سیستان و بلوچستان روغن روانه این استان شد و عمدتاً بعد از تخلیه در آنجا به صورت قاچاق روانه افغانستان و پاکستان شد. با این حال پس از اصلاح ارز ترجیحی در اردیبهشت سال گذشته، یکی از محصولاتی که با بیشترین تورم روبه‌رو شد، روغن خوراکی بود.
از طرف دیگر نباید از ذکر این نکته نیز غافل شد که یکی از محصولاتی که قیمت آن در یک سال اخیر کاملاً ثابت مانده، همین روغن خوراکی بوده است.
قیمت روغن در بازار داخل کمتر از نرخ مصوب
هم‌اکنون بسیاری از فروشگاه‌های زنجیره‌ای اقدام به تخفیف گسترده روغن‌های خوراکی عرضه شده خود کرده‌اند، به‌طوری که می‌توان گفت روغن با تخفیفی 10 تا 30 درصدی به دست مصرف‌کنندگان می‌رسد؛ به عنوان مثال روغن مخصوص سرخ‌کردنی 810 گرمی با 15 درصد کاهش 48 هزار و 500 تومان، روغن آفتابگردان غنی‌شده 1800 گرمی با 10 درصد کاهش 116 هزار تومان و روغن سرخ‌کردنی بدون پالم 810 گرمی با 8 درصد کاهش قیمت 57 هزار و 500 تومان و روغن زیتون 237 گرمی نیز با 31 درصد تخفیف 57 هزار تومان به فروش می‌رسد.
جزئیات واردات روغن تا پایان خرداد ماه
براساس آمار گمرک تا پایان فصل بهار 395 هزار و 265 تن و 385 کیلوگرم انواع مختلف روغن خوراکی به ارزش 658 میلیون و 842 هزار و 414 دلار یا 18 هزار و 780 میلیارد و 264 میلیون و 709 هزار تومان وارد کشور شده، این در حالی است که در همین بازه زمانی در سال گذشته 297 هزار و 328 تن و 863 کیلوگرم انواع روغن به ارزش 514 میلیون و 404 هزار و 766 دلار یا 2 هزار و 780 میلیارد و 647 میلیون و 208 هزار تومان وارد کشور شده بود.
به این ترتیب می‌توان گفت در یکسال اخیر واردات روغن به لحاظ وزنی با رشدی حدوداً 35 درصدی و به لحاظ ارزش دلاری با رشدی حدوداً 30 درصدی روبه‌رو بوده است.
گفتنی است این میزان روغن از 23 کشور جهان شامل اتریش، اسپانیا، امارات متحده عربی، اندونزی، انگلستان، ایتالیا، ایسلند، آلمان، بلژیک، ترکیه، چین، سنگاپور، سوئیس، عمان، روسیه، فرانسه، لوکزامبورگ، مالدیو، مالزی، موناکو، هلند، هنگ‌کنگ و هندوستان وارد کشور شده است.
افزایش قیمت جدید دانه‌های روغنی برای کاهش وابستگی به واردات
با این حال وزارت جهاد کشاورزی برای افزایش ضریب خودکفایی روغن به حمایت از کشت دانه‌های ورغنی پرداخته است، به‌طوری که در همین خصوص مجری طرح دانه‌های روغنی وزارت جهاد کشاورزی از افزایش قیمت خرید تضمینی دانه‌های روغنی برای سال زراعی جاری خبر داد.
سرپرست طرح دانه‌های روغنی وزارت جهاد کشاورزی با اعلام این مطلب گفت: طبق مصوبه شورای قیمت‌گذاری محصولات کشاورزی، قیمت خرید تضمینی کلزا، از هر کیلو ۲۲ هزار تومان به ۳۰ هزار تومان افزایش یافت. منصوری در ادامه افزود: قیمت خرید جدید هر کیلوگرم کاملینا ۳۳ هزار تومان، سویا ۳۳ هزار تومان و آفتابگردان و گلرنگ نیز ۲۷ هزار تومان تعیین شده است.
سعدالله منصوری ابراز امیدواری کرد که با اعلام قیمت مناسب یا متناسب با کشت گیاهان رقیب، خود به خود این زمینه فراهم می‌شود که در مسیر شاهد توسعه دانه‌های روغنی در کشور باشیم.
انبارها پر از روغن است
مدیرکل هماهنگی توزیع و فروش شرکت بازرگانی دولتی ایران با تأکید بر اینکه ظرفیت عملی مخازن دولتی و خصوصی ذخایر روغن کشور حدود 700 هزار تن است، گفت: 90 درصد این ظرفیت در بنادر و 10 درصد نیز در سایر نقاط کشور قرار دارند که عموماً مخازن روغن کارخانجات را شامل می‌شوند.
حجت براتعلی با اشاره به اینکه بخش بزرگی از ذخایر روغن کشور در نقاط بندری ذخیره می‌شوند، افزود: شرکت بازرگانی دولتی ایران، بر اساس تکلیف تصویب‌نامه هیأت وزیران 300 هزار تن روغن خوراکی را به عنوان ذخایر راهبردی خریداری و ذخیره‌سازی می‌کند و مابقی نیاز کشور نیز توسط بخش خصوصی وارد و در بازار مصرف توزیع می‌شود.
براتعلی با بیان اینکه 90 درصد روغن مورد نیاز کشور از طریق واردات تأمین می‌شود، گفت: بر اساس مقررات، چگونگی و میزان تأمین این محصول توسط شورای خرید که دستگاه‌های نظارتی هم عضو آن هستند، تعیین می‌شود و محصولات خریداری شده در مبدأ، بازرسی و بر اساس استانداردهای موجود کشور و تحت نظارت سازمان ملی استاندارد ایران و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی وارد کشور می‌شوند. مدیرکل هماهنگی توزیع و فروش شرکت بازرگانی دولتی ایران در خاتمه با تأکید بر اینکه ترخیص روغن‌های وارد شده در بنادر شمال و جنوب کشور در جریان است، گفت: برای نمونه تاکنون 5 هزار تن از محموله 10 هزار تنی روغن‌های وارداتی در نوشهر ترخیص شده و مابقی آن نیز در حال ترخیص است.