گزارش «ایران اقتصادی» از تدابیر دولت برای پایان رکودبنگاه‌های تولیدی
چگونه ۵۷۰۰ واحد صنعتی احیا شد؟
تولید، یکی از محوری‌ترین راهبردهایی هست که می‌توان برای حل مشکلات اقتصادی کشور و کارآمدسازی نظام اقتصادی کشور از آن بهره برد، اما از آنجا که در دولت گذشته به تولید بهای زیادی داده نشد و همچنین واردات کالا به کشور در حجم انبوه صورت می‌گرفت و عملاً حرکت به سمت مصرف‌گرایی بود، تولید روز به روز تضعیف شد. البته سیاست‌های متناقض و ضد تولید و عدم توانایی در تأمین مواد اولیه، باعث شد تا مدیران واحدهای صنعتی و تولیدی به اجبار به سمت کاهش تولید و تعطیلی بروند تا سرمایه‌هایشان کامل از دست نرود. دولت سیزدهم با علم به اینکه احیای واحدهای تولیدی و صنعتی می‌تواند اقتصاد ایران را نجات دهد و از مخمصه‌ای که تحریم‌کنندگان ایجاد کردند، فاصله بگیرد، برنامه جامع راه‌اندازی و احیای واحدهای اقتصادی را در دستورکار خود قرار داد.
تأمین مالی 41 هزار میلیاردی
دولت رئیسی از ابتدای فعالیت خود اعتقاد داشت و دارد که احیای واحدهای اقتصادی یکی از اقدامات امیدآفرین است که باعث رونق تولید و همچنین نشاط جامعه از طریق ایجاد اشتغال می‌شود. در این راستا نهضت احیای واحدهای اقتصادی به عنوان یک نهاد سیاستگذار و راهبر وارد این عرصه شد. حاصل عملکرد این نهضت، احیا و بازسازی بیش از پنج هزارو ۷۰۰ واحد اقتصادی خرد، کوچک، متوسط و بزرگ در سراسر کشور با ظرفیت فعال‌سازی اشتغال برای بیش از ۱۲۴ هزار نفر و احیای دارایی و سرمایه‌های راکد به میزان ۱۳۵ هزار میلیاد تومان است.
پیگیری تخصیص تأمین مالی بیش از 6 هزار میلیارد تومان تسهیلات برای واحدهای اقتصادی مسأله‌دار و تأمین ۳۵ هزار میلیارد تومان منابع مالی از طریق فعال‌سازی ابزار خرید اعتباری در صنعت پتروشیمی از دیگر اقداماتی است که دولت سیزدهم از ابتدای فعالیت خود یعنی در کمتر از دو سال انجام داده است.
ایجاد و فعال‌سازی ابزارهای تأمین مالی از جمله صندوق احیا، تأمین مالی جمعی، تأمین مالی زنجیره تأمین، صندوق در صندوق و... از دیگر اقدام‌های دولت در راستای حمایت از تولید کشور بوده است. تأمین بیش از هزار میلیارد تومان منابع مالی مورد نیاز احیای واحدهای اقتصادی از طریق سکوهای تأمین مالی جمعی را هم می‌توان به عنوان اقدام حمایتی دولت سیزدهم با هدف احیای واحدهای صنعتی برشمرد.
نهضت احیای واحدهای اقتصادی طی دو سال اخیر بیش از ۳۰۰ پرونده پیچیده حقوقی و بانکی را به سرانجام رساند و احیاگران واحدهای اقتصادی را از طریق ایجاد و ساماندهی شبکه احیاگران ۳۲۰۰ نفری در کشور (شامل شبکه‌ها و ظرفیت‌های مردمی، گروه‌های جهادی و دانشگاهی، مجموعه‌های حقوقی و بانکی، مشاوره و مدیریت، پیشران‌ها، شرکت‌های دانش‌بنیان، برندها، تسهیلگران و اشخاص حقیقی) شناسایی کرد. در این میان می‌توان به طراحی و تصویب ۳ سطح دوره آموزشی احیاگر در زیست بوم احیا، برگزاری دوره توانمند‌سازی احیاگران واحدهای اقتصادی، تهیه و تدوین بسته جامع ظرفیت‌های سیاستی و حمایتی دولت از واحدهای اقتصادی و همچنین طراحی اولین پارک و پردیس احیای واحدهای اقتصادی اشاره کرد.
