حذف توسعه کاشت زیتون در مجلس
میانگین مصرف سرانه روغن زیتون در دنیا بالاتر از نیم کیلو اما در ایران کمتر از 200 گرم است
نفیسه امامی
روزنامه نگار
سالانه در کشور ۲۵ میلیون تن محصولات باغی تولید می‌شود که یکی از ارقام مهم این تولیدات زیتون محسوب می‌شود. ایران جزو 20 تولیدکننده زیتون جهان قرار دارد و زیتون تولیدی علاوه بر اینکه در قسمت عمده‌ای به صورت کنسروی مورد استفاده قرار می‌گیرد اما حجم عظیمی از محصول تولیدی نیز در تهیه روغن زیتون مورد استفاده قرار می‌گیرد.
فصل برداشت زیتون همزمان با قرار گرفتن در شهریورماه آغاز شده است، اما زیتون نوبرانه هنوز به بازار وارد نشده زیرا یک ماه فرآیند فرآوری و تبخیر آن زمان می‌برد. زیتون محصولی آب‌بر نیست و یک پنجم کاشت برنج، آب مصرف می‌کند و در سه استان گیلان، زنجان و قزوین به عنوان مهم‌ترین تولیدکنندگان به ترتیب 20 درصد، 40 درصد و 34 درصد زیتون کشت می‌شود.
متأسفانه امسال میزان تولید زیتون کاهش چشمگیری نسبت به سال قبل پیدا کرده است و به همین علت زیتون بیشتر به شکل کنسروی عرضه می‌شود. این در حالی است که ایران سال قبل در تولید زیتون در هکتار رکورد جدیدی ثبت کرد.
امسال؛ سال نَیاور زیتون است
مهدی عباسی، رئیس شورای ملی زیتون ایران در گفت‌وگو با ایران اقتصادی با اشاره به کاهش تولید و برداشت زیتون در سال جاری گفت: امسال برداشت زیتون در مقایسه با سال قبل در وضعیت مناسبی قرار ندارد به طوری که در استان‌های زنجان، قزوین و گیلان که قطب‌های تولید زیتون محسوب می‌شوند، تولید به یک چهارم تا یک پنجم رسیده است. در سایر استان‌های تولیدکننده زیتون نیز مانند ایلام، کرمانشاه و سمنان با کاهش تولید روبه‌رو بوده‌ایم.
وی در تشریح دلایل کاهش تولید زیتون بیان کرد: در ایران به ازای 80 هزار هکتار باغ زیتون، 50 هزار هکتار بارور است که در سال گذشته رکورد جهانی تولید در هر هکتار زده شد به نحوی که به ازای 50 هزار هکتار، 250 هزار تن برداشت شد. میانگین جهانی برداشت در هر هکتار 2.5 تن است اما سال گذشته در هر هکتار 5 تن محصول برداشت شد. به طور معمول هر سالی که میزان تولید افزایش پیدا کند، سال بعد سال نَیاور زیتون می‌شود و تولید کم می‌گردد. ضمن اینکه شرایط بارش و بارندگی در سال جاری مناسب نبود و نتوانست به طور کامل نیاز به آب برای تولید را پاسخ دهد.
عباسی میانگین مصرف روغن زیتون در ایران را در مقایسه با سایر کشور پایین عنوان کرد و افزود: میانگین مصرف سرانه روغن زیتون در دنیا بالاتر از نیم کیلو اما در کشور کمتر از 200 گرم است درحالی که در یونان به عنوان یکی از تولیدکنندگان زیتون سرانه مصرف روغن زیتون 23 کیلوگرم است.
رئیس شورای ملی زیتون ایران با انتقاد از عدم توجه ویژه به توسعه کاشت زیتون در برنامه هفتم توسعه گفت: در برنامه ششم توسعه موافقت وزارت نیرو برای توسعه سطح کشت زیتون گرفته شده بود اما در برنامه هفتم توسعه که اکنون در مجلس در حال بررسی است، توسعه 150 هزار هکتاری برای کاشت زیتون توسط نمایندگان حذف شد. این اقدام به معنای به صدا درآمدن زنگ پایان صنعت زیتون در کشور است.
عباسی با اشاره به آغاز زمان برداشت زیتون بیان کرد: به طور معمول فصل برداشت زیتون در سال‌های مختلف تغییر می‌کند. امسال زمان برداشت از 15 شهریورماه آغاز شد اما سال قبل از 28 شهریور شروع گردید. در سال‌هایی که محصول بیشتر باشد، برداشت دیرتر آغاز می‌شود. عملیات برداشت هم تا 30 آذرماه ادامه خواهد داشت اما تاکنون عمده برداشت‌ها انجام گرفته است.
بــرش
تأمین ذخایر با دپوی زیتون از سال قبل
وی بالا رفتن قیمت زیتون در سال جاری را اجتناب ناپذیر عنوان کرد و افزود: تولید کمتر محصول قیمت را افزایش می‌دهد اما از سوی دیگر قیمت‌های جهانی زیتون و روغن زیتون بالا رفته است چون اردن، اسپانیا و ایتالیا به عنوان کشورهای مهم در تولید زیتون با کاهش تولید محصول روبه‌رو بودند. وی با اشاره به صادرات زیتون کنسروی و پرورده گفت: محصول ما به کشورهای عراق، پاکستان، اروپا و امریکا صادر می‌شود. علاوه بر زیتون کنسروی، زیتون پرورده ایرانی که محصول انحصاری ایرانی است، به سایر کشورها صادر می‌شود که با استقبال روبه‌روست.
عباسی اضافه کرد: سال‌های قبل گرانی جهانی زیتون با جلوگیری از صادرات و تولید داخلی پوشش داده می‌شد و امسال هم با توجه به کاهش میزان تولید از میزان صادرات کاسته خواهد شد. امسال برآورد می‌شود میزان تولید به کمتر از 60 هزار تن برسد در صورتی که در سال قبل تولید به 250 هزار تن رسیده بود. شورای ملی زیتون ایران نیز با پیش‌بینی کاهش تولید محصول در سال جاری از شرکت‌های خصولتی برای پر کردن ذخایر زیتون در سال گذشته را درخواست کرده بود. بنابراین امسال با کمبود محصول روبه‌رو نخواهیم بود.