سه دهه فراموشی صنعت نساجی در ارزش افزوده صنعتی
مرکز پژوهش‌های مجلس گزارشی تحت عنوان «بررسی عملکرد صنایع نساجی و پوشاک و ارائه راهبردهای تقویت آن در برنامه هفتم توسعه» منتشر کرد. این گزارش نشان می‌دهد به‌رغم مزیت‌های صنعت نساجی و پوشاک، سهم ارزش افزوده این صنعت از کل ارزش افزوده صنعتی از ۲۵.۵ درصد به کمتر از ۵درصد طی سه دهه گذشته کاهش یافته است.
ظرفیت ارزآوری
همچنین در بخش دیگری از این گزارش به این نکته اشاره شده که سهم صنایع نساجی و پوشاک از تعداد و اشتغال کارگاه‌های صنعتی بالای ۱۰ نفر شاغل به ترتیب ۷ و ۶.۵ درصد است.از طرف دیگر آمار این گزارش نشان‌دهنده اهمیت صادرات در بخش نساجی است. چرا که به لحاظ عملکرد صادراتی با وجود ارزش کم رقم ارزآوری، ارزش نسبی کالای صادراتی در صنایع پوشاک و نساجی در مقایسه با سایر صنایع منبع پایه بسیار بالاتر و معادل ۱۱، ۶ و ۲ دلار برای فرش، پوشاک و نساجی به ازای هر کیلوگرم است که نشان‌دهنده ظرفیت‌های ارزآوری این صنعت است.همچنین در این گزارش به وضعیت تولید و مصرف در زنجیره صنایع نساجی و پوشاک اشاره شده که براساس آن تا سال گذشته، سهم تولید داخل از نیاز بازار به ترتیب در بخش‌های الیاف، نخ، پارچه، پوشاک و سایر منسوجات نهایی ۴۴، ۶۸، ۷۲، ۸۷ و ۹۷.۵ درصد بوده است.
چالش‌های صنعت پوشاک
همچنین بررسی نتایج این گزارش نشان می‌دهد چالش‌های صنایع نساجی و پوشاک کشور را می‌توان در سه سطح طبقه‌بندی کرد. سطح اول شامل چالش‌های موجود در محیط داخلی بنگاه از جمله بهره‌وری پایین، سطح دوم مسائل مربوط به محیط خارجی نزدیک شامل مشکلات مربوط به زنجیره تأمین و ساختار بازار و درنهایت سطح سوم شامل مسائل ناشی از محیط خارجی دور از جمله مشکلات مربوط به قواعد تجاری و عدم هماهنگی دستگاه‌های مجری اثرگذار در طول زنجیره ارزش صنعت است.
چالش‌های کلیدی حاکم بر صنایع نساجی و پوشاک، تبعاتی از جمله هزینه تمام‌شده بالای محصولات تولیدی، کاهش توان ارزآوری، ناپایداری فعالیت واحدهای تولیدی، کاهش توان خلق ارزش افزوده و ضعف رقابت‌پذیری کیفی محصولات نساجی و پوشاک کشور را به همراه دارد.
بنابراین برای تقویت جایگاه صنعت نساجی و پوشاک در اقتصاد کشور متناسب با چالش‌ها و اهداف کلان این صنعت، راهبردهایی با تأکید بر ارائه پیشنهادهایی در برنامه هفتم احصا شده است که از جمله این موارد می‌توان به اتخاذ سازوکارهای مناسب برای تکمیل زنجیره تأمین پایدار، ارائه سیاست‌های حمایتی برای بهبود فناوری‌ها، توسعه ظرفیت‌های صادراتی از طریق ساماندهی صادرات شرکت‌ها و تغییر ساختار بنگاهی صنایع نساجی و پوشاک به سمت ساختار متکی بر مقیاس و رقابت اشاره کرد.