گزارش «ایران اقتصادی» از تدابیر دولت برای توسعه پایدار صنعت
انگیزه تولید احیا شد
واردات کالاهای واسطه‌ای در 6 ماهه اول سال جاری 73 درصد رشد یافت
تمرکز برای افزایش صادرات از آنجا که تولید در مدار رشد قرار گرفته است و تولیدکنندگان به جای سفته‌بازی به سمت تولید آمده‌اند، بهتر است برای صادرات برنامه‌ریزی صورت گیرد
در حالی که تولیدکنندگان امید و انگیزه‌ای برای تولید نداشتند و اعداد و ارقام تولیدات صنعتی رو به کاهش بود به نحوی که وزارت صمت در دولت گذشته از ارائه آمار حذر می‌کرد، در دولت سیزدهم شرایطی ایجاد شد که تولیدکنندگان برای احیای واحدهای صنعتی و تولیدی خود مشتاق شوند.
آخرین آمارها حکایت از آن دارد که میزان واردات مواد اولیه و واسطه‌ای به کشور در نیمه اول سال جاری در قیاس با مدت مشابه سال گذشته رشد 73.3 درصدی داشته است. سال گذشته نیز در همین روزها اعلام شد روند واردات مواد اولیه تولید بهبود یافته و در قیاس با سال 1400 رشد 71.3 درصدی به دست آمده است.
زمانی که واردات مواد اولیه و واسطه‌ای افزایشی می‌شود بدان معناست که تولید کشور رونق گرفته و صاحبان سرمایه، تولید را به سایر فعالیت‌های اقتصادی ترجیح می‌دهند.
آمارهای تولید که اخیراً وزارت صمت منتشر کرده است نشان می‌دهد در اکثر حوزه‌ها شرایط بهبود پیدا کرده و صنعت کشور در حال احیا است. بر اساس آخرین آمارهای سال ۱۴۰۰، میزان تولید تلویزیون یک میلیون و ۵۰۰ هزار دستگاه بود و سال ۱۴۰۱ این میزان به یک میلیون و ۹۰۸ هزار دستگاه رسید که ۲۷ درصد رشد داشته و امسال هم در این 6 ماهه روند رو به رشدی ثبت شده است. همچنین در سال ۱۴۰۰ تولید یخچال و فریزر دو میلیون و ۵۰۰ هزار دستگاه بود و سال ۱۴۰۱ این عدد به دو میلیون و ۶۹۷ هزار دستگاه رسید که هشت درصد رشد داشته و در نیمه اول امسال هم تولید یخچال و فریزر به یک میلیون و ۲۴۰ هزار دستگاه رسیده است.
عملکرد واردات کالاهای واسطه‌ای، سرمایه‌ای و مصرفی در ۶ ماهه اول امسال و مقایسه با مدت مشابه پارسال در راستای عملیاتی کردن شعار سال نشان می‌دهد دولت آیت الله رئیسی توانسته است به تولیدکنندگان انگیزه ادامه فعالیت بدهد و همچنین شرایطی را فراهم کند تا واحدهای صنعتی که تعطیل شده بودند دوباره به چرخه صنعت کشور بازگردند. بر این اساس باید عنوان کرد واردات کالاهای واسطه‌ای از ۱۸ میلیارد و ۵۵۲ میلیون دلار ۶ ماهه اول پارسال به ۲۲ میلیارد و ۳۰۰ میلیون دلار در ۶ ماهه اول امسال رسیده که حاکی از افزایش آن و تأمین ارز بموقع آن بوده است. در این بازه زمانی، واردات کالاهای مصرفی هم از حدود ۳ میلیارد و ۹۰۰ میلیون دلار به بیش از ۵ میلیارد دلار رسیده که سهم آن از ۱۳ به ۱۰ درصد کاهش یافته است، یعنی دست بازارساز و بانک مرکزی در ذخایر ارزی برای تأمین ارز واردات پر است. حتی آن ۶ میلیارد دلار آزاد شده در قطر هم جزو ذخایر ارزی بانک مرکزی است و نظر به برخورداری از منابع ارزی لازم در بانک مرکزی در تخصیص و تأمین ارز، تاکنون برای واردات کالا و خدمات از این ذخایر ارزی استفاده نکرده است.
در این خصوص محمدمهدی برادران، معاون وزیر صمت گفت: رشد تولید ماحصل این است که مواد اولیه هم به همین میزان رشد کرده، اما این رشد به آن میزانی که ظرفیت تولید در کشور و انگیزه تولید در جامعه صنعتی کشور است، نیست. یکی از مطالبات جامعه صنعتی کشور این است که به میزانی که آمادگی رشد تولید در کشور وجود دارد و اقبال مردم به کالای داخلی رشد می‌کند، به همان میزان هم باید مواد اولیه مناسب‌تری را دراختیار بگذاریم. او تأکید کرد: باید در زنجیره پایین‌دست در محصول نهایی، سود بیشتری را برای انگیزه تولید ایجاد کنیم. اگرچه از نظام شفاف بورس دفاع می‌کنیم، اما بورس نباید به ضد خودش تبدیل و به جای اینکه عامل رقابت شود، بعضی وقت‌ها عامل انحصار و با عرضه‌های مهندسی شده یا شرایط خاص باعث شود به جای تولید‌کننده داخلی، تولیدکننده‌های خارجی از مزیت‌های کشور استفاده کنند.
معاون وزیر صمت گفت: بعضی وقت‌ها تولیدکنندگان جدید به جای اینکه عمق تولید را بالا ببرند، می‌خواهند دوباره از پایین‌تر شروع کنند و متوسط تولید را کاهش می‌دهند، به همین دلیل دیگر سرمایه‌گذاری‌های جدید در حوزه‌هایی معطوف شده که آنجا زنجیره ارزش تولید کالا نداریم. همچنین خیلی از حوزه‌های تولید اشباع شده که بخشنامه کردیم در این حوزه‌ها دیگر سرمایه‌گذاری نشود و به جای آن به سمت عمق تولید در جایی که تولید داخل ندارد سرمایه‌گذاری شود.
رضا گودرزی، فعال اقتصادی درباره واردات کالاهای واسطه‌ای و مواد اولیه به «ایران» گفت: افزایش تولید در کشور کاملاً مشهود است. در گذشته در خیلی از کالاها کمبود داشتیم، ولی در دولت سیزدهم در هیچ کالایی کمبود ثبت نشده است.
او ادامه داد: از آنجا که تولید در مدار رشد قرار گرفته است و تولیدکنندگان به جای سفته‌بازی به سمت تولید آمده‌اند، بهتر است برای صادرات برنامه‌ریزی صورت گیرد به نحوی که مازاد تولید به کشورهای مختلف بخصوص کشورهای همسایه صادر شود. در چنین شرایطی می‌توان تولید باثبات داشت و البته تحریم‌ها را به صورت کامل بی‌اثر کرد. این فعال اقتصادی با بیان اینکه در گذشته دلارهای کشور صرف واردات کالاهای مصرفی و سرمایه‌ای می‌شد ولی اکنون این سهم رو به کاهش است، تصریح کرد: با واردات مواد اولیه و واسطه‌ای، بازار متعادل شده است و دیگر سودجویان نمی‌توانند بازار کالایی کشور را به هم بریزند.
او افزود: دولت سیزدهم توانست شرایط باثباتی را برای تولیدکنندگان رقم بزند. در این میان امیدواریم با کنترل نرخ تورم، مردم با شرایط بهتری کالای مورد نیاز خود را خریداری کنند تا چرخ تولید با سرعت بیشتری بچرخد. گودرزی گفت: تولیدکنندگان نسبت به آینده بسیار امیدوار شدند بخصوص اینکه مانند سال‌های گذشته چالش ارزی کشور پررنگ نیست و نوسان نرخ ارز به حداقل رسیده است. بر این اساس می‌توان تأکید کرد که دولت توانسته است تولیدکنندگان واقعی را شناسایی و از آنها به صورت جدی حمایت کند.