«ایران اقتصادی» از ضرورت شفاف‌سازی بازار خودرو گزارش می‌دهد
سیگنال‌دهندگان افزایش قیمت خودرو
قیمت خودروهای صفر کیلومتر و کارکرده در بازار به دلیل شایعاتی که ایران خودرو و سایپا به صورت غیرمستقیم به راه انداخته‌اند، افزایش یافته است. فعالان بازار خودرو می‌گویند که زمزمه افزایش قیمت خودرو از سوی خودروسازان، باعث شده که بازار دچار التهاب شود؛ خودروسازان به نحوی بازار را مدیریت می‌کنند که گویا از سال آینده دولت می‌خواهد قیمت خودرو را آزاد کند.
آنها اعتقاد دارند که اگر خودروسازان و لشکر سایبری آنها که ماهانه از خودروسازان پول دریافت می‌کنند، نسبت به قیمت خودرو اظهارنظر نکنند، قیمت خودروهای کارکرده و صفر کیلومتر دچار هیچ نوع التهابی نخواهد شد.
برخی سایت‌ها و شبکه فضای مجازی با انتشار اخباری که سیگنال‌های منفی به بازار مخابره می‌کند، صحبت از افزایش قیمت خودرو دارند و تحلیل هایشان از بازار خودرو این‌گونه است که قیمت خودرو سال آینده افزایش قابل توجهی خواهد یافت؛ لذا از دو هفته پیش بشدت مردم را به خرید خودرو با هدف احتکار تشویق می‌کنند.
همواره در ماه‌های پایانی سال قیمت خودرو افزایش پیدا می‌کند اما اسفندماه امسال گرانی خودروها، طبیعی نیست، بدون شک مهم‌ترین دلیل این اتفاق هم رفتار و زیاده خواهی خودروسازان است. اگر شرکت‌های خودروساز مرتب صحبت از افزایش قیمت نکنند و حرف از زیان انباشته نزنند، دلیلی وجود ندارد که قیمت خودرو گران شود. در حال حاضر خودروسازان می‌خواهند رشد فعلی قیمت‌ها را به نرخ ارز گره بزنند و خودشان را مبرا از گرانی بدانند. اما به واقع مقصران التهاب بازار خودرو در جاده مخصوص جا خوش کردند.
به قول کارشناسان اگر واقع نگر باشیم، بخش قابل توجهی از هیجانات بازار خودرو مربوط به نامه نگاری و صحبت مدیران خودروسازی است، به خصوص اینکه چندی پیش خودروسازان به دنبال اخذ مجوز بودند تا 120 هزار دستگاه خودرو را 5درصد ارزان‌تر از بازار به فروش برسانند. زمانی‌که این خبر رسانه‌ای شد فعالان بازار هم انتقاد کردند و گفتند اگر خودروسازان چنین فضای را دنبال کنند، قیمت خودرو با سرعت زیادی افزایش خواهد یافت و از آنجا که هنوز عرضه و تقاضا هماهنگ نیست، قیمت خودرو جهش خواهد یافت.
سعید مؤتمنی، فعال بازار خودرو جهش قیمت خودرو را ناشی از خبر فروش ۱۲۰ هزار خودرو با نرخ ۵ درصد زیر حاشیه بازار می‌داند و می‌گوید که بازار خودرو مدت‌ها آرام و بدون مشتری بود و خرید و فروش در نقطه صفر قرار داشت. در حال حاضر نیز خرید و فروش خاصی صورت نمی‌گیرد و متقاضی کم است اما قیمت‌ها افزایشی است. نکته مهم این‌جاست که با توجه به نبود مشتری در بازار، نباید تا این حد افزایش قیمت داشته باشیم.
او به عرضه خودرو هم اشاره کرده و متذکر شده است: مدت هاست که خودرو در بازار کم است و آن‌طور که باید عرضه نمی‌شود. بازار خودرو یک نیازی دارد که اگر تأمین شود، این میزان از افزایش قیمت‌ها را نخواهیم داشت.
حسین رنجبر از فعالان بازار خودرو نیز به «ایران اقتصادی»، گفت: رویکرد خودروسازان سبب شده که روزانه قیمت خودروهای داخلی 10 میلیون تومان گران شود. اگر رشد فعلی قیمت خودروها مربوط به نرخ ارز بود، اکنون قیمت خودروهای خارجی باید افزایش پیدا می‌کرد. لذا ثبات قیمت خودروهای خارجی، نشان می‌دهد که شیطنت خودروسازان باعث شده که قیمت‌ها به نابسامانی برسد.
او افزود: زمانی‌که مدیرعامل ایران خودرو و سایپا به کدال نامه می‌زنند و از افزایش قیمت صحبت می‌کنند، طبیعی است که قیمت‌ها در بازار گران شود. اگر مدیران خودروسازی صبوری می‌کردند که پایان سال با آرامش بگذرد، قیمت‌ها این‌گونه با التهاب روبه‌رو نمی‌شد.
رنجبر تأکید کرد: به نظر می‌رسد که عمدی در زمزمه افزایش قیمت‌ها بوده است. خودروسازان برای آنکه به سازمان حمایت، شورای رقابت و وزارت صمت ثابت کنند که فاصله قیمت کارخانه و بازار زیاد است، شرایطی را رقم زدند که قیمت خودرو در بازار افزایشی شود و به‌واسطه این اتفاق و با بهانه اینکه با رشد تولید می‌توانند آرامش را به بازار خودرو برگردانند، مجوز افزایش قیمت بگیرند.
او افزود: سال‌های متمادی است که خودروسازان از چنین ترفندهایی استفاده می‌کنند، لذا مقصر اصلی افزایش قیمت‌ها به طور قطع ایران خودرو و سایپا است. توانی که خودروسازان برای افزایش قیمت می‌گذارند اگر برای افزایش تولید و تحقق وعده‌های خود گذاشته بودند، اکنون بازار خودرو آرام بود.
خودروسازان در حالی هر روز از وضع موجود خود ناله می‌کنند که دولت سیزدهم بیشترین و بی‌سابقه‌ترین تخصیص ارز را برای آنها داشته است. حتی یک مقام آگاه در وزارت صمت گفته است: تخصیص ارز برای انجام تعهدات اخلاقی نسبت به متقاضیان محصولات خودروسازان در سامانه یکپارچه تخصیص خودرو همچنان صورت گرفته و خواهد گرفت. با توجه به عدم ایفای تعهدات شرکت بهمن موتور در زمستان سال‌جاری، چهار محصول از شرکت مدیران خودرو و سه محصول از شرکت کرمان موتور که اغلب آنها دارای ویژگی‌های معادل یا حتی برتر از خودروهای ثبت‌نامی شرکت بهمن موتور است، برای جایگزینی انتخاب مشتریان در سامانه یکپارچه تخصیص خودرو قرار داده شده است.
او ادامه داد: با توجه به تجربیات تلخ سال‌های پیش از دولت سیزدهم در عدم امکان ثبت‌نام شفاف و عادلانه متقاضیان و عدم توانمندی خودروسازان در ایفای تعهدات به مشتریان، سامانه یکپارچه تخصیص خودرو به‌عنوان محلی قابل اعتماد و اتکا برای نوبت دهی متقاضیان خودروهای داخلی و وارداتی طراحی شد که با استقبال قابل توجه مردم همراه بوده است.
این مقام آگاه تصریح کرد: همچنین مطابق دستورالعمل تنظیم بازار خودرو سواری شورای رقابت، به منظور شناسایی مصرف کنندگان واقعی و تسهیل دسترسی به بازار، تمامی عرضه کنندگان خودرو موظف‌اند طرح‌های فروش و پیش فروش خود را در سامانه خود ارائه کنند و در زمان انعقاد قرارداد فروش خودرو به مشتریان، اطلاعات مربوط به خودرو و خریدار را در سامانه یکپارچه ثبت کنند.
بــــرش
پیشتازی بخش خصوصی
مهرداد خسروی، سرپرست دفتر صنایع خودرو وزارت صمت نیز گفت: در سال‌جاری حدود یک میلیون و 40 هزار دستگاه خودرو سواری تولید شده که در مقایسه با تولید 980 هزار دستگاه در مدت مشابه پارسال، رشد 6 درصدی را نشان می‌دهد.
او افزود: از ابتدای سال تا پایان بهمن 1402 یکصد و 52 هزاردستگاه خودرو وانت در کشور تولید شده که در مقایسه با مدت مشابه پارسال 34 درصد رشد داشته، همچنین حدود 34 هزار دستگاه انواع خودرو سنگین (کامیون، کامیونت و کشنده) با رشد 10 درصد در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته تولید شده است.
خسروی ادامه داد: در یازده ماهه امسال، بخش خصوصی با تولید حدود 280 هزار دستگاه خودرو، سهم 23 درصدی در میان خودروسازان کشور داشته که نشان می‌دهد در مقایسه با آمار 173 هزار دستگاه خودرو در مدت مشابه سال گذشته، این بخش رشد حدود 61 درصدی را در تولید ثبت کرده است.
سرپرست دفتر صنایع خودرو وزارت صمت گفت: دو عارضه مزمنی که در بازار خودرو کشور طی سال‌های 1397 تا 1400 شکل گرفته بود؛ یعنی کاهش تولید خودروسازان به زیر یک میلیون دستگاه همراه با تولید خودروهای ناقص و همچنین تلاطم بازار خودرو، بر اساس برنامه‌های اجرا شده، مدیریت شده است طوری‌که در تولید داخل امسال هم همانند سال گذشته رشد تولید خودروکامل را خواهیم داشت.