«ایران اقتصادی» از عوامل ایجاد انحصار در بازار پوشک و ماسک در دولت گذشته گزارش می‌دهد
کاسبی با جان مردم
گروه صنعتی بافتینه و بافتسان فعالیت صنعتی خود را از سال 1365 با تولید انواع موکت و نخ‌های پلی پروپیلن در کیلومتر 5 جاده ملایر آغاز کرد، فعالیت این کارخانه تا سال 93 تقریباً بدون مشکل بود تا اینکه طرح توسعه‌ای بافتسان 20 آذرماه سال 93 با حضور اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس جمهور(دولت روحانی) کلید خورد. رفت و آمدهای مدیران دولت گذشته به این کارخانه باعث شد که انحصارهایی در این مجموعه شکل بگیرد. نیمه اول سال 1397، پوشک بچه، به کالای کمیاب تبدیل شد و برای آن، بازار سیاه شکل گرفت. در آن برهه زمانی، دولت روحانی به صورت انحصاری (به دلیل کمبود ارز)، مجوز واردات مواد اولیه پوشک بچه را به شرکت یاد شده (با مدیریت محمد مهاجر) داده بود و همین امر سبب شد که قیمت پوشک بچه به سرعت افزایش پیدا کند. این در حالی است که اگر دولت وقت چنین تصمیمی را اتخاذ نمی‌کرد، بازار پوشک بچه دچار بهم ریختگی نمی‌شد.
تخصیص ارز به صورت انحصاری
10 شهریورماه 1397، هاشم علی حسنی عضو هیأت رئیسه انجمن صنایع سلولزی گفته بود: «90 درصد مواد اولیه تولید پوشک وارداتی است.» وقتی چنین وابستگی وجود داشته چرا دولت قبل، تصمیم گرفت که جلوی تخصیص ارز را بگیرد و به صورت انحصاری مجوز واردات مواد اولیه را بدهد. تخصیص ارز برای واردات مواد اولیه پوشک به صورت انحصاری در شرایطی بود که بانک مرکزی خطاهای تاریخی داشته و پرونده‌های مختلفی از فساد تخصیص ارز رسانه‌ای شد. در شرایطی که دولت قبل ادعا داشت که ارز برای دارو و سایر بخش‌های حیاتی کشور ندارد، ارز به خودروسازان بخش خصوصی و سایر مجموعه‌ها (به اسم واردات کالاهای اساسی، بیل، فرغون و... وارد شد و شرکت‌های ارز گیرنده سودهای میلیاردی بردند) اختصاص داده شد.
یکی دیگر از انحصارهایی که دولت قبل برای گروه صنعتی بافتینه و بافتسان رقم زد، به اواخر بهمن ماه سال 1398، دوران شیوع ویروس کرونا بر می‌گردد. در آن برهه و در شرایطی که مردم به ماسک نیاز داشتند، شرکت یاد شده به صورت انحصاری مشغول به تولید ماسک بود و برای واردات مواد اولیه نیز از رانت‌هایی برخوردار شد.
رانت و حمایت ویژه معاون اول
بعد از آن این مجموعه مجوز
(بهمن ماه 1398) حضور در بخش پتروشیمی را گرفت؛ محمد مهاجر (به صورت خانوادگی) با حمایت‌های اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس جمهور دولت روحانی، پترو صنعت پیشتاز را ایجاد کرد. بر این اساس دولت گذشته مجموعه‌ای را تقویت کرد که عملاً فعالیت آن سبک و سیاق، انحصاری پیدا کرده بود و اکثر تولیدکنندگان از اینکه دولت (دولت روحانی) تنها به یک مجموعه توجه می‌کند، گلایه‌های متعددی داشتند. دولت گذشته با علم به اینکه بازار پوشک بچه بهم ریخته و قیمت‌ها صعودی شده و همچنین ماسک با توجه به شیوع ویروس کرونا ضرورت پیدا کرده است، تنها ارز مورد نیاز گروه صنعتی بافتینه و بافتسان را تأمین می‌کرد و در ادامه هم شرایطی را فراهم کرد که این مجموعه بتواند در اراک به کارخانه پتروشیمی دست پیدا کند. با رانت اسحاق جهانگیری، شرکت پترو صنعت پیشتاز 20 هکتار از یک پالایشگاه دولتی را از آن خود کرد و اکنون 20 هکتار از یک پالایشگاه دولتی به یک خانواده داده شده است. دولت گذشته، مصوبه‌ای را به شرکتی خصوصی داده که در مکانی ممنوعه پالایشگاه احداث کند و آن هم در حالی که در حریم 30 کیلومتری شهر اراک، ایجاد صنعت جدید ممنوع است.
دولت سیزدهم از ابتدای فعالیت خود جلوی رانت‌ها را گرفت. یکی از مجموعه‌ها که بواسطه رانت معاون اول دولت گذشته رشد کرده بود، گروه صنعتی بافتینه و بافتسان بود. در زمان سیدرضا فاطمی امین وزیر سابق صمت، صنایعی که با رانت رشد کردند و فعالیت انحصار گونه داشتند، پالایش و مشخص شدند. اما این تصمیم و پالایش برای مجموعه‌ها که سال‌ها با انحصار به پول و ثروت بزرگ شده بودند، قابل قبول نبود. بدین جهت وزارت صمت برای انحصارشکنی تصمیم گرفت حمایت‌ها و کمک‌ها برای تمام مجموعه‌ها یکسان شود. به شرکت‌های رقیب گروه صنعتی بافتینه و بافتسان، مجوز واردات مواد اولیه ماسک و پوشک داده شد تا انحصار شکسته شود.
ناکامی حمله شبانه
شنیده‌ها حکایت از آن دارد که به افرادی پول داده شد تا محمدمهدی برادران، معاون وزیر صمت را از پا درآورند. حمله شبانه به معاون وزیر صمت ناکام بود و پرونده متهم هنوز برای بررسی در این خصوص در دستگاه قضا مفتوح است. در آن روزها متهم دستگیر شد اما نماینده مردم ملایر برای او وثیقه گذاشت تا آزاد شود. به همین دلیل بود که احد آزادیخواه (نماینده مجلس/ نماینده ملایر) پیگیر استیضاح سیدرضا فاطمی امین وزیر سابق صمت بود.
بسترسازی برای تخریب دولت
مدیران گروه صنعتی بافتینه و بافتسان که متوجه شدند، فضای عمومی علیه آنها است و مردم در جریان فعالیت‌های انحصاری این مجموعه و رانت‌های رد و بدل شده قرار گرفتند، به دنبال تخریب دولت سیزدهم هستند. آنها این‌گونه وانمود می‌کنند که مجموعه آنها رو به تعطیلی است و دولت هیچ حمایتی از آنها نمی‌کند.اما واقعیت این است که شرایط برای این کارخانه و سایر کارخانه‌ها (بدون رانت) یکی شده است. از طرفی از ابتدای فعالیت دولت سیزدهم دولت کارخانه‌های متعددی چون قند یاسوج، آذراب، هپکو و... را احیا کرده است. لازم به ذکر است که بیش از 10 سال است که مدیران این مجموعه با رسانه‌ای کردن تعطیلی کارخانه به دنبال گرفتن امتیاز و رانت هستند.
شفاف سازی رانت دولت گذشته
در اوایل سال جاری وزارت صمت نیز از بخشی از رانت‌های این مجموعه (در دولت گذشته) پرده برداشت. وزارت صمت عنوان کرد که در روزهای بحرانی شیوع کرونا مصوباتی صورت‌گرفته که به نفع شرکت بافتینه و بافتسان بوده است، از جمله آن افزایش قیمت پایه منسوج نبافته وارداتی به ۴ دلار در هر کیلوگرم (علیرغم متوسط قیمت جهانی ۲.۳ دلار)، افزایش تعرفه منسوج نبافته تا ۵۰ درصد، حذف ارز مبادله‌ای واردات منسوج نبافته و عدم تمدید قرارداد اختصاصی شرکت‌های واردکننده منسوج نبافته، نشان از ایجاد فضای انحصاری برای این شرکت داشته است.
اخلال و خرابکاری
شرکت بافتینه و بافتسان مدعی است که به دلیل صدور مجوز واردات غیرقانونی منسوج نبافته تعطیل‌شده است. ارائه مجوز واردات مواد اولیه با رویکرد تنظیم بازار از حقوق قانونی و وظایف وزارت صمت است. از طرفی ثبت سفارشات صورت پذیرفته پس از تعطیلی کارخانه مذکور به منظور تنظیم بازار پوشک و منطبق بر فرمایشات مقام معظم رهبری راجع به این محصول بوده است. لازم به یادآوری است اخلال در زنجیره پوشک در دولت قبل تا جایی پیش می‌رود که مقام معظم رهبری در دیدار با هیأت دولت وقت می‌فرمایند: «مواردی هم هست که بحث سود طلبی نیست، [موضوع] خرابکاری است».
پرداخت رشوه و معاونت در قتل
محمود احمدی بیغش، نماینده مردم شازند در مجلس یازدهم در این خصوص گفته است: مهاجر؛ معاون وزیر صمت را ترور کرده است و آقای برادران چندین روز در ICU بستری بوده است. جرم آقای برادران چیست؟ دادگاه انقلاب علت این موضوع را این‌گونه توضیح داده که آقای برادران قصد رفع انحصار و مجوز تولید به سایر شرکت‌ها و دستور وارد کردن تجهیزات صنعتی برای سایر شرکت‌ها را داشته است که این موضوع از طرف مهاجر قابل تحمل نبوده و علیرغم ارتباطات گسترده با مقامات و افراد در وزارت صمت موفق به جلوگیری نشده است. دستور جلب آقای محمد مهاجر نیز به اتهام پرداخت رشوه و معاونت در شروع قتل عمد و جرح عمدی جهت جلوگیری از تبانی صادر شده است.
او تصریح کرد: یک پیرمرد با پسرانش که صاحب یک شرکت هستند، در ملایر دو کارخانه دارند، برای آنکه تولیدات انحصاری و مواد اولیه داشته‌اند، با تبانی جلوی واردات را گرفته تا همه محتاج آنها باشند البته این گفته من نیست، بلکه گفته قوه قضائیه است. بنابراین وقتی آقای برادران اجازه می‌دهد شرکت‌های دیگر نیز مواد اولیه وارد کنند، اینها تصمیم می‌گیرند آقای برادران را حذف فیزیکی کنند. این نماینده مجلس مطرح کرد: از هیأت رئیسه مجلس پرسیده شود که مهاجر چند روز است دائماً زنگ زده و فحاشی می‌کند و مهاجر پس از آنکه موفق نشد برادران را به قتل برساند، به رئیس تحقیق و تفحص زنگ زد و فحاشی و تهمت ناروا زد. به گفته بیژن زنگنه وزیر نفت سابق؛ وزارت نفت مجوز داده است، اما ما فهمیدیم که خیانت شده است و این افراد جز پولشویی کار دیگری نخواهند کرد، وگرنه 9 سال آنجا را رها نمی‌کردند. آنها می‌خواهند با احداث صنعتی جدید، مردم شازند را بدبخت‌تر از قبل کنند، لذا به عنوان نماینده مجلس در مقابل آنها ایستادم.