مدیرکل دفتر مدیریت اطلاعات و برنامه ریزی
برنامه اجرایی گمرک ایران در بهبود محیط کسب و کار کشور
۴۹۶ شرکت به عنوان فعالان اقتصادی برگزیده گمرکی تسهیلات ویژه دریافت می‌کنند
پیاده‌سازی برنامه فعالان اقتصادی برگزیده گمرکی (AEO) در گمرک ایران، اقدامی برای ارائه خدمات مطلوب به ذینفعان با حداکثر ظرفیت قانونی است.
سجاد اعتمادیان مدیر کل دفتر مدیریت اطلاعات و برنامه‌ریزی گمرک با بیان این مطلب افزود: در این فرآیند، فعالان اقتصادی کشور در رویه‌های واردات و صادرات، در صورت متقاضی بودن جهت برخورداری از تسهیلات مربوط می‌توانند درخواست خود را به دفتر مدیریت اطلاعات و برنامه‌ریزی _ دبیرخانه کمیته مرکزی AEO- ارائه نموده تا فرایند بررسی و عضویت آنان انجام گردد.
اعتمادیان با اشاره به اینکه این برنامه به توصیه سازمان جهانی گمرک wco در ۸۲ کشور از ۱۸۵ کشور عضو این سازمان منجمله ایران اجرایی شده، افزود: برنامه فعالان اقتصادی برگزیده گمرکی با رویکرد تسهیل تجارت بوده به نحویکه شناخت متقابل فعالان اقتصادی قانونمدار بین کشورهای یاد شده و ارائه تسهیلات متقابل دستاورد حائز اهمیت این برنامه است.
وی مهم‌ترین اقدام در سال جاری در حوزه فعالان اقتصادی برگزیده گمرکی را بازمهندسی فرایند مربوطه و بازنگری تمامی سیاست‌ها، روش اجرایی، معیارهای انتخاب متقاضیان و تسهیلات قابل ارائه به ذینفعان برگزیده مبتنی بر قوانین ملی و اسناد بالادستی کشور با رویکرد ارتقاء سطح تصمیم‌سازی کمیته مرکزی AEO از سطح معاونت به ریاست دستگاه و به روز رسانی معیارهای انتخاب در سبک مولفه‌های عملکردی ملی همچون سوابق مالی و بانکی، مالیاتی، بیمه‌ای، رفع تعهدات ارزی حاصل از صادرات و تعهدات گمرکی ذکر کرد.
به گفته وی ابلاغ دستورالعمل جدید در تاریخ ۲۹ خرداد ۱۴۰۲ که متضمن سیاست‌های اجرایی بازنگری شده بود، ضمن بهینه‌سازی معیارهای انتخاب، تخصیص هدفمند تسهیلات قانونی را به شرکت‌های منتخب فراهم ساخته است.
مدیر کل دفتر مدیریت اطلاعات و برنامه‌ریزی گمرک با اشاره به اینکه در حال حاضر ۴۹۶ شرکت تولیدی، دانش بنیان و بازرگانی به عنوان AEO، شناخته شده‌اند، اظهار داشت: با توجه به اینکه انتخاب شرکت‌ها در سه رتبه یک، دو و سه با تفکیک معیاری و تسهیلاتی انجام می‌شود لذا از مجموع شرکت‌های منتخب تعداد ۳۴۲ شرکت دارای رتبه یک، ۷۷ شرکت دارای رتبه دو و ۷۷ شرکت نیز دارای رتبه سه می‌باشند.
اعتمادیان افزود: پیاده‌سازی این برنامه که به صورت پویا و مستمر می‌باشد، متاثر از عملکرد شرکت‌های منتخب، امکان حذف، تعلیق و یا تمدید عضویت را دارا بوده و در صورت بروز رفتار‌های مغایر با قانون در امور گمرکی، ضمن حذف شرکت از عضویت در AEO، ارائه تسهیلات مدنظر به شرکت لغو می‌گردد.
سجاداعتمادیان در بخش دیگری از سخنانش در خصوص اقدامات دبیرخانۀ کمیتۀ راهبردی مدیریت مخاطره (ریسک) بیان نمود: «مدیریت مخاطره (ریسک)» ابزاری قدرتمند برای تسهیل تجارت در گمرک است که می‌تواند تعادل بهینه‌ای را بین «اطمینان از اعمال کنترل‌های گمرکی» و «سرعت‌بخشی به ترخیص کالاهای تجاری» برقرار سازد.
وی گفت: در سال‌ها و دهه‌های اخیر، گمرک کشورها به دلیل افزایش دائمی حجم جریان‌های تجاری بین‌المللی و تعداد بالای مسافر، پیشرفت تکنولوژی و پیچیده‌ترشدن محیط‌ها و فعالیت‌های عملیاتی و تغییر اولویت‌های دولت و افزایش انتظارات برای تسهیل تجارت، رویکرد خود را از انجام عملیات گمرکی به شیوه‌های سنتی و ناکارآمد سابق به استفاده از مدیریت ریسک مبتنی بر اطلاعات پردازش‌شده تغییر داده‌اند تا بتوانند منابع محدود خود را تنها بر زمینه‌های پرمخاطره متمرکز نموده و آن‌ها را به صورت اثربخش‌تر و کارآمدتری در راستای دستیابی به اهداف استفاده نمایند.
مدیرکل دفتر مدیریت اطلاعات و برنامه‌ریزی گمرک اظهار داشت: در سال جاری، دبیرخانۀ کمیتۀ راهبردی مدیریت مخاطره (ریسک) گمرک ایران که در این دفتر مستقر است، در راستای شفاف‌سازی و اطلاع‌رسانی در زمینۀ نحوۀ پیاده‌سازی مدیریت مخاطره (ریسک) در گمرکات کشور، شیوه‌نامۀ مدیریت مخاطره (ریسک) را که از سال ۱۳۹۸ به‌روزآوری نشده بود، مورد بررسی و بازنگری قرار داده و آن را به صورت شفاف و کامل، به مخاطبان اطلاع رسانی کرده است.
وی با اشاره به اینکه رسیدگی به پیشنهادات واصله از سوی سازمان‌ها و وزارتخانه‌های دخیل در امر ترخیص کالا، گمرکات اجرایی کشور و نیز شرکت‌ها و صاحبان کالا، از اهم وظایف دبیرخانۀ این کمیته است، افزود: در بسیاری از این موارد منجر به تشکیل جلسه و برگزاری کمیتۀ راهبردی به ریاست بالاترین مقام سازمان می‌شود. در این جلسات با بررسی موارد یادشده، تصمیماتی از قبیل اعطای تسهیلات و انتخاب مسیر (سبز، زرد و قرمز) برای ترخیص کالاها، سرعت‌بخشی به رسیدگی اظهارنامه‌ها و یا اعمال محدودیت یا تدابیر و تمهیدات قانونی و بازدارنده برای جلوگیری از تخلف یا عدم اعمال صحیح قانون، اتخاذ می‌گردد.
اعتمادیان تشریح کرد: به منظور یاری‌رساندن به کمیتۀ راهبردی مدیریت مخاطره (ریسک) و در راستای اتخاذ تصمیمات مناسب و به‌هنگام توسط کمیته، دبیرخانۀ این کمیته، به صورت مستمر و مداوم، جریان تجارت خارجی کشور را مورد رصد و پایش قرار می‌دهد و گزارشات تحلیلی متعدد ماهیانه و موردی، در زمینه‌های مختلف گمرکی تهیه و به مراجع ذی‌صلاح ارسال می‌نماید.
وی با اشاره به اینکه مستندسازی فرایندها نیز به عنوان یکی از برنامه‌های مهم گمرک در سرلوحه کار این دفتر قرار گرفته است، گفت: به منظور همسوسازی اجرای فرایندها با راهبردهای سازمان، شناسایی و اولویت‌بندی و انتخاب فرصت‌های بهبود، افزایش انطباق‌پذیری فرایندها با الزامات قانونی حاکم بر تجارت خارجی کشور و در راستای اجرای طرح گمرک هوشمند، نسبت به تدوین اسناد طراحی و تحلیل فرایندهای واردات، صادرات، ترانزیت، ورود موقت، خروج موقت، متروکه، مرجوعی، مدیریت ورود و خروج کالا، مدیریت کاربران، ماژول مالی، مدیریت ریسک، ارزش‌گذاری کالا، بسته‌های پستی، مسافری و بازبینی اقدام شده است. بدین منظور با برگزاری بیش از ۳۰ هزار نفر ساعت جلسات تخصصی فنی مدیریتی، اسناد تحلیل و طراحی تدوین و مورد بررسی کارشناسی جهت تأیید نهایی قرار گرفته است.
بــــرش
تاکید بر لزوم تدوین مجموعه دستورالعمل‌ها
اعتمادیان با تاکید بر لزوم تدوین مجموعه دستورالعمل‌ها و شیوه نامه‌های گمرکی و فرم‌ها، وکالت نامه‌ها و چارچوب‌های گمرکی گفت: با هدف مدیریت دانش و شفافیت تمامی دستورالعمل‌ها و شیوه نامه‌های گمرکی، فرم‌ها و چارچوب‌های گمرکی به صورت کتابچه جمع‌آوری و تدوین شده است و با بارگذاری در پورتال گمرک ایران به نشانی www.irica.ir در دسترس مخاطبان قرار گرفت.