پیش‌بینی پرداخت 226 هزار میلیارد تومان برای اشتغالزایی در سال جاری
تاکنون 21 هزار و 500 میلیارد تومان در مجموع به اشتغالزایی تخصیص داده شده است
اعتبار اختصاص یافته از محل منابع بودجه‌ای از محل منابعی که بنا بر بند الف تبصره 18 است و مربوط به سازمان برنامه و بودجه خواهد بود، 42 هزار میلیارد تومان در نظر گرفته شده است که با هم‌افزایی بانک‌ها این اعتبار به 126 هزار میلیارد تومان خواهد رسید
اعتبار پیش‌بینی شده برای اشتغالزایی در سال جاری حداقل 142 هزار میلیارد تومان بوده است که با توجه به تلفیق منابع بانک‌ها برآورد می‌شود این میزان به 226 هزار میلیارد افزایش یابد.
در کنار اقداماتی همچون احیای واحدهای راکد و تربیت نیروی ماهر، پرداخت تسهیلات هدفمند نیز از دیگر موارد دولت سیزدهم برای ایجاد اشتغال در سال جاری است. سال گذشته تهیه و تدوین اطلس ملی اشتغال و راه‌اندازی سامانه رصد ملی اشتغال توانست نیازهای بازار کار را با توجه به مختصات منطقه‌ای و جغرافیایی کشور مشخص کند و از این طریق دستگاههای مرتبط در زمینه اشتغال کنار هم قرار گرفتند و ارتباط سیستماتیکی برقرار کردند، موضوعی که انحراف منابع را به کمترین میزان خود رساند و نتیجه‌ای که منجر به ایجاد بیش از یک میلیون شغل شد. امسال دولت برای افزایش پایداری مشاغل، در نحوه پرداخت تسهیلات اشتغالزایی ایجاد کرده است.
بنا بر آخرین تصمیمات گرفته شده در شورای‌عالی اشتغال، در سال جاری تمام منابع اشتغالزایی در قالب تسهیلات تکلیفی ذیل تبصره 18 پرداخت می‌شود و در قالب بودجه، امسال نیز منابعی برای اشتغالزایی با هم‌افزایی بانک‌ها تخصیص می‌یابد.
بنا بر گفته رئیس دبیرخانه شورای‌عالی اشتغال کشور، امسال 100 هزار میلیارد تومان تسهیلات تکلیفی ذیل تبصره 18 و 42 هزار میلیارد تومان نیز از منابع بودجه برای اشتغالزایی پیش‌بینی شده است که به نظر می‌رسد با هم‌افزایی بانک‌ها این میزان به 126 هزار میلیارد تومان برسد که در مجموع برآورد می‌شود امسال برای اشتغالزایی 226 هزار میلیارد تومان اعتبار تخصیص یابد.
آن‌طور که قاسم رستم‌‌پور به روزنامه ایران اقتصادی گفته است، تا پایان مردادماه از این میزان اعتبار پیش‌بینی شده 1500 میلیارد تومان به حساب پیشرفت و عدالت واریز خواهد شد. همچنین از منابع پارسال نیز 20 هزار میلیارد تومان در قالب نقدی و اوراق وجود دارد که در دو یا سه ماه آینده این میزان منابع هم تخصیص می‌یابد که سرجمع تاکنون 21 هزار و 500 میلیارد تومان اعتبار برای اشتغالزایی محقق شده است.
رستم‌‌پور درباره 100 هزار میلیارد تومان تسهیلات تکلیفی نیز گفته است که این میزان اعتبار شده و 50 درصد از این میزان اعتبار به استانداران ارائه می‌شود که آنها متناسب با ظرفیت اشتغالزایی استان متبوع خود به کارجویان این میزان اعتبار را پرداخت می‌کنند. طرح‌های پیشران، دانش‌بنیان و تولیدی صادرات‌محور در اولویت قرار دارند.
50 درصد مابقی این تسهیلات نیز به نهادهای حمایتی مثل کمیته امداد امام خمینی(ره)، بهزیستی، بنیاد برکت و صندوق نوآوری و شکوفایی اختصاص یافته است. اولویت پرداخت این میزان اعتبار به مشاغل مهارت‌محور کم‌سرمایه‌بر که اشتغال‌پذیری بالایی مثل مشاغل خانگی داشته باشند، پرداخت می‌شود.
دستور‌العمل امسال اجرای این بند قانونی، طی جلسات متعددی با دستگاه‌ها تدوین، نهایی و به دستگاههای اجرایی ابلاغ شده است. بر اساس دستور‌العمل امسال، ۵۰ درصد از کل منابع به طرح‌های پیشران و طرح‌های تولیدی صادرات‌محور و ۱۰ درصد از کل منابع به طرح‌های دانش‌بنیان و فناوری بالا اختصاص خواهد یافت.
اعتبار اختصاص یافته از محل منابع بودجه‌ای
از محل منابعی که بنا بر بند الف تبصره 18 است و مربوط به سازمان برنامه و بودجه خواهد بود، 42 هزار میلیارد تومان در نظر گرفته شده است. البته این منابع وابستگی زیادی به وصلی تسهیلات سال‌های گذشته در این تبصره دارد که به منابع آن در لایحه بودجه اضافه خواهد شد.
بنابراین منابع بند الف تبصره 18 متغیر بوده و در عین حال بستگی به عامل دیگری نیز دارد و آن هم به هم‌افزایی بانک‌ها با دستگاههای اجرایی مربوط می‌شود. به طور مثال امکان دارد یک دستگاه اجرایی یا بانک‌ها در قالب تفاهم صورت گرفته، منابع بیشتری به اشتغالزایی در قالب یک طرح ارائه دهند که این امر باعث می‌شود منابع بند الف تبصره 18 با افزایش مواجه شود. بخشی از منابع به صورت اوراق در اختیار شورای استانی قرار داده می‌شود که این اوراق با فروش در بازار برای پرداخت تسهیلات اشتغال استفاده می‌شود. به طور کلی پیش‌بینی می‌شود حداقل حدود 126 هزار میلیارد تومان ظرفیت بالقوه پرداخت تسهیلات وجود داشته باشد.
دو اقدام مهم دولت برای حمایت از اشتغال ایجادی و پایداری آنها
براین اساس شورای‌عالی اشتغال با مدیریت اجرایی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی با دو اقدام پشتیبانی و مانع‌زدایی، برنامه ۱۴02 حوزه اشتغال را تدوین کرده است که 70 درصد از تأمین مالی منابع بند الف تبصره ۱۸، بند ب تبصره ۱۶ بودجه امسال برای کسب‌وکارهای ایجادی خواهد بود و 30 درصد نیز به پایداری اشتغال اختصاص یافته است. براساس تصمیم گرفته شده، برای کسب‌وکارهای ایجادی، پشتیبانی و مانع‌زدایی در دستور کار قرار گرفته است، به طوری که صدور مجوزهای کسب‌وکار باید در قالب درگاه ملی مجوزها صورت بگیرد و صدور مجوز نیز به صورت آنی باشد یا در حداقل مدت زمان صورت بگیرد.
حمایت مالی و پشتیبانی از مشاغل و کسب‌وکارهای جدید و ایجادی نیز از دیگر مواردی است که در قالب این سهم 70 درصدی به آنها تسهیلات ارائه می‌شود.
بــــرش
عملکرد سال گذشته
در سال گذشته عملکرد منابع بند الف تبصره ۱۸ به این صورت بود که حدود ۶۰ درصد این منابع اشتغالزایی در حوزه‌های مربوطه تخصیص یافت. همچنین در سال ۱۴۰۰ منابع بند ب تبصره ۱۶، مبلغ ۲۸ هزار میلیارد تومان بوده که مبلغ پرداختی ۱۶ هزار میلیارد تومان انجام شده و ۶۰ درصد تحقق یافته است. در سال گذشته بر اساس تبصره ۱۶ این تسهیلات به صورت قرض‌الحسنه و حمایتی است که مجموع اعتبارات ۱۰۲ هزار میلیارد تومان بود که ۲۵ هزار میلیارد تومان در اختیار کمیته امداد امام خمینی(ره)، ۱۰ هزار میلیارد تومان در اختیار سازمان بهزیستی، ۵ هزار میلیارد تومان در اختیار صندوق نوآوری و شکوفایی و ۶۲ هزار میلیارد در اختیار استانداران قرار گرفته است تا ۵ دهک پایین درآمدی کشور توانستند برای کسب‌وکار از این تسهیلات استفاده کنند.
برآوردها حکایت از این موضوع دارد که بیش از 90 درصد از تسهیلات ارائه شده در قالب بند ب تبصره 16 به اشتغالزایی منجر شده است.