«ایران اقتصادی» چگونگی رکوردشکنی کاهش نرخ بیکاری در دولت سیزدهم را بررسی میکند
اشتغالزایی با چاشنی افزایش جمعیت فعال
کاهش نرخ بیکاری در دو سال اول دولت سیزدهم برآیند افزایش اشتغال ناشی از رشد نرخ مشارکت اقتصادی بوده است. احیای واحدهای راکد تولیدی، بهبود فضای کسبوکار و رونق تولید موجب شد هم نیروی کار از بازار اشتغال کشور خارج نشود و هم تمایل برای یافتن کار بیشتر شود. در این گزارش، آمارهای ارائه شده از سوی مرکز آمار و اقدامات دولت در حوزه اشتغالزایی در دو سال اول دولت سیزدهم بررسی میشود.
دولت سیزدهم با رویکرد رفع موانع، احیای کارخانهها و کارگاههای نیمهتعطیل و رونق چرخ تولید با بهبود شرایط اقتصادی، رکورددار کمترین نرخ بیکاری در 2 دهه اخیر شد که گزارشهای وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و مرکز آمار، این گزاره را تأیید میکنند. رسیدگی به وضعیت کارخانهها و کارگاههای نیمهتعطیل، شناسایی نقاط ضعف، راهاندازی سامانههای جستوجوی شغل، احیای سند تعاون و ارتباط بین کارجویان و کارآفرینان منجر به شناسایی نیاز بازار کار و جذب نیروی ماهر و کارآمد شد.
اشتغال بیش از 24 میلیون از جمعیت فعال کشور
طبق آخرین نتایج طرح آمارگیری، نیروی کار در بهار 1402 به 8.2 درصد رسیده است که این روند کاهشی در کنار نرخ بیکاری پاییز سال گذشته، پایینترین رقم نرخ بیکاری را در 2 دهه اخیر نشان میدهد.
24 میلیون و 306 هزار نفر جمعیت شاغلان 15 ساله و بیشتر در بهار سال 1402 بوده که نسبت به فصل مشابه سال قبل 728 هزار نفر افزایش داشته است. این افزایش اشتغال نشانگر روند رو به رشد اشتغال و کاهش نرخ بیکاری در کشور است.
افزایش 820 هزار نفری بیمه اجباری
کاهش نرخ بیکاری جوانان، زنان و تحصیلکردگان دانشگاهی و افزایش نرخ مشارکت اقتصادی با اشتغالزایی 728 هزار نفری در حالی رقم خورد که براساس اطلاعات دریافتی از سازمان تأمین اجتماعی، در مجموع در سالهای 1400 و 1401، یک میلیون و 673 هزار و 278 کد بیمه جدید صادر شده است.از این تعداد بیش از 820 هزار نفر بیمه اجباری جدید، بیش از 400 هزار نفر بیمه حرف و مشاغل آزاد و حدود 450 هزار نفر -60 درصد پرونده بازنشستگان و مستمریبگیران جدید که به واسطه نوع بیمه اجباری از تعهدات قانونی بلندمدت برخوردارند و میتوان آنها را بهعنوان بیمه شده اجباری به واسطه شغل به شمار آورد را شامل میشود.
ایجاد رصد سامانه ملی اشتغال
دولت سیزدهم با یک برنامه منسجم آموزش، ارتباط کارجویان با کارفرمایان و تسهیلگری، به دنبال افزایش اشتغال مولد در کشور است که سامانه رصد اشتغال نیز بیش از یک میلیون اشتغال را به ثبت رسانده است. این سامانه با کد ملی وضعیت شغلی افراد را در سه مرحله پیگیری میکند. ثبت اشتغال در بخش تعاون نیز گویای رشد اشتغال در کشور است.
اشتغالزایی 103 هزار نفری در بخش تعاون
سند توسعه تعاون بعد از 10 سال در دولت سیزدهم احیا شد. این سند که در دولتهای یازدهم و دوازدهم بایگانی و به دست فراموشی سپرده شده بود اکنون منجر به توجه مشارکت مردمی در قالب تعاون شد. این سند با نگاه مثبت رئیسجمهور در دستور کار دولت و وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی قرار گرفت و سال گذشته در کمتر از سه ماه نهایی شد.
بر اساس این سند، نقطهنظر و پیشنهادهای دستگاههای مربوطه درباره این سند اخذ و اصلاح انجام و در نهایت در اسفندماه سال گذشته سند توسعه تعاون در هیأت دولت تصویب شد. در این سند احکام و وظایف دستگاههای مربوط به بخش تعاون ابلاغ شده است تا با همکاری همه بخشها به رشد و کیفیت بخش تعاون در اقتصاد پرداخته شود.
بیش از 28 دستگاه در این سند مسئولیت اجرایی دارند و در راستای اجرایی شدن سند، این مسئولیت در بخش غیردولتی بخش تعاون با اتاق تعاون ایران و در بخش دولتی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی است.
رویکرد وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در دولت سیزدهم احیا و تقویت تعاونیهاست تا سهم تعاون از هفت درصد در اقتصاد کشور به 25 درصد برسد.
طبق آخرین گزارشها، اشتغالزایی 103 هزار نفری در بخش تعاون از ابتدای دولت سیزدهم تاکنون رقم خورده است. در این دولت نسبت به مدت مشابه سال گذشته ثبت تعاونیها 2.5 درصد و تعداد شاغلان 3.5 درصد افزایش یافته است. در این دولت چهار هزار و 293 تعاونی جدید با عضویت 152 هزار و 417 نفر ایجاد که منجر به اشتغال 103 هزار و 532 نفر شد. اکنون حدود 243 هزار تعاونی در کشور وجود دارد که از این تعداد 101 هزار تعاونی فعال هستند. سهم تعاونیهای تولیدی از کل تعاونیها حدود 52 درصد است، همچنین 17 درصد تعاونیها توزیعی و 31 درصد تعاونیهای خدماتی هستند.
اتصال کارجویان به کارفرمایان یکی از راهکارهای دولت سیزدهم
سامانه جستوجوی شغل بر بستر فضای مجازی در راستای پل ارتباطی بین کارجویان و کارفرمایان راهاندازی شد. در این سامانه کاریابیها، کارفرمایان و کارجویان میتوانند ضمن ایجاد پنل کاربری و ثبت دادههای لازم، از خدمات سامانه در زمینه معرفی فرصتهای شغلی، شناسایی افراد آماده به کار و تطبیق شغلی بهرهمند شوند. بر این اساس شفافیت و پویایی در بازار کار ثبت میشود و سیاستگذاری بهتر و بهبود عملکرد بازیگران حوزه بازار کار را به دنبال خواهد داشت. براساس این سامانه، فرایند معرفی و بهکارگماری کارجویان از طریق کاریابیها به صورت ارتباط مستقیم کارفرما با کارجو انجام خواهد شد. این سامانه ظرفیت مناسبی ایجاد میکند تا از طریق آن، تأمین نیروی کار مناسب و مورد نیاز کارفرمایان با صرف هزینه و زمان کمتر و با سرعت و دقت بیشتر انجام شود. همچنین با امکان انجام نظارتهای عالیه بر عملکرد کاریابیها از طریق این سامانه، تخلفات احتمالی کاهش یافته و با اعتمادسازی موجبات رضایتمندی کارجویان و کارفرمایان و ارتقای عملکرد کاریابیها فراهم خواهد شد. هدف از راهاندازی سامانه جستوجوی شغل، یکپارچهسازی ارائه خدمات کاریابیها به کارجویان، کارفرمایان و دفاتر کاریابی، رصد و پایش تغییر و تحولات بازار کار، کاهش هزینههای جستوجوی شغلی، توانایی و تطابق ویژگیهای شخصیتی مهارتی فرد با شغل و اتصال سریع کارجویان و کارفرمایان است.
بــــرش
آموزشهای مهارتی و فنی شرط ورود به بازار کار
سازمان فنی و حرفهای زیر نظر وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی متولی ارائه آموزشهای فنی و تخصصی در راستای توانمندسازی نیروی کار و خدمات آموزشی و مهارتی است، از اینرو برنامههای مختلفی را برای جذب کارجویان به بازار کار فراهم میکند. نهضت ملی مهارتآموزی در گام دوم انقلاب در دولت سیزدهم کلید خورد تا بر این اساس سالانه چهار میلیون نفر مهارتهای فنی و حرفهای را آموزش ببینند که 72 درصد این آموزشها با توانمندی بخش خصوصی محقق میشود. کشورمان 85 میلیون نفر جمعیت دارد که 26 میلیون نفر جمعیت فعال هستند، از اینرو آموزشها برای افراد جویای کار ارائه میشود. همچنین طرحهای مختلفی از جمله طرح کهاد و نخلستان برای فارغالتحصیلان و دانشجویان برگزار میشود تا مهارتهای آموزشی و فنی را در کنار تئوریهای دانشگاهی فرا گیرند. یکی دیگر از طرحها «طرح مهارتآموزی در محیط واقعی کار» با رویکرد ایجاد بسترهای لازم برای اشتغال مولد، پایدار و همچنین استمرار و تثبیت اشتغال، فرصتهای موجود و مورد نیاز جامعه بویژه در مشاغل خرد و خانگی را از ابتدای دولت سیزدهم در اولویت خود قرار داده است. 28 هزار و 104 نفر از ابتدای امسال تاکنون برای کسب مهارتهای فنی و حرفهای در بنگاههای اقتصادی و کارگاهها ثبتنام کردهاند. دولت سیزدهم اقدامات بسیاری از جمله راهاندازی سامانه جامع کاریابی، راهاندازی میدان کارآفرینی، اطلس الگوهای اشتغال، ارائه مهارتها و آموزشهای فنی و حرفهای، تشکیل قرارگاه رفاه مردم، ایجاد پلتفرم ملی اشتغال و سایر طرحها را با قدرت ادامه میدهد تا دیگر در کشور شاهد بیکاری نباشیم.