راهکار بازگشت تعادل به بازار گوشت قرمز
هما همت خواه
روزنامه نگار
طی ماه‌های اخیر با وجود تلاش‌های دولت در تأمین نهاده‌های دامی و عرضه ذخایر استراتژیک گوشت قرمز برای تنظیم بازار این محصول، قیمت هر کیلوگرم گوشت قرمز در بازار با جهش قیمتی قابل توجهی روبه‌رو شد، که همین امر نگرانی‌هایی را برای مصرف‌کنندگان و حتی تولیدکنندگان ایجاد کرده است زیرا تولیدکنندگان براین باورند که قیمت دام زنده فاصله قیمتی زیادی با نرخ گوشت در بازار دارد. این در حالی است که قیمت هر کیلوگرم گوشت گوسفندی دولتی نیز ۳۹۹ هزار تومان به فروش می‌رسد.
رئیس اتحادیه گوشت گوسفندی در گفت‌و‌گو با خبرنگار «ایران اقتصادی» درباره وضعیت جمعیت دامی و قیمت گوشت قرمز گوسفندی در بازار گفت: اکنون هر کیلوگرم دام زنده درجه یک بره نر در استانها بین ۱۹۰ تا ۲۰۰ هزارتومان و در بازار تهران بین ۲۰۰ تا ۲۲۰ هزار تومان به فروش می‌رسد بنابراین قیمت هر کیلوگرم شقه گوسفندی و مخلوط نر گوسفندی در بازار بین ۴۲۰ تا ۴۳۵ هزار تومان و شقه گوسفندی ماده بین ۴۱۰ تا ۴۱۵ هزار تومان است یعنی گوسفند ماده حدود ۱۰ هزارتومان در هر کیلوگرم از گوسفند نر ارزان‌تر به فروش می‌رسد.
علی اصغر ملکی قاچاق دام را یکی از مشکلات عدیده در قیمت گوشت بازار داخلی دانست و اظهار داشت: در حال حاضر بخشی از دام زنده گوسفندی به‌دلیل نوسان نرخ ارز از مرزهای کشور به کشورهای حوزه خلیج فارس و امارات قاچاق می‌شود و بخشی دیگر از دام بویژه دامهای مولد پرواری نیز به‌دلیل کمبود نهاده‌های دامی طی سال‌های اخیر روانه کشتارگاهها شده‌اند که همین امر باعث شده جمعیت دامی کشور کاهش یابد و عرضه به بازار با مشکل روبه‌رو شود.
وی با بیان اینکه با مشکل جدی ورود دام زنده از استان‌های غربی به تهران روبه‌رو هستیم، تصریح کرد: علاوه بر هزینه‌های تمام شده تولید، هزینه حمل‌ونقل دام زنده از استان‌های تولیدکننده دام کشور از جمله استان‌های شمال غربی به سایر استانها بالاست به طوری که به ازای جابه‌جایی ۸ رأس دام زنده گوسفندی، مبلغ ۸ میلیون تومان هزینه حمل‌ونقل دریافت می‌شود که مبلغ بالایی است.
رئیس اتحادیه گوشت گوسفندی به آمار برخی مبنی بر بالا بودن جمعیت دامی کشور انتقاد کرد و گفت: طبق گزارش‌های موجود کشور به هیچ عنوان مازاد دام زنده ندارد و وضعیت فعلی بازار گوشت به‌دلیل ارائه اطلاعات نادرست برخی است که با ادعای وجود مازاد دام زنده در کشور به‌دنبال گرفتن مجوز صادرات و فروش دام زنده با نرخ ارز آزاد بودند که همین مسأله کشور را با کمبود دام زنده روبه‌رو کرده است.
وی اضافه کرد: به دلیل استمرار خشکسالی‌ها بویژه در یک تا دو سال اخیر، تولیدکنندگان با کمبود علوفه دامی و مراتع روبه‌رو شدند تا جایی که بخش عمده دامهای مولد کشور ذبح و روانه کشتارگاهها شد؛ بنابراین جمعیت دامی کشور آن‌قدر بالا نیست که بتوانیم بگوییم با مازاد تولید روبه‌رو هستیم و امکان صادرات وجود دارد. ملکی بر این باور است که اگر جمعیت دامی کشور مدیریت شود، این میزان جمعیت کفاف بازار داخلی را می‌دهد که این امر نیز مبتنی بر جلوگیری از قاچاق دام در مرزها، ایجاد ممنوعیت صادرات دام زنده و رفع ممنوعیت تردد دام از استانها به تهران است.
ملکی گفت: در حال حاضر برای تنظیم بازار گوشت قرمز، باید گوشت به میزان کافی از کشورهای آسیای میانه یا سایر کشورهای دیگر تأمین شود در غیر این صورت به طور حتم بازار این محصول تنظیم نمی‌شود و با مشکل جدی روبه‌رو خواهیم شد.
وی افزود: البته اکنون با توجه به شرایط فعلی بازار گوشت قرمز، دولت برنامه‌ریزی کرده تا بخشی از گوشت مورد نیاز کشور از محل واردات تأمین شود تا بازار به ثبات برسد اما همچنان این حجم کم است.
رئیس اتحادیه گوشت گوسفندی اظهار داشت: طی ماه‌های اخیر دولت برای تنظیم بازار گوشت قرمز از محل ذخایر داخلی شرکت پشتیبانی امور دام و از محل واردات اقدام کرده که این امر موجب جلوگیری از سودجویی برخی دلال‌ها و واسطه‌گران شده اما انتظار می‌رود دولت برای تنظیم بازار گوشت به حضور خود در بازار ادامه دهد.
وی با بیان اینکه کیفیت گوشت گوسفندی ایران با دیگر کشورهای تولیدکننده قابل ارزیابی نیست، اظهار داشت: اکنون استاندارد سرانه مصرف گوشت قرمز حداقل ۱۲ کیلوگرم است که در کشور ما این میزان بین ۵ تا ۸ کیلوگرم رسیده که البته در استان‌های ضعیف‌تر، این میزان کمتر است.
وی ادامه داد: این در حالی است که گوشت قرمز به‌عنوان یک محصول پروتئینی در سبد خانوار جایگاه ویژه‌ای دارد که محصول دیگری جایگزین آن نیست بنابراین برای افزایش سرانه مصرف گوشت قرمز در کشور باید تدبیری اندیشیده شود که این امر نیازمند حمایت‌های دولت و کمک بخش خصوصی است.