اهمیت تعرفه و طبقه بندی صحیح کالاها
عبدالرضا غلامی
مدیرکل دفتر تعرفه
سازمان جهانی گمرک یک سازمان بین الدولی است که به دلایل مختلفی همچون بالا رفتن سطح تجارت جهانی، افزایش تنوع کالاهای در حال مبادله، پیشرفت‌های تکنولوژی، لزوم دسترسی به آمارهای دقیق تجاری، افزایش نیاز به کنترل‌های گمرکی درخصوص مسائل زیست محیطی، امنیتی، بهداشتی و جلوگیری از تجارت مواد مخدر و سایر کالاهای کنترل شده، لزوم ایجاد و پیاده‌سازی یک سیستم طبقه بندی جدید کالا را احساس و بر این اساس کنوانسیون سیستم هماهنگ شده توصیف و کدگذاری کالا درسال ۱۹۸۳ به تصویب اعضای شورای همکاری گمرکی (CCC) رسیده و از سال ۱۹۸۸ به عنوان نظام طبقه بندی کالا به اجرا در آمد و جایگزین سیستم قبلی طبقه بندی کالا شد.
جهت تسهیل در اجرای طبقه بندی کالا (نمانکلاتور)، اداره امور تعرفه و تجارت در ساختار سازمان جهانی گمرک پیش‌بینی شده است که وظیفه هماهنگی امور مربوط به طبقه بندی کالا و کمک به کمیته سیستم هماهنگ شده در بروز نگه داشتن و حل اختلاف و ابهامات اعضا در خصوص طبقه بندی کالا را برعهده دارد.
در ساختار گمرک ایران نیز به منظور اجرای صحیح نمانکلاتور سیستم هماهنگ شده، پاسخ به ابهامات گمرکات اجرایی در زمینه طبقه بندی کالا، رسیدگی به اختلافات گمرکات اجرایی با صاحبان کالا، پاسخ به استعلامات صاحبان کالا در زمینه طبقه بندی صحیح کالاهای وارداتی و صادراتی، همکاری با سایر وزارتخانه‌های متولی امر تولید و تجارت جهت اجرای صحیح مواد ۴ و ۵ قانون مقررات صادرات و واردات به جهت حمایت از تولید داخل و سیاست‌گذاری صحیح در زمینه واردات و صادرات، دفتر تعرفه به عنوان یکی از زیر مجموعه‌های معاونت امورگمرکی پیش‌بینی گردیده که باتوجه به ماهیت کاری و لزوم به روز بودن همگام با فناوری‌های روز و تغییرات سریع در نوع کالاهای در حال مبادله، در واقع تخصصی‌ترین دفتر ستادی گمرک ایران تلقی می‌گردد و باتوجه به اینکه کلیه امورگمرکی از قبیل تعیین ارزش، اعمال قوانین و مقررات، صدور مجوزها، کنترل‌های گمرکی، مباحث مربوط به قاچاق کالا و غیره بدواً مستلزم شناخت و طبقه بندی صحیح کالا می‌باشد، دفتر تعرفه علاوه بر وظایف خود می‌تواند به عنوان بازوی کمکی سایر دفاتر نیز نقش مهمی در اجرای صحیح قوانین و مقررات در زمان اظهار، ترخیص و نیز کنترل‌های پس از ترخیص یعنی بازبینی و حسابرسی پس از ترخیص ایفاء نماید.
به همین منظور در جهت به روز نگه داشتن دانش و تخصص شناخت و طبقه بندی کالا، دفتر تعرفه گمرک ایران همکاری بسیار مؤثری با سازمان جهانی گمرک از طریق شرکت فعال در کمیته سیستم هماهنگ شده، ترجمه اصلاحات نمانکلاتور و یادداشت‌های توضیحی سیستم هماهنگ شده دارد که هم اکنون علاوه براجرای نسخه ۲۰۲۲ نمانکلاتور، ترجمه یادداشت توضیحی نسخه ۲۰۲۲ نیز در این دفتر انجام و پس از چاپ در اختیار تمامی گمرکات و دفاتر ستادی قرار گرفته است.
علاوه بر این یکی از وظایف بسیار مهم دفتر تعرفه گمرک ایران انتقال دانش و تجربه درخصوص طبقه بندی کالا به گمرکات اجرایی کشور، مراکز دانشگاهی و سایر سازمان‌ها با برگزاری دوره‌های تخصصی و عمومی درخصوص طبقه بندی کالا می‌باشد که از آن جمله می‌توان به برگزاری دوره‌های اخیر طبقه بندی کالا برای معاونین فنی، ارزیابان و کارشناسان گمرکات سراسر کشور اشاره نمود.