برگزاری ۱۷ تور احیا
نهضت احیای واحدهای اقتصادی طی دو سال اخیر در راستای حمایت از تولیدکنندگان، شیوه‌نامه و نظام‌نامه احیای واحدهای اقتصادی تدوین و همچنین سکو و زیست‌بوم احیای واحدهای اقتصادی طراحی شد. رصد و پایش واحدهای اقتصادی نیمه‌فعال و راکد در کشور، برگزاری ۱۷ تور احیای واحدهای اقتصادی در کشور و راه‌اندازی مرکز پیگیری‌های ویژه استانی از دیگر اقدام‌های حمایتی دولت سیزدهم در جهت احیای واحدهای صنعتی بوده است.
بازگشت46 درصد صنایع غیرفعال
گزارش دبیرخانه نهضت احیای واحدهای اقتصادی نشان می‌دهد که این مجموعه در اولین گام به شناسایی واحدهای غیرفعال، نیمه‌فعال، روبه افول، طرح نیمه‌تمام و طرح‌های زیرظرفیت اقتصادی بر اساس نظام‌نامه نهضت احیا پرداخته است. در این مسیر بر اساس روش‌ها و مسیرهای مختلف و پیمایش و راستی‌آزمایی آخرین اطلاعات به دست آمده در سال 1401 تعداد۴۷ هزار و ۶۹۷ واحد غیرفعال و نیمه‌فعال شناسایی شدند. در این میان در سال اول فعالیت نهضت احیا با همکاری سایر دستگاه‌ها و نهادهای دولتی، غیردولتی و انقلابی، تعداد 4149 واحد احیا شدند که حدود 8.7 درصد واحدهای احیاشده نسبت به کل واحدهای غیرفعال/ نیمه‌فعال می‌شود.
نهضت احیای واحدهای اقتصادی در سال اول با ظرفیت موجود خود توانست راهبری کشوری در زمینه احیای واحدهای اقتصادی را با ساختار و امکانات حداقلی ساختاری و قانونی انجام دهد. بر این اساس می‌توان واحدهای احیاشده را به سه دسته واحدهای نیمه‌فعال احیاشده(1832واحد)، واحدهای غیرفعال احیاشده(1906 واحد) و واحدهای رفع موانع پیش روی آنها(حقوقی، مدیریتی، آموزشی و...)(441 واحد) طبقه‌بندی کرد. بدین جهت می‌توان این‌گونه عنوان کرد که 44 درصد واحدهای احیاشده در زمره نیمه‌فعال‌ها و 10 درصد جزو رفع موانع بوده‌اند و در این راستا 46 درصد واحدهای صنعتی غیرفعال به چرخه تولید برگشتند.
هم‌افزایی با نهادهای مردمی
بر این اساس باید تأکید کرد که بیشتر واحدها غیرفعال و نیمه‌فعال بوده‌اند که احیا شده‌اند و این مهم نشان می‌دهد زیست‌بوم واحدهای اقتصادی کوچک و متوسط کشور دارای آسیب‌هایی بوده‌اند که باعث شده بود بیشتر واحدهای اقتصادی غیرفعال یا نیمه‌فعال شوند.
واحدهای احیاشده در بخش‌ها و حوزه‌های مختلفی اعم از صنعتی، معدنی، کشاورزی، گردشگری و... بوده‌اند. بدین سبب اکثر واحدهای احیاشده، واحدهای صنعتی هستند که در حوزه‌های مختلف لوازم خانگی، قطعات صنعتی، تولیدات پتروشیمیایی و... فعال بودند و با توجه به اینکه شهرک‌های صنعتی بیشترین تعداد واحد احیاشده را داشته است، واضح هست که اکثریت واحدهای احیاشده در حوزه صنعت باشند. از این‌رو باید تأکید کرد که در سال گذشته شهرک‌های صنعتی 2602، صندوق کارآفرینی امید 212، معادن و ایمیدرو 622، بنیاد برکت 125، میراث فرهنگی و گردشگری 15، پرونده‌های ویژه نهضت احیا 69، سازمان بسیج مستضعفین 411، بنیادی علوی 46، وزارت اقتصاد و بانک‌ها 40 و وزارت جهاد کشاورزی 7 واحد را به چرخه اقتصاد کشور برگردانده‌اند. تأکید می‌شود برنامه نهضت ارزشیابی دقیق وضعیت دستگاه‌های اجرایی در زمینه احیای واحدهای اقتصادی بر اساس ظرفیت‌ها و قابلیت‌های دستگاه‌ها و امکانات آنها انجام شده است و از نقاط قوت و مزیت‌های اصلی احیای واحدهای اقتصادی، همکاری و هم‌افزایی نهادها و دستگاه‌های دولتی با سایر نهادهای انقلابی و مردمی است.