سود بهاره نیروگاه‌های بورسی به 4 هزار میلیارد تومان رسید
صنعت نیروگاهی در بازار سرمایه جزو صنایعی است که کمتر از 5 درصد از ارزش کل بازار را در خود جای داده است و از این نظر به عنوان صنایع کوچک بازار سهام ایران شناخته می‌شود.
از منظر اقتصاد کلان نیز این صنعت و ارزش افزوده‌ای که در آن تولید می‌شود، تنها یک درصد از تولید ناخالص ملی را تشکیل می‌دهد و در مقایسه با صنایع نفتی، فلزاتی و تولیدکنندگان محصولات شیمیایی، نقش بسیار کمتری در محاسبه حسابداری ثروت ملی دارد.
با این حال بر همگان روشن است که ارزش تولیدات صنعت برق بیشتر از آنچه در محاسبات حسابداری دیده می‌شود؛ بوده و اگر این صنعت با چالش یا کمبود روبهرو شود، تبعات آن در تمامی بخش‌های اقتصادی و اجتماعی ایران نمایان خواهد شد.
از این‌رو توجه واجب است تا سیاستگذاران کلان کشور به حفظ زیرساخت‌ها و افزایش جذابیت ورود سرمایه‌گذاری به این صنعت توجه کافی داشته باشند.
هرچند که به گفته کارشناسان و مدیران فعال در صنعت این مقوله مهم و حیاتی در دولت‌های یازدهم و دوازدهم مورد توجه قرار نگرفته بود، اما با روی کار آمدن دولت سیزدهم اصلاح رویه‌های غلط سیاست‌گذاری گذشته در مواجهه با این صنعت در دستور کار قرار گرفت.
بر این اساس، با وجود عزم جدی مدیران دولت سیزدهم برای جبران کمبودهای گذشته، اما همچنان برخی گلایه‌ها در صنعت پابرجا مانده است.
به گفته مدیران فعال در صنعت نیروگاهی و تولید و توزیع برق، درحال حاضر معوقات شرکت‌ها با تأخیر بسیار زیادی پرداخت می‌شود و شیوه تسویه حساب دولت با شرکت‌ها بطوری است که آنها با مشکلات بسیار زیادی در تأمین سرمایه درگردش خود روبهرو شده‌اند.
مدیران صنعت برق از فرسوده بودن واحدهای نیروگاهی در کشور خبر می‌دهند و درخصوص از مدار خارج شدن برخی از واحدها هشدار می‌دهند. به گفته آنها هرچند از زمان شروع به کار دولت سیزدهم حدود 7 هزار مگاوات به ظرفیت تولید برق کشور افزوده شده اما میزان افزایش تولید کمتر از این مقدار بوده که نشان می‌دهد برخی واحدهای نیروگاهی حتی در زمان پیک مصرف نیز غیرفعال مانده‌اند.
همچنین عدم برنامه‌ریزی مناسب در بخش توزیع و عدم اصلاح برخی نارسایی‌ها در شبکه توزیع سراسری برق، باعث شده تا دوره پیک تولید در نیروگاه‌ها افزایش یابد و این موضوع استهلاک و ریسک عملیاتی آنها را افزایش داده است.
مدیران صنعت در این رابطه اظهار داشته‌اند که بازه پیک مصرف تا اواسط مهر افزایش یافته که هزینه‌های تولید را بالا برده است.
عدم پرداخت مطالبات معوق شرکت‌ها در کنار در کنار به انحصار درآمدن صادرات برق از طرف دولت باعث شده تا شرکت‌ها برای تأمین مالی خرید قطعات و نوسازی و تعمیر نیروگاه‌ها دچار مشکل شوند.
این درحالی است که مدیران نیروگاهی اعلام کرده‌اند که برای تأمین قطعات مورد نیاز از داخل و خارج کشور با مشکل روبهرو نیستند و تنها به دلیل تأمین نشدن سرمایه در گردش کافی در خرید قطعات با کندی روبهرو شده‌اند.
بحث دیگری که از طرف مدیران نیروگاه‌ها مطرح می‌شود این است که دولت با پایین نگاه داشتن قیمت برق، جذابیت سرمایه‌گذاری در این بخش را برای سرمایه‌گذاران خصوصی از بین برده است و نیاز است تا در این خصوص تجدید نظر صورت بگیرد.
به گفته مدیران سندیکای برق، در حال حاضر در قراردادهای فروش نیروگاه‌ها هیچ بندی مبنی بر جریمه دیرکرد و تأخیر در پرداخت مطالبات وجود ندارد و زمانی که معوقات شرکت‌ها پرداخت می‌شود ارزش حقیقی آن از طریق تورم و زمان با تعدیل بسیار زیادی روبهرو شده است. در این راستا مدیران نیروگاه‌ها در نظر دارند با طرح دعاوی در مراجع قضایی، شرایط را برای اصلاح این رویه مهیا سازند.
کاهش سودسازی نیروگاه‌ها
در فصل بهار
به گزارش «ایران اقتصادی» به نقل از چابک آنلاین، بررسی صورت‌های مالی شرکت‌های نیروگاهی فعال در بازار سرمایه ایران نشان می‌دهد، مجموع سود خالص این شرکت‌ها تا پایان فصل بهار 1402 به حدود 4 هزار و 138 میلیارد تومان رسیده که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل به میزان 7 درصد کاهش نشان می‌دهد.
با این حال بررسی جزئیات عملکرد شرکت‌ها بیانگر آن است که این کاهش سودسازی به تمامی بخش‌های صنعت مربوط نبوده است و نیروگاه‌هایی که عمر بالاتری دارند نتوانسته‌اند سودسازی مناسبی برای بهار سال‌جاری ثبت کنند.
بررسی درآمدهای عملیاتی نیروگاه‌های فعال در بازار سرمایه نیز بیانگر آن است که مجموع درآمد عملیاتی این صنعت به عدد 14 هزار و 450 میلیارد تومان رسیده که درمقایسه با مدت مشابه سال قبل حدود 3 درصد افت کرده است.
فروش قراردادی و نفوذ افراد خاص
در معاملات برق
بررسی صورت‌های مالی سه ماهه نیروگاه‌های بورسی نشان می‌دهد این شرکت‌ها از محل فروش قراردادی برق خود، به نسبت فروش برق به توانیر و نرخ مصوب، درآمد کمتری کسب کرده‌اند.
موضوعی که مدیران صنعت علت آن را نیاز شدید شرکت‌ها به تأمین نقدینگی دانسته‌اند. آنها می‌گویند، به دلیل اینکه وزارت نیرو درپرداخت معوقات ما تأخیر دارد، نیازمند آن هستیم که برق را با شرایطی بهتر و با قیمت پایین‌تر به فروش برسانیم تا نیاز نقد خود را تأمین کنیم.
به گفته آنها در حال حاضر این رویه باعث شده تا نیروگاه‌ها برای فروش قراردادی خود وارد رقابت شوند و این رقابت قیمت‌ها را کاهش داده است.
یک مدیر نیروگاهی در این‌باره گفته است که به دلیل شرایط رقابتی، ما نمی‌توانیم جزئیات قراردادهای خود را نیز افشا کنیم زیرا این موضوع مشکلات زیادی را در فروش ما به وجود می‌آورد.
به گفته این مدیر صنعتی، درحال حاضر شاهد شرایطی هستیم که فروش برق با مذاکرات ویژه با برخی افراد انجام می‌شود و برای فروش قراردادی باید به افرادی خاص رجوع شود.
وی در پاسخ به این سؤال که چرا در سه ماهه ابتدایی سال‌جاری از طریق بورس انرژی فروشی نداشته‌اید و آیا عدم فروش شما به دلیل نبود خریدار بوده است؟ اظهار داشت: ما در بورس انرژی عرضه کرده‌ایم اما خریداری وجود ندارد